Με τον Δένδια θα ξεχάσουμε κι αυτά που μάθαμε!

Τα πρόσωπα που καταλαμβάνουν αξιώματα σε ένα κράτος, εκ των πραγμάτων συνδέονται με τον θεσμό που υπηρετούν. Ως εκ τούτου ο σεβασμός που όλοι οφείλουμε προς τον θεσμό κατά έναν τρόπο μεταγγίζεται και στο πρόσωπο. Υπό την προϋπόθεση ότι και το πρόσωπο σέβεται τον θεσμό που υπηρετεί, με την έννοια ότι στέκεται στο ύψος του αξιώματός του. Γράφω τα παραπάνω όχι με φιλοσοφική διάθεση, αλλά επειδή δεν πίστευα αυτά που άκουγα από το Νίκο Δένδια κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή για την κύρωση των συμφωνιών με Ιταλία και Αίγυπτο.

Θα μπορούσε, ίσως, κανείς να τα θεωρήσει ατοπήματα λόγω του προφορικού λόγου, αλλά τα είδα να δημοσιεύονται επακριβώς και στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εξωτερικών. Ως εκ τούτου, ο υπουργός εννοεί στο ακέραιο όσα παρακάτω παραθέτω και τα οποία –παρεμπιπτόντως– πέρασαν στο “ντούκου”. Αν και “βγάζουν μάτι” κανείς δεν τα σχολίασε!

Είπε, λοιπόν, ο υπουργός: «Θα ήθελα, επίσης, να πω ότι τα λεχθέντα περί μειωμένης επήρειας όσον αφορά τις δύο συμφωνίες, δεν είναι ακριβή. Αποτελούν μία θεολογική συζήτηση, η οποία οφείλεται στο γεγονός ότι η επήρεια, για κάποιον πολύ περίεργο λόγο – οφείλω να σας πω ότι έχω επανειλημμένως απευθύνει ερώτημα, όχι εντός της αιθούσης, εκτός της αιθούσης, σε δημοσιογράφους, σε δημοσιολογούντες, τί σημαίνει επήρεια. Ουδείς μου απάντησε. Το μέγεθος είναι μεταφυσικό ή “θεολογικό” πλέον».

Προφανώς δεν θα μείνω στην ατελείωτη φράση. Μπορεί να συμβεί σε όλους μας. Θα μείνω, ωστόσο, στην ουσία της θέσης του Δένδια. Επειδή, λοιπόν, ρώτησε δημοσιογράφους τι σημαίνει επήρεια σε ΑΟΖ και δεν έλαβε απάντηση, ας του την δώσουμε εμείς. Επήρεια κύριε υπουργέ είναι ο βαθμός που μία ηπειρωτική περιοχή ή ένα νησί συμμετέχει (στην περιοχή του) στην οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ δύο κρατών.

Κι αυτό το μέγεθος δεν είναι καθόλου “θεολογικό”, αφού αφορά την κατανομή πλουτοπαραγωγικών πόρων (αλιεία, κυματική ενέργεια, φύκια, υδρίτες και πιθανά κοιτάσματα υδρογονανθράκων). Επειδή, μάλιστα, έχουμε να κάνουμε με δημόσιο συμφέρον, οι αξιωματούχοι που το διαχειρίζονται στο όνομα του ελληνικού κράτους οφείλουν να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί και σκληροί διαπραγματευτές. Γενναιόδωροι μπορούν να είναι μόνο με την προσωπική περιουσία τους.

Πλήρης και μειωμένη επήρεια

Ας επιστρέψουμε, λοιπόν, σ’ αυτά που δείχνει να μην κατανοεί ο υπουργός Εξωτερικών. Πλήρης επήρεια δίδεται σ’ ένα νησί όταν ως μέθοδος οριοθέτησης της ΑΟΖ (από τις ακτές του νησιού μέχρι τις ακτές του άλλου κράτους), χρησιμοποιείται η αρχή της μέσης γραμμής, ή αρχή της ίσης απόστασης. Μειωμένη επήρεια αποδίδεται σε ένα νησί εάν του αποδοθεί λιγότερη ΑΟΖ από όση θα του αποδιδόταν με την εφαρμογή της μέσης γραμμής.

Δεν είναι δα και ανώτερα μαθηματικά! Στοιχειώδη πράγματα είναι, τα οποία όφειλε να παίζει στα δάκτυλα ένας υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος, μάλιστα, διαπραγματεύθηκε δύο συμφωνίες οριοθέτησης. Αν και έχω συναντήσει σε υπουργούς κι όχι μόνο ουρανομήκη άγνοια, προτιμώ να πιστεύω ότι ο Δένδιας δεν αγνοεί τα προφανή, αλλά επιδίδεται και στα κανάλια και στη Βουλή σε μία φθηνή ρητορεία που τον εκθέτει. Γιατί αν αγνοεί, τότε το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο.

Ακούγοντας την ομιλία του και διαβάζονται εκ των υστέρων και το κείμενό της, συνάγω πως αυτό που θέλει να μας πει ο “ποιητής” είναι το αυτονόητο, ότι η γραμμή οριοθέτησης της ΑΟΖ αποτυπώνει τη βούληση των δύο πλευρών. Προφανώς και την αποτυπώνει κύριε Δένδια, αλλά το ζήτημα δεν είναι αυτό. Εάν –υποθετικά μιλώντας– υπογράφαμε συμφωνία με την Τουρκία, με την οποία της παραχωρούσαμε ολόκληρη την ΑΟΖ του ανατολικού Αιγαίου και πάλι η συμφωνία θα αποτύπωνε τη βούληση των δύο κυβερνήσεων, αφού θα είχε την υπογραφή τους. Μόνο που θα ήταν άδικη και εθνικά ζημιογόνα.

Η ταυτολογία και οι σοφιστείες του Δένδια

Στην πραγματικότητα, ο Δένδιας ταυτολογεί αφόρητα, προκειμένου να υπεκφύγει από το κρίσιμο ερώτημα: η οριοθέτηση με την Αίγυπτο είναι δίκαιη; Κατέφυγε, μάλιστα σε μία σοφιστεία: «Κι όταν μιλάμε για αναγνώριση μειωμένης επήρειας σε μερική οριοθέτηση από που προκύπτει; Αφού εμείς που συντάξαμε τη συμφωνία δεν την λάβαμε υπόψιν, πώς είναι δυνατόν κάποιος άλλος να το γνωρίζει;».

Μπορεί κύριε υπουργέ να μην γνωρίζουμε πως ακριβώς “μαγειρέψατε” τη γραμμή οριοθέτησης, αλλά γνωρίζουμε το καταμετρημένο αποτέλεσμα: Η ΑΟΖ που αποδόθηκε στην Ελλάδα στη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή (μεταξύ του 26ου και του 27:59′ μεσημβρινού) είναι περίπου 16-17% λιγότερη από όση θα της αποδιδόταν εάν εφαρμοζόταν η αρχή της μέσης γραμμής.

Η απώλεια αυτή πρακτικά σημαίνει ότι και στην Κρήτη αναγνωρίσθηκε με ελληνική υπογραφή μειωμένη επήρεια, δημιουργώντας ένα εξαιρετικά αρνητικό προηγούμενο. Το γεγονός ότι κατέληξαν σε μία γραμμή, χωρίς να αναφέρουν τη μέθοδο δεν είναι τίποτα περισσότερο από προφάσεις εν αμαρτίαις, από ένα τερτίπι για να μην αποκαλέσουμε αυτό που συνέβη με το όνομά του.

Για γέλια και για κλάματα

Καταφεύγοντας σε άλλη σοφιστεία, ο υπουργός επικαλέσθηκε το γεγονός ότι η συμφωνία με την Ιταλία, αποδίδει στην Κεφαλλονιά περισσότερη ΑΟΖ από όση θα της αποδιδόταν με βάση την αρχή της μέσης γραμμής. Αυτό συνέβη τοπικά, αλλά η αξιολόγηση γίνεται από το σύνολο. Και πάντως είναι τελείως διαφορετικό να αποδέχεσαι μειωμένη επήρεια σε νησίδες, όπως οι Στροφάδες, από το να αποδέχεσαι μειωμένη επήρεια στην Κρήτη.

Όπως προκύπτει από τους αριθμούς, η οριοθέτηση με την Αίγυπτο είναι άδικη για την Ελλάδα. Εκτός κι αν ο Δένδιας και μαζί του η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχουν εγκαταλείψει την πάγια ελληνική θέση ότι τα νησιά όχι μόνο έχουν ΑΟΖ, αλλά ειδικά τα μεγάλα που και γεωγραφικά είναι σε “αλυσίδα” έχουν και πλήρη επήρεια. Αν θεωρούν δίκαιο η Κρήτη να μην έχει πλήρη επήρεια ας μας το πουν καθαρά για να ξέρουμε που βαδίζουμε.

Το κριτήριο που στην πραγματικότητα κυριάρχησε και η κυβέρνηση Μητσοτάκη υπέγραψε την ετεροβαρή συμφωνία με την Αίγυπτο είναι η δεδηλωμένη πρόθεση να αντιπαραθέσουν μία διεθνή συμφωνία στο μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης. Η εθνική αυτή σκοπιμότητα ήταν τόσο σημαντική, ώστε να επιβάλει τόσο μεγάλες εκπτώσεις στην οριοθέτηση της ΑΟΖ;

Η απάντηση στο ερώτημα είναι αμιγώς πολιτική και ο καθένας μπορεί να δώσει τη δική του. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έδωσε τη δική της, υπογράφοντας τη Συμφωνία του Καΐρου. Αντί να καταφεύγει σε εξυπνακισμούς που τον εκθέτουν, λοιπόν, θα ήταν σκόπιμο και για το προσωπικό κύρος του και για το συμφέρον της κυβέρνησης, ο υπουργός Εξωτερικών να μείνει οχυρωμένος στη θέση ότι οι εθνικές ανάγκες επέβαλαν τις εκπτώσεις. Μπορεί κάποιος να διαφωνεί, αλλά τουλάχιστον δεν θα γελάει μαζί του, όπως μου συνέβη όταν τον άκουσα να εξηγεί –μεταξύ άλλων– γιατί αντί για τον 28ο μεσημβρινό επέλεξε τον 27:59′.