Μια άτολμη και χωρίς πυξίδα Ευρώπη…

Η Ευρώπη το μόνο που κάνει είναι να οργανώνει μια διαχείριση μυθοπλασίας προς τέρψη των υπηκόων της. Όλα τα μετατρέπει σε επικοινωνία, δηλαδή σε χρήση λέξεων, σε εικόνες και σε σύμβολα. Λείπει παντελώς το επιχείρημα και η δύναμη. Με όσα απαίτησε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Ρούτε στη Σύνοδο της Χάγης, άσκησε μια διπλωματία της στρατηγικής υπακοής υποβάλλοντας μια συναίνεση άνευ όρων στους Ευρωπαίους πυγμαίους ηγέτες. Με όσα είπε ο Ρούτε φάνηκε ένας ωμός εκβιασμός προς του Ευρωπαίους, ο οποίος λέει ότι αποτελεί υποχρέωση των Ευρωπαίων να συμβάλλουν οικονομικά για το ΝΑΤΟ γιατί το οφείλουν στον προστάτη τους.

Τονίζοντας ότι η Ουάσιγκτον αποφασίζει και οι Ευρωπαίοι εταίροι θα πρέπει να εκτελούν τις εντολές. Οι Ευρωπαίοι όπως ήταν επόμενο διαμαρτυρήθηκαν εκτός Συνόδου, ενώ στη συνεδρία της Συνόδου έσκυψαν το κεφάλι τους και συμφώνησαν. Αυτό σημαίνει ευθυγράμμιση με τις αποφάσεις του αφεντικού. Τώρα πια το ΝΑΤΟ δεν εμφανίζεται πλέον ως πολυμερής συμμαχία όπως ήταν σύμφωνα μες τις θεμελιώδεις αρχές του, αντίθετα, καθίσταται μια ιεραρχική πλατφόρμα εντολών, στο οποίο οι Ευρωπαίοι εταίροι πρέπει να εκτελούν και ο Γενικός Γραμματέας, αντί να είναι αμερόληπτος, και να παίζει το ρόλο του εγγυητή της εσωτερικής πειθαρχίας καθίσταται εντολέας και μόνο.

Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο, ο Ρούτε δεν είναι πλέον το διπλωματικό πρόσωπο της Συμμαχίας, αλλά ο ενισχυτής της αμερικανικής μυθοπλασίας της Ευρώπης, δηλαδή, ένα είδος εκπροσώπου των προθέσεων των ΗΠΑ που ενέχει την αποδοχή της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης. Το μήνυμα λοιπόν ήταν αιχμηρό από την πλευρά του Τράμπ μέσω του Ρούτε: Μπορείτε να ονειρευτείτε ό, τι θέλετε, αλλά σημασία έχουν οι αποφάσεις, γιατί εκείνες εκφράζουν στην πραγματική εξουσία.

Από μια άλλη άποψη, το μήνυμα δεν κατευθύνεται μόνο στους Ευρωπαίους αλλά λαμβάνει και μια επιπλέον γεωπολιτική κατεύθυνση. Φαίνεται ο Τραμπ μέσω του Ρούτε να μην απευθύνεται μόνο στους Ευρωπαίους πυγμαίους ηγέτες αλλά και σε πολλούς άλλους. Για παράδειγμα απευθύνεται στα ισραηλινά γεράκια, στους Ιρανούς μουλάδες, ακόμη και στους Κινέζους και στους Ρώσους, λέγοντας πως «Εγώ ελέγχω την παγκόσμια αφήγηση και τις παγκόσμιες εξελίξεις».

Στο άμεσο μέλλον, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να διακηρύσσει φιλοδοξίες για στρατηγική αυτονομία, μιλώντας για κοινά σενάρια άμυνας, για δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού και ανεξάρτητες επιχειρησιακές ικανότητες. Ωστόσο, αυτές οι δηλώσεις θα παραμείνουν κυρίως ρητορικές, ελλείψει των διαρθρωτικών, πολιτικών και στρατιωτικών συνθηκών που είναι απαραίτητες για να τις κάνουν αξιόπιστες. Επομένως, η ευρωπαϊκή ήπειρος θα παραμείνει αλυσοδεμένη σε μια εξάρτηση και κάτω από την ομπρέλα των ΗΠΑ όχι από έλλειψη εναλλακτικών λύσεων, αλλά από αδυναμία και έλλειψη της δημιουργίας της. Τελικά η Ευρώπη δεν θα απελευθερωθεί ποτέ από το ΝΑΤΟ.

Ο κατακερματισμός στην ΕΕ

Επιπλέον υπάρχει ένας εσωτερικός πολιτικός κατακερματισμός. Οι κύριες ευρωπαϊκές δυνάμεις Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και οι ανατολικές χώρες δεν μοιράζονται κοινές απόψεις για μια ευρωπαϊκή στρατηγική. Το Παρίσι προωθεί ένα αυτόνομο και πυρηνικό κέντρο «Europe de la défense». Το Βερολίνο συναινεί. Η Ρώμη εμφανίζεται να συναινεί με κάποιους όρους. Έτσι δεν υπάρχει κοινή στρατηγική συνοχή και η αυτόνομη αμυντική αρχιτεκτονική είναι αδύνατη.

Επίσης η Ευρώπη πάσχει από μια ολοκληρωμένη πυρηνική αποτροπή. Το ΝΑΤΟ λειτουργεί επειδή ακριβώς προσφέρει αξιόπιστη πυρηνική αποτροπή μέσω των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Ευρώπη δεν διαθέτει ολοκληρωμένη και αποτρεπτική πυρηνική στρατηγική: Η Γαλλία είναι το μόνο κράτος της ΕΕ με πυρηνικά όπλα, αλλά δεν τα διαθέτει για την προστασία της Ευρώπης. Έτσι λοιπόν χωρίς πυρηνική στρατηγική αποτρεπτική, Η ευρωπαϊκή άμυνα θεωρείται αδύναμη.

Επιπλέον η Ευρώπη βρίσκεται κάτω από βιομηχανική και τεχνολογική εξάρτηση των ΗΠΑ. Οι βάσεις του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, τα δίκτυα διοίκησης, οι στρατιωτικές προμήθειες, όλα είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ. Ενώ η ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία εξακολουθεί να απέχει πολύ από την ολοκλήρωση μιας στρατηγικής ενιαίας άμυνας. Επίσης τεχνολογικά, η ανωτερότητα των ΗΠΑ σε τομείς όπως για παράδειγμα στο χώρος της τεχνητής νοημοσύνη και όχι μόνο, παραμένει συντριπτικά ανώτερη.

Άλλο ένα πρόβλημα είναι η ενεργειακή ευπάθεια της Ευρώπης. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι εξαρτημένες από τις προμήθειες ενέργειας (αέριο, ουράνιο, κλπ) και βρίσκονται κάτω από τη στρατηγική ισορροπία των ΗΠΑ. Και μη ξεχνάμε ότι κανένας ευρωπαίος ηγέτης σήμερα δεν έχει τη δύναμη να υποστηρίξει μια αποστασιοποίηση από την Ουάσιγκτον. Ο φόβος των οικονομικών αντιποίνων, της απομόνωσης ή της πολιτικής αποσταθεροποίησης, είναι πολύ υψηλός. Ακόμα και όταν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα υπαινίσσονται μια αυτόνομη γραμμή, οι ίδιες οι εθνικές ελίτ της Ευρώπης απορρίπτουν την πρωτοβουλία στο όνομα της «ιστορική αναγκαιότητα του ΝΑΤΟ».

Συνοπτικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Ευρώπη δεν εξαρτάται μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όμως κάθε πρόθεση για ανεξαρτησίας της αποτυγχάνει όχι μόνο από εξωτερικές πιέσεις, αλλά και από εσωτερικές αδυναμίες. Όπως η πολιτική βούληση, η στρατηγική ικανότητα το θάρρος λήψης αποφάσεων κλπ.

Μέχρι να αλλάξουν αυτές οι συνθήκες, το ΝΑΤΟ θα παραμείνει όχι μόνο μια επιλογή, αλλά ένα υποχρεωτικό πεπρωμένο.