Μητσοτάκης σε Ερντογάν: Ένα τσουβάλι χρυσό για μια σακούλα πορτοκάλια!

Και ξαφνικά, η Τουρκία μας κάνει “επίθεση φιλίας”. Είναι άραγε αιτία η βοήθειά μας στο δράμα με τους πολύνεκρους σεισμούς, ή μήπως συμβαίνει κάτι άλλο; Φτάσαμε να μιλάμε για “νέα σελίδα” στις διμερείς σχέσεις, με την Τουρκία να προσφέρει υποστήριξη στην Ελλάδα για να εκλεγεί μη μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και η Ελλάδα να υποστηρίζει την Τουρκία για τη θέση του γ.γ. στον ΙΜΟ (Διεθνής Οργανισμός Ναυτιλίας). Γιατί καίγεται ο Ερντογάν για την θέση αυτή;

Ο ΙΜΟ κατατάσσει τις χώρες σε τρεις κλάσεις. Μέλη του Συμβουλίου για τη διετία 2022-23. Στην Κατηγορία A είναι 10 κράτη με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την παροχή διεθνών υπηρεσιών ναυτιλίας: Ελλάδα, Κίνα, Ιταλία, Ιαπωνία, Νορβηγία, Παναμάς, Νότια Κορέα, Ρωσία, Βρετανία και ΗΠΑ. Στην Κατηγορία Β είναι 10 κράτη με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το διεθνές θαλάσσιο εμπόριο: Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδάς, Γαλλία, Γερμανία, Ινδία, Ολλανδία, Ισπανία, Σουηδία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Στην Κατηγορία Γ είναι 20 κράτη, τα οποία έχουν ειδικά συμφέροντα στις θαλάσσιες μεταφορές και των οποίων η εκλογή στο Συμβούλιο θα εξασφαλίσει την εκπροσώπηση όλων των μεγάλων γεωγραφικών περιοχών: Μπαχάμες, Βέλγιο, Χιλή, Κύπρος, Δανία, Αίγυπτος, Ινδονησία, Τζαμάικα, Κένυα, Μαλαισία, Μάλτα, Μεξικό, Μαρόκο, Φιλιππίνες, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη, Τουρκία και Βανουάτου.

Η Τουρκία, λοιπόν, επιχειρεί να εκλεγεί για να θέσει ζητήματα που την αφορούν, όπως η διαχείριση του Βοσπόρου και η άρνησή της να υπογράψει διεθνείς ναυτικές συμβάσεις όπως η σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Πέρα από την επιθετική της συμπεριφορά έναντι της Ελλάδος, η Τουρκία έχει εκδιώξει ιταλικό πλωτό γεωτρύπανο, αρνείται ελέγχους σε εμπορικά πλοία της ανοιχτά της Λιβύης και γενικώς έχει βεβαρημένο παρελθόν. Πώς ένα τέτοιο κράτος και μάλιστα από την Γ κατηγορία, θα αναλάβει την ηγεσία του IMO;

Η Τουρκία μας δίνει μια σακούλα πορτοκάλια και σε αντάλλαγμα μας της δίνουμε ένα τσουβάλι χρυσό. Τον Σεπτέμβριο 2022, είχα αρθρογραφήσει στο SLpress.gr για τα σχέδια του Ερντογάν, να κυριαρχήσει στις θαλάσσιες οδούς, της Μαύρης Θάλασσας, του Αιγαίου και της Μεσογείου με σκοπό να ελέγξει τις εμπορικές ρότες του Ατλαντικού και του Ινδικού. Το άρθρο εκείνο αναφερόταν στην πολιτική της Κίνας για το γνωστό “δίλλημα των στενών του Μαλάκκα”! Την στρατηγική των Κινέζων φαίνεται ότι την αντιγράφει ο Ερντογάν.

Δεν ήρθε ξαφνικά η Γαλάζια Πατρίδα…

Για να πετύχει κάποιος κυριαρχία στις ναυτικές οδούς, χρειάζεται υποδομές σε λιμενικά έργα, εφοδιαστικές αλυσίδες, ενεργειακά hub και πρόσβαση στις εξαγωγές κρατών με πλούσια αποθέματα (ενεργειακά, διατροφικά και βιομηχανικά). Αν τα πετύχει χρειάζεται οπωσδήποτε μεγάλο στόλο. Αρχικά “πλοία ρο-ρο” και παράκτια επιβατική ναυτιλιακή διασύνδεση. Τέλος, μεγάλο στόλο ποντοπόρων πλοίων (tankers, containerships και μεταφοράς ξηρού φορτίου).

Η Τουρκία, μέχρι το 2000, είχε μηδαμινή ναυτιλιακή παράδοση σε αντίθεση με την Ελλάδα που πρωταγωνιστεί διεθνώς. Η εμπειρία των Τούρκων παραδοσιακά ξεκινούσε με το χερσαίο εμπόριο με καμήλες και κατέληξε στο εμπόριο με φορτηγά στις μεγάλες οδικές αρτηρίες. Η ναυτοσύνη τους ήταν ξένη. Το όραμα του Ερντογάν για τη ναυτιλία αφορά την Τουρκία, αλλά και το περιβάλλον του. Η “Γαλάζια Πατρίδα” δεν προέκυψε ξαφνικά. Και δεν αφορά στενά την κυριαρχία του Πολεμικού Ναυτικού.

Με την ανάπτυξη του Πολεμικού Ναυτικού σχεδιάζει να ελέγξει όλους τους ναυτικούς δρόμους στην περιοχή. Γι’ αυτό όταν εξελέγη Δήμαρχος Κωνσταντινουπόλεως, πήρε δίπλα του τον Μπιναλί Γιλντιρίμ, που είχε πτυχίο και μεταπτυχιακό από τη “Σχολή Ναυτικής Αρχιτεκτονικής και Μηχανικής Ωκεανών” του Πολυτεχνείου της Κωνσταντινούπολης. Ο Γιλντιρίμ υπηρέτησε σε διευθυντικές θέσεις στη Γενική Διεύθυνση της Τουρκικής Ναυτιλιακής Βιομηχανίας και στο Ναυπηγείο Camialtı, έλαβε εξειδικευμένη εκπαίδευση για τη Ναυτική Ασφάλεια και την Προστασία του Περιβάλλοντος από το Παγκόσμιο Ναυτιλιακό Πανεπιστήμιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού στη Σουηδία.

Τα προσόντα του Γιλντιρίμ εντυπωσίασαν τον τότε δήμαρχο Ερντογάν, ο οποίος τον έχρισε το 1994 γενικό διευθυντή στην εταιρία “İstanbul Fast Ferries Company”. Ο Γιλντιρίμ δημιούργησε τις ακτοπλοϊκές γραμμές Κωνσταντινούπολη-Γιάλοβα και Κωνσταντινούπολη-Μπαντίρμα και επέβλεψε τη δημιουργία 29 τερματικών σταθμών πορθμείων, την προμήθεια 22 επιβατηγών και τεσσάρων οχηματαγωγών, καθιστώντας την “İstanbul Fast Ferries Company” τη μεγαλύτερη εταιρεία θαλάσσιων μεταφορών της εποχής της.

Γιλντιρίμ: Ο αναντικατάστατος υπουργός Ναυτιλίας

Ο Γιλντιρίμ έχει το παρατσούκλι “kesintisiz Bakan”, δηλαδή ο “αναντικατάστατος υπουργός”, Ναυτιλίας βεβαίως! Υπηρέτησε υπουργός Ναυτιλίας μεταξύ Νοεμβρίου 2002 και Νοεμβρίου 2011. Τα επόμενα δύο χρόνια ανέλαβε και τις Επικοινωνίες. Η κυβέρνηση Ερντογάν δρομολόγησε την κατασκευή μιας τεχνητής πλωτής οδού, παράλληλης με τον Βόσπορο, γνωστής ως “Kanal İstanbul”. Το έργο εγκαινιάστηκε επίσημα από τον Ερντογάν το 2011.

Επί Γιλντιρίμ η Σμύρνη απέκτησε νέα οχηματαγωγά και επιβατηγά πλοία το 2013-2014, νέος τερματικός σταθμός φέρι μποτ άνοιξε στην Τούζλα και ιδιωτικοποιήθηκαν οι κρατικές υπηρεσίες πορθμείων. Έχει αποκαλυφθεί ότι είναι ιδιοκτήτης 17 ναυτιλιακών εταιρειών, 28 πλοίων και δύο σούπερ γιοτ. Ο γιος και η κόρη του Γιλντιρίμ ίδρυσαν την ναυτιλιακή τους εταιρεία το 2002, αγοράζοντας το πρώτο τους πλοίο το 2003 για 445.000 $ για να εκτελούν τη γραμμή Σμύρνη-Τσεσμέ-Πρίντεζι (Ιταλία).

Απαντώντας στην κριτική για τον τρόπο απόκτησης των χρημάτων, ο Γιλντιρίμ ισχυρίστηκε ότι είχε πληρώσει εν μέρει ο ίδιος για το πλοίο. Στις 7 Ιανουαρίου 2014 μετά από έφοδο της αστυνομίας στη Διοίκηση του λιμένος Σμύρνης, ο κουνιάδος του Γιλντιρίμ συνελήφθη για συνωμοσία, νόθευση προσφορών για διαγωνισμούς, παραποίηση, δωροδοκία, σοβαρή απάτη και ανταλλαγή εμπιστευτικών πληροφοριών σχετικά με διαγωνισμούς. Ο τελευταίος πρωθυπουργός της Τουρκίας (πριν καταργηθεί το αξίωμα) Γιλντιρίμ, λοιπόν, δεν είναι μόνο ναυπηγός, είναι και εφοπλιστής.

Με τη ναυτιλία ασχολείται και ο γιός του Ερντογάν, Μπιλάλ. Μπορεί να σπούδασε στο στα οικονομικά και πολιτικές επιστήμες, αλλά είναι άτακτος. Στην Μπολόνια είχε ξεσπάσει σκάνδαλο για τους σωματοφύλακές του. Ο εισαγγελέας της πόλης του είχε ασκήσει δίωξη για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Το όνομά του είχε εμπλακεί και σε επίσημες κατηγορίες από τη Ρωσία και τη Συρία ότι ήταν πίσω από τη μεταφορά λαθραίου πετρελαίου από το ISIS στην Τουρκία. Στην πιάτσα αποκαλούν τον Μπιλάλ “εφοπλιστή του ISIS”. Σε συνεργασία με τον μεγαλύτερο αδελφό του, Μπουράκ Ερντογάν, ο Μπιλάλ ελέγχει επιχειρηματικά το λιμάνι του Τσεϊχάν όπου καταλήγουν οι αγωγοί αερίου και πετρελαίου από το Αζερμπαϊτζάν και το βόρειο Ιράκ. Όλα σχεδόν τα μέλη της οικογένειας Ερντογάν, έχουν κάποια επιχειρηματική σχέση με την Ενέργεια.

Οι οικογένειες Ερντογάν και Γιλντιρίμ κατέχουν ισχυρή επιχειρηματική θέση στο φυσικό αέριο στη Μαύρη Θάλασσα, στην Turkish Petroleum, στην εκμετάλλευση του Βοσπόρου, λιμένων και γραμμών στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο. Οι ναυτικοί δρόμοι Ο Ερντογάν θέλει να κυριαρχήσει στους ναυτικούς δρόμους της Ανατολικής Μεσογείου, αφήνοντας εκτός Γαλλία και Ιταλία. Αυτός είναι ο λόγος για την απόκτηση των δύο μίνι αεροπλανοφόρων, για κυριαρχία στις βαθιές θάλασσες.

Τί λείπει σήμερα από τον Ερντογάν; Του λείπει η τεχνογνωσία της ναυτιλιακής αγοράς, στο χρηματοδοτικό τομέα και στη ναυπήγηση μεγάλων πλοίων. Τα κλειδιά αυτής της αγοράς τα κατέχουν συγκεκριμένοι εφοπλιστικοί όμιλοι. Η χρηματοδότηση και ναυπήγηση πλοίων σε ναυπηγεία της Ανατολικής Ασίας, είναι μια αγορά η οποία δεν γνωρίζει ο Ερντογάν και οι άνθρωποί του. Επιθυμούν λοιπόν να την ξεκλειδώσουν και γι’ αυτό προσπαθούν να εισέλθουν στα μεγάλα σαλόνια του εφοπλισμού. Εξ ου και η τράμπα με την Ελλάδα!

Το ίδιο πράγμα έγινε με τον Τουρισμό. Κάποτε ξεκίνησαν πολύ πίσω από εμάς και σταδιακά μας ξεπέρασαν. Το ίδιο ακριβώς μοντέλο επιχειρεί να εφαρμόσει σήμερα και με τον εφοπλισμό ο Ερντογάν. Επιθυμεί διακαώς την θέση του γενικού γραμματέα του IMO για να αποκτήσει τεχνογνωσία χρηματοδότησης σε μεγάλα πλοία και πρωταγωνιστικές θέσεις στις “γιάρδες” των Ασιατών, όπως ακριβώς οι Ελλαδίτες και Κύπριοι εφοπλιστές.

Το μεγαλεπήβολο αυτό σχέδιο του, έχει και πολιτικό αντίκρισμα, αφού θα προσφέρει νέες θέσεις εργασίας σε Τούρκους και κυρίως θα ανταγωνιστεί την Ελλάδα στο τελευταίο της προπύργιο, στον εφοπλισμό. Όλα τα παραπάνω, οφείλουν να τα γνωρίζουν τόσο ο Μητσοτάκης όσο και ο Δένδιας. Κι όμως, συμφώνησαν και μάλιστα με τυμπανοκρουσίες για την τράμπα.

Δεν αμφισβητώ ότι η συνεργασία των δύο χωρών είναι επιβεβλημένη και θα ήταν ευχής έργο εάν σταματούσε η τουρκική επιθετικότητα. Πιστεύω, όμως, ότι μόλις πάρει αυτό που θέλει η Τουρκία θα επανέλθει στα γνωστά. Και τελικά, εάν ζυγίσουμε το τι δίνουμε και τι παίρνουμε, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα, τότε καταλαβαίνει γιατί στην εισαγωγή έγραψα ότι δίνουμε στην Τουρκία ένα τσουβάλι χρυσό! κι αυτή μας δίνει μια σακούλα πορτοκάλια!