Μπορεί το “παιδί του κομματικού σωλήνα” να ξανακάνει το ΠΑΣΟΚ μεγάλο;

Σε λίγο θα γνωρίζουμε ποιο θα είναι το ζευγάρι που στις 12 Δεκεμβρίου θα διεκδικήσει την προεδρία του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ. Οι δημοσκοπήσεις δεν αφήνουν αμφιβολία ότι τρεις είναι οι υποψήφιοι που θα διεκδικήσουν αυτή την Κυριακή τις δύο πρώτες θέσεις που θα τους στείλουν στον “τελικό”: Ο Ανδρέας Λοβέρδος, ο Νίκος Ανδρουλάκης και ο Γιώργος Παπανδρέου.

Οι άλλοι τρεις (Χάρης Καστανίδης, Παύλος Γερουλάνος και Παύλος Χρηστίδης) κινούνται σε πολύ χαμηλά δημοσκοπικά ποσοστά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η παρουσία τους ήταν απογοητευτική. Για κάποιους λόγους, ωστόσο, ξεχώρισαν οι τρεις. Για τον Γιώργο Παπανδρέου και για τον Ανδρέα Λοβέρδο είναι εύκολο να δει κανείς τους λόγους που βρίσκονται στην πρώτη τριάδα. Έχουν πίσω τους μία μεγάλη θητεία στην πολιτική σκηνή, όπως και να την αξιολογεί ο καθένας.

Από πολιτικής απόψεως μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος έχει με άνεση πλασαριστεί στην πρώτη τριάδα με καλά δημοσκοπικά ποσοστά, που του δίνουν ελπίδες και εκλογής. Κι αυτό, χωρίς να έχει πίσω του επιτυχή υπουργική θητεία, κάποιο πολιτικό επίτευγμα, ή έστω να είναι φορέας μίας νέας πολιτικής επαγγελίας. Η ρητορική του είναι μάλλον επίπεδη, τετριμμένη και στερεότυπη, χωρίς “γωνίες” και καινοτομίες. Ποιος μπορεί να θυμηθεί κάτι πρωτότυπο ή βαρυσήμαντο, ή έστω άξιο να μνημονεύεται, που να έχει πει ο σημερινός διεκδικητής του “πράσινου θρόνου”;

Με αυτή την έννοια είναι πολιτικό φαινόμενο το πως έφθασε εδώ που έχει φθάσει. Όποιος διεκδικεί την ηγεσία ενός κόμματος, συγκροτεί ένα ενδοπαραταξιακό ρεύμα με σημαία μία πολιτική επαγγελία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Κώστας Σημίτης με τον “εκσυγχρονισμό” του. Ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει σημαία την “ανανέωση”, αλλά κατά έναν τρόπο που την καθιστά αποκλειστικά ζήτημα ηλικίας κι όχι πολιτικών ιδεών.

Η ανανέωση και ο “νεόγερος”

Από αυτή την άποψη είναι εύστοχος ο χαρακτηρισμός “νεόγερος” που εμμέσως του αποδόθηκε, δεδομένου ότι ο πολιτικός λόγος του είναι συμβατικός και επί της ουσίας παρωχημένος. Η θητεία του στο Ευρωκοινοβούλιο πρόσθεσε στην παραδοσιακή “ξύλινη” πασοκική ρητορική και τα κακοχωνεμένα ιδεολογήματα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Οι σταθερές και τα όπλα του ήταν και παραμένουν η μοναδική οργανωτική ικανότητά του και η υψηλή επίδοσή του στον εσωκομματικό φραξιονισμό, όπως άλλωστε ταιριάζει σε ένα κλασικό “παιδί του κομματικού σωλήνα”.

Πηγαίνοντας πίσω, βλέπουμε ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης ξεκίνησε ως ένα μεσαίο στέλεχος της Νεολαίας. Όπως μαρτυρούν πηγές που τον γνώριζαν καλά εκείνη την εποχή, κέρδισε τις πρώτες συμπάθειες των συνομιλήκων του στη Νεολαία ΠΑΣΟΚ με τη γενναιοδωρία του στα μπαρ, όταν κερνούσε τις παρέες. Έτσι άρχισε να συγκροτεί με μεγάλη εργατικότητα και συστηματικότητα έναν “κομματικό στρατό”, αποτελούμενο από νεολαίους που με την πάροδο των ετών κατέλαβαν μεσαία και ανώτερα αξιώματα στον κομματικό μηχανισμό σ’ όλη σχεδόν την Ελλάδα.

Είναι αξιοσημείωτο, μάλιστα, ότι σ’ ένα κόμμα που είχε ήδη συρρικνωθεί, με αποτέλεσμα να διαλύονται ακόμα και οι παραδοσιακές ομαδοποιήσεις, ο δικός του “στρατός” συνέχισε να πίνει νερό στο όνομά του. Ίσως, επειδή συγκροτήθηκε κόντρα στην φθαρμένη παραδοσιακή ηγεσία της Νεολαίας του ΠΑΣΟΚ, που ήταν συνδεδεμένη με την παλιά κομματική ηγεσία και στη δεκαετία του 2000 είχε απαξιωθεί. Είναι, πάντως, αξιοσημείωτο ότι από τότε ο Νίκος Ανδρουλάκης είχε βάλει στόχο την κορυφή και μάλιστα υποσχόταν στα δικά τού στελέχη ότι σύντομα θα ελέγξουν το “μαγαζί”, αρχικά τη Νεολαία και αργότερα το κόμμα.

Κολεγιά με τον Βενιζέλο στο ΠΑΣΟΚ

Το πρώτο μεγάλο βήμα προς την κορυφή, το έκανε υποστηρίζοντας την υποψηφιότητα Βενιζέλου στη μάχη του 2007 για την κομματική ηγεσία. Ο Βαγγέλης Βενιζέλος δεν είχε σημαντικά ερείσματα στον κομματικό μηχανισμό και ακόμα λιγότερα στη Νεολαία. Έτσι, ουσιαστικά συνεταιρίστηκε με το Νίκο Ανδρουλάκη, ο οποίος διατήρησε τον έλεγχο του “κομματικού στρατού” του, με την έννοια ότι δεν τον παρέδωσε στο Βαγγέλη Βενιζέλο.

Το 2007 ο Βαγγέλης Βενιζέλος ηττήθηκε από τον Γιώργο Παπανδρέου, αλλά όταν –μετά την παραίτηση του δεύτερου– το 2011 έγινε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ (και λίγο μετά συγκυβέρνησε με τον Σαμαρά) όρισε το Νίκο Ανδρουλάκη γενικό γραμματέα του κόμματος. Από τη θέση αυτή, ο Ανδρουλάκης ενίσχυσε πολύ περισσότερο τον “κομματικό στρατό” του, με αποτέλεσμα να εκλεγεί άνετα ευρωβουλευτής το 2015 και ακόμα πιο άνετα το 2019. Εν τω μεταξύ, το 2017, διεκδίκησε με αξιώσεις την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ. Έχασε στο δεύτερο γύρο από τη Φώφη Γεννηματά, αλλά ενέγραψε ισχυρή υποθήκη και έτσι σήμερα βρίσκεται στην τριάδα.

Είναι αξιοσημείωτο, πάντως, πως ένα πολύ μεγάλο τμήμα από το “βαθύ ΠΑΣΟΚ”, που δεν συμπάθησε ποτέ τον Γιώργο Παπανδρέου και θεωρεί μετά από δεκαετίες τον Ανδρέα Λοβέρδο “ξένο”, έχει συνταχθεί πίσω από την υποψηφιότητα του Νίκου Ανδρουλάκη. Κανείς τους δεν πιστεύει ότι ο υποψήφιος πρόεδρος, που αρνείται να παραιτηθεί (εάν εκλεγεί πρόεδρος) από την έδρα του στο Ευρωκοινοβούλιο, είναι ο ηγέτης που μπορεί να ξανακάνει το ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ μεγάλο.

Μπορεί το οργανωτικό ταλέντο και οι εσωκομματικές καραμπόλες να έχουν φέρει το Νίκο Ανδρουλάκη στην τριάδα των διεκδικητών του “πράσινου θρόνου”, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αρκούν για να αναγεννηθεί το ΠΑΣΟΚ από τις στάχτες του και από μικρομεσαίο κόμμα με μονοψήφιο ποσοστό να επιστρέψει ως ο άλλος (απέναντι στη ΝΔ) πυλώνας του πολιτικού συστήματος. Γι’ αυτά, όμως, θα έχω την ευκαιρία να επανέλθω, γνωρίζοντας το ζευγάρι που θα διεκδικήσει την ηγεσία.