Νίκησαν στα σημεία οι “αμαζόνες” της ΝΔ για τη συνεπιμέλεια

Νομοτεχνικές αλλαγές φέρνει ο υπουργός Δικαιοσύνης, μετά την άρνηση της Μαριέττα Γιαννάκου να ψηφίσει το νομοσχέδιο για την συνεπιμέλεια τέκνων και τις σοβαρές ενστάσεις που υπέβαλε επ’ αυτού η Όλγα Κεφαλογιάννη. Ο Κώστας Τσιάρας, με τις αλλαγές που φέρνει δείχνει να αποδέχεται τα αιτήματα των δύο πρώην υπουργών της ΝΔ  και φήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο και για άλλες τροποποιήσεις.

Νωρίτερα, με την ομιλία της στην Ολομέλεια η κα Γιαννάκου είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορεί να ψηφίσει αυτό το νομοσχέδιο, ενώ δεν χαρίστηκε στον υπουργό Δικαιοσύνης για τα σχόλια που έκανε έκανε πριν μερικές ημέρες αναφερόμενος στις ενστάσεις της ίδιας και της Όλγας Κεφαλογιάννη. Η απειλή πάντως της πρώτης και οι σοβαρές ενστάσεις της δεύτερης, οι οποίες συνοδεύτηκαν με την επισήμανση «ότι είμαστε εδώ, για να προχωράμε μαζί, συνθέτοντας για ένα τόσο σπουδαίο θέμα όσο αυτό του νομοσχεδίου» φαίνεται ότι ακούστηκαν από τον υπουργό και ενδεχομένως άνοιξαν τον δρόμο και για άνωθεν πιέσεις.

Οι αντιδράσεις των δύο πρώην υπουργών της ΝΔ αποτελούν ουσιαστικά τις πρώτες διαφοροποιημένες εσωκομματικές φωνές σε νομοσχέδιο της κυβέρνησης Μητσοτάκη από την ημέρα ανάληψης της εξουσίας, μετά τη διατυπωμένη θέση του Αντώνη Σαμαρά να μην έρθουν προς ψήφιση στη Βουλή τα εφαρμοστικά πρωτόκολλα της Συμφωνίας των Πρεσπών. Η αντίδραση της κας Γιαννάκου ήταν βέβαια αναμενόμενη, καθώς έχει διατυπώσει εδώ και αρκετό καιρό την αντίθεσή της με επίμαχες διατάξεις του νομοσχεδίου. Προχώρησε άλλωστε, μαζί με την Όλγα Κεφαλογιάννη, η οποία σημειωτέον αρνήθηκε εξαρχής να μπει στην κυβέρνηση διαφωνώντας με την κατανομή των υπουργείων, στην κατάθεση δέκα τροπολογιών.

Αυτό που έκανε πάντως το ποτήρι να ξεχειλίσει, και το ανέφερε και στην ομιλία της στη Βουλή, ήταν το γεγονός ότι την Δευτέρα, ο υπουργός Δικαιοσύνης, μιλώντας στο ραδιόφωνο “Πρώτο Θέμα” κατηγόρησε, όπως είπε η κα Γιαννάκου, «όλους όσους κάναμε προτάσεις, ότι δεν ενδιαφερόμαστε για το συμφέρον του παιδιού και πως παίρνουμε θέση υπέρ του ενός ή του άλλου γονέα».

Βολές Μαριέττας κατά Τσιάρα

Η βουλευτής της ΝΔ σχολίασε ιδιαίτερα το γεγονός ότι ο κ. Τσιάρας δεν έμεινε σε αυτό, καθώς, στρεφόμενος ειδικά στην ίδια και στην Όλγα Κεφαλογιάννη, είπε ότι οι ενστάσεις μας προέρχονται από προσωπικά βιώματα. «Σας ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον σας κύριε υπουργέ, αλλά μόνο αυτό δεν συμβαίνει» ήταν η απάντηση της κας Γιαννάκου, η οποία υποστήριξε ότι οι ενστάσεις «προέρχονται από την κοινή λογική και τη γνώση της επιστήμης».

Απευθυνόμενη μάλιστα προσωπικά στον υπουργό Δικαιοσύνης του είπε ότι «έχει εκπλαγεί, ως παλαιό μέλος της ΝΔ» με την στάση του, επειδή, όπως τόνισε, «μέσα στο ναό της Δημοκρατίας εσείς, αμφισβητήσατε το δικαίωμα των βουλευτών να λένε ελεύθερα τη γνώμη τους». «Δεν καταθέσαμε εμείς το σχέδιο νόμου κύριε υπουργέ. Εσείς το πράξατε» συνέχισε η βουλευτής της ΝΔ.

Σε ό,τι αφορά την ουσία του νομοσχεδίου πρόσθεσε ότι το κείμενό του «φανερώνει τη γονεοκεντρική του λογική» και πως οι περισσότερες διατάξεις του δείχνουν ότι «δεν έχουν διαμορφωθεί με γνώμονα και επίκεντρο το παιδί, αλλά τις επιθυμίες των γονέων». Το σημαντικό όμως, όπως τόνισε, δεν πρέπει να είναι οι γονείς, αλλά τα δικαιώματα των παιδιών. Η ίδια είπε ότι κανένας δεν αμφισβητεί το δικαίωμα της κυβέρνησης «να προτείνει αλλαγές σε ορισμένες διατάξεις του Οικογενειακού Δικαίου, που έχουν διαρκέσει 38 χρόνια τώρα» και ότι εδώ και μήνες περίμενε «ένα καθαρό σχέδιο νόμου που να αποσαφηνίζει καλύτερα την αυθεντική βούληση του συντάκτη». Σε ό,τι αφορά δε τις δικές της προτάσεις επανέλαβε ότι ήταν ήδη γνωστές και τις ανέφερε αναλυτικά στις συνεδριάσεις της Επιτροπής.

Τόνισε επίσης στον υπουργό Δικαιοσύνης, ότι από τις τροπολογίες που κατατέθηκαν έκανε δεκτό, και μάλιστα μερικώς, μόνο αυτό που του είχαν αναφέρει για το άρθρο 3 του νομοσχεδίου, “περί σύγχυσης στην κατοικία ανηλίκου”. «Επιμένετε σε κάτι που θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα, από αυτά που θέλει να επιλύσει» είπε η βουλευτής της ΝΔ, διατυπώνοντας ουσιαστικά κάτι που επισήμαναν νωρίτερα ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ και η εισηγήτρια του ΚΙΝΑΛ.

Συνεχίζοντας με τις επιμέρους διατάξεις, η Μαριέττα Γιαννάκου τάχθηκε κατά «της οριζόντιας επιβολής τεκμηρίου χρόνου, στην επικοινωνία του παιδιού με τους γονείς του, κατά της υποχρεωτικότητας και κατά των γενικών οριζόντιων τεκμηρίων». Τόνισε μάλιστα, όπως και η Νάντια Γιαννακοπούλου από το ΚΙΝΑΛ νωρίτερα, ότι το «εξίσου» στη γονική μέριμνα υπαινίσσεται χρονική διάρκεια και μειωμένη διατροφή, «αν και την καθημερινότητα πρέπει να διαχειρίζεται εκείνος που έχει την επιμέλεια».

Τέλος αφού επισήμανε στον κ. Τσιάρα, ότι το εξεταζόμενο από το νομοσχέδιο ζήτημα είναι «κοινωνικό, επιστημονικό και, σε τελευταία ανάλυση, ηθικό κύριε υπουργέ», σημείωσε ότι «οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις δεν ταιριάζουν με τη ρύθμιση κοινωνικών πραγματικοτήτων και οικογενειακών θεμάτων και καταλήγουν συνήθως σε αντίθετα αποτελέσματα». Ξεκαθάρισε δε ότι «από τη στιγμή που δεν αλλάζει το “εξίσου”, το 1/3 και το “οριστική” (η διάταξη που προβλέπει οριστική απόφαση του δικαστηρίου στις περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας), εγώ δεν μπορώ να το ψηφίσω».

Τι είπε η Όλγα Κεφαλογιάννη

Νομικές αστοχίες, αλλά και πρακτικά ανέφικτες προβλέψεις που θα οδηγήσουν σε αδιέξοδα και σε δικαστικές προσφυγές, περιλαμβάνει, σύμφωνα με την Όλγα Κεφαλογιάννη, το νομοσχέδιο για τη συνεπιμέλεια. Η βουλευτής της ΝΔ και πρώην υπουργός, όπως νωρίτερα και η συνάδελφός της Μαριέττα Γιαννάκου, επέμεινε ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έχει γονεοκεντρικό και όχι παιδοκεντρικό χαρακτήρα

Επικαλούμενη και η ίδια την πορεία της στην ΝΔ και τις αρχές της απάντησε επίσης στον Κώστα Τσιάρα για το σχόλιό του περί προσωπικών βιωμάτων. «Προσωπικά, στο παρελθόν έχω υποστηρίξει κατά συνείδηση, σοβαρές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, όπως ήταν το Σύμφωνο Συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια. Που στόχευαν πραγματικά, στην προάσπιση ατομικών δικαιωμάτων. Όχι όμως από προσωπικά βιώματα κύριε υπουργέ. Αλλά από το ήθος που διδάσκει η ιστορία μας, να μην μιλάμε ποτέ προσωπικά, μόνο πολιτικά, και φυσικά από τις αρχές που επιβάλλει η πίστη μας σε μια σύγχρονη, φιλελεύθερη, δημοκρατική κοινωνία» ανέφερε η πρώην υπουργός.

Η ίδια υπεραμύνθηκε των τροπολογιών που κατέθεσε από κοινού με τη Μαριέττα Γιαννάκου, τονίζοντας ότι «αποσκοπούν στη διόρθωση μιας λογικής που εσφαλμένα αποτυπώθηκε στο νομοσχέδιο». Αναγνωρίζοντας ότι «η τελική ευθύνη ανήκει στον υπουργό Δικαιοσύνης», επισήμανε ότι το νομοσχέδιο «αντί να ενώνει, διχάζει και αντί να λύνει δημιουργεί προβλήματα».

Σε ό,τι αφορά τις επιμέρους διατάξεις, η βουλευτής της ΝΔ ανέφερε ότι «έχουν γραφτεί σαν να απευθύνονται στον ένα γονέα, αυτόν που δεν ζει μαζί με το παιδί». Ειδικότερα επισήμανε ότι «εισάγεται η υποχρέωση της προηγούμενης ενημέρωσης του άλλου γονέα, για επείγοντα καθημερινά ζητήματα», τη στιγμή που ο Αστικός Κώδικας δίνει δικαίωμα στους γονείς να επιχειρούν μόνοι τους στα ζητήματα αυτά. Χαρακτήρισε δε «ανέφικτη» αυτήν την πρόβλεψη, σημειώνοντας ότι θα οδηγήσει τους γονείς σε προστριβές. Παρατήρησε επίσης ότι με τον όρο “εξίσου” ανοίγει ο δρόμος της οριζόντιας αντιμετώπισης όλων των παιδιών, την ώρα που η σύμβαση του ΟΗΕ αναφέρει ρητά ότι το συμφέρον του παιδιού εξειδικεύεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση.

Συμπλήρωσε δε, ότι οι όροι “εξίσου” και “τεκμαίρεται” (το 1/3 του χρόνου επικοινωνίας), προβλέπονται για να δεσμεύσουν το σκεπτικό και την απόφαση του δικαστή, επισημαίνοντας ότι οδηγούν σε ερμηνεία ισόχρονης άσκησης της γονικής μέριμνας με υποχρεωτική εναλλασσόμενη κατοικία. Τόνισε μάλιστα ότι «ή θα πρέπει να αποσαφηνιστούν ή ακόμα καλύτερα να απαλειφθούν αυτοί οι δύο όροι». Τέλος για την πρόβλεψη οριστικής καταδίκης για αδικήματα κακοποίησης ως περίπτωση κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, η βουλευτής είπε ότι το παιδί θα παραμένει, για χρόνια, εκτεθειμένο στη γονική μέριμνα ενός κακοποιητικού γονέα.

Φέρνει αλλαγές ο Τσιάρας 

Μετά τις αντιδράσεις, ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας ανακοίνωσε στην Ολομέλεια νομοτεχνικές βελτιώσεις σε διατάξεις του νομοσχεδίου. Ειδικότερα, λαμβάνοντας υπόψη όσα η επιστημονική υπηρεσία της Βουλής κατέθεσε στην έκθεση της, ο υπουργός Δικαιοσύνης ανακοίνωσε ότι:

• προστίθεται στο άρθρο 1510 του Αστικού Κώδικα, για τη γονική μέριμνα, η φράση «και εξίσου» και το εδάφιο διαμορφώνεται ως εξής: «Η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων (γονική μέριμνα), οι όποιοι την ασκούν από κοινού και εξίσου».
• με νομοτεχνική βελτίωση εξαιρείται η περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας από τη δυνατότητα προσφυγής σε διαμεσολάβηση για την άσκηση της γονικής μέριμνας.
• στο αντικείμενο των σεμιναρίων για την επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών περιλαμβάνεται ιδίως η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.