Ο ανασχηματισμός του Τσίπρα και η “ορμπανοποίηση” του Μητσοτάκη

Ο ανασχηματισμός ανέδειξε δύο κρίσιμα συμπεράσματα: Το πρώτο αφορά στην δραματική αδυναμία της ΝΔ να αρθρώσει ένα σύγχρονο πολιτικό λόγο, όπως προκύπτει για πολλοστή φορά από την ατάκα της εκπροσώπου της που ανήκει στην σχολή του μαυρογιαλουρισμού, «τόση αναμονή, τόσος ντόρος, τόση αναστάτωση για να αλλάξει ο Μανωλιός και να βάλει τα ρούχα του αλλιώς». Το δεύτερο αφορά στη συμμετοχή στην κυβέρνηση σοβαρών προσώπων εκτός ΣΥΡΙΖΑ -ένα χρόνο πριν τις εκλογές και την θρυλούμενη αυτοδυναμία της ΝΔ- προσώπων που δεν είχαν κανένα λόγο να εκτεθούν ή να αυτοκτονήσουν πολιτικά.

Η Μυρσίνη Ζορμπά, η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου και ο ήδη βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Μάρκος Μπόλαρης διαθέτουν προσωπικό κοινωνικό και πολιτικό κύρος. Η συμμετοχή τους υπερβαίνει την ερμηνεία της συνήθους προσπάθειας των πρωθυπουργών να διευρύνουν το πολιτικό τους βεληνεκές με τη συμμετοχή προσώπων από άλλους πολιτικούς χώρους. Παραπέμπει μάλλον δε στον συμβολισμό μιας ευρύτερης συσπείρωσης γύρω από τον κορμό του ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που ενισχύει το εγχείρημα της νέας προσπάθειας για τη χώρα.

Η υπογράμμιση αυτής της τάσης έγινε και με τη συμμετοχή της Κατερίνας Παπακώστα, αυθεντικής εκπροσώπου της λαϊκής Δεξιάς. Δεν αποκλείεται μετά τη ΔΕΘ να δούμε κι άλλες εκφάνσεις τέτοιου τύπου πολιτικών συσπειρώσεων γύρω από το ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα από το χώρο της πραγματικής οικονομίας. Η επανίδρυση του υπουργείου Βιομηχανίας, αποτελεί στρατηγική επιλογή και χωρίς αμφιβολία θα δούμε σύντομα εξελίξεις στις πολιτικές παρέμβασης για την στήριξη και την ανάπτυξη της ελληνικής βιομηχανίας.

Έχει σημασία η διατήρηση του κυβερνητικού επιτελείου που διεκπεραίωσε για πρώτη φορά την ολοκλήρωση ενός μνημονίου και την έξοδο από αυτά. Επιτελείο που έχει αποκτήσει την εκτίμηση των ευρωπαϊκών θεσμών. Έχει, επίσης, σημασία η μείωση του μέσου όρου ηλικίας των μελών της κυβέρνησης, που υπογραμμίστηκε και με τη συμμετοχή της Κατερίνας Νοτοπούλου ως υφυπουργού Μακεδονίας Θράκης. Τέλος, σημασία έχει και η αναμφισβήτητη ηγεσία του Αλέξη Τσίπρα.

Σύγκλιση εσωκομματικών τάσεων

Η μετάθεση του Πάνου Σκουρλέτη στη θέση του γενικού γραμματέα του κόμματος ένα χρόνο πριν τις εκλογές, δεν σηματοδοτεί μόνο την πλήρη αποσταλινοποίηση, αλλά την ταύτιση όλων των τάσεων με τις στρατηγικές επιλογές του Αλέξη Τσίπρα. Ο απόλυτος έλεγχος του ΣΥΡΙΖΑ από τον πρωθυπουργό έρχεται σε αντίθεση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που έχει καταστεί υποχείριο της ακροδεξιάς φράξιας της ΝΔ (Σαμαρά – Βορίδη – Γεωργιάδη), δημιουργώντας ένα υβριδικό μόρφωμα ακροδεξιάς και αμοράλ νεοφιλελευθερισμού.

Η απώθηση που έχει προκαλέσει στα άνω μεσοαστικά στρώματα η στάση του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Μακεδονικό, η υιοθέτηση ακροδεξιών θέσεων και ενός ανούσιου και βερμπαλιστικού λαϊκισμού, απασχολεί συχνά τις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, όπου εκφράζεται έντονη δυσφορία. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι κύκλοι αυτοί, που έχουν ισχυρή επιρροή, θα ψηφίσουν κατ’ ανάγκη ΣΥΡΙΖΑ. Έχοντας, όμως, αποφύγει να εμπλακούν στην ρητορική περί ακροδεξιού προσήμου των ΑΝΕΛ, βλέπουν εκεί μια δυνατότητα.

Επίσης επισημαίνεται η σταθερότητα αρχών και η παραγωγή ιδεών από το Ποτάμι και τον Σταύρο Θεοδωράκη. Αντιθέτως, αποστροφή επικρατεί στους κύκλους της ευρύτερης κεντροαριστεράς σε ό,τι αφορά την ξύλινη ρητορική της κας Γεννηματά και του ΚΙΝΑΛ.

“Ορμπανοποίηση” του Μητσοτάκη

Οι Βρυξέλλες και οι αγορές αντιμετωπίζουν με πολύ σκεπτικισμό την “ορμπανοποίηση” του Μητσοτάκη. Γι’ αυτό και υπό το πρίσμα της πολιτικής σταθερότητας τον θεωρούν ακατάλληλο για να κυβερνήσει την Ελλάδα. Φοβούνται, όπως εκμυστηρεύονται διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα, ότι ως πρωθυπουργός ο Μητσοτάκης θα μπορούσε να προκαλέσει τις κοινωνικές εκρήξεις που αποφεύχθηκαν κατά την περίοδο της κρίσης.

Βέβαια, οι ξένοι επενδυτές, τράπεζες, funds και μεγάλοι όμιλοι περιμένουν να δουν το μεταρρυθμιστικό σφρίγος της νέας κυβέρνησης Τσίπρα. Αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα να στηριχθεί η ανάπτυξη με κοινωνική αποδοχή, χωρίς να αποσαρθρωθεί πλήρως η κοινωνία. Επιθυμούν, όμως, να δουν την δυναμική που μπορεί να αναπτύξει η κυβέρνηση στο χώρο της πραγματικής οικονομίας και των επενδύσεων.

Από αυτή τη δυναμική θα εξαρτηθεί και η συμπεριφορά των αγορών. Κι αυτό πια το έχει καταλάβει απόλυτα ο Αλέξης Τσίπρας, εξ ου και το κυβερνητικό σχήμα στο οποίο επένδυσε. Στο άλλο πεδίο που θα επενδύσει ο πρωθυπουργός είναι η συνταγματική αναθεώρηση που θα ανοίξει μετά τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και θα αποτελέσει τον κρίσιμο πόλο έλξης-απώθησης πολιτικών κομμάτων, προσωπικοτήτων και εκλογικού σώματος.