Ο ΓΑΠ, το Μαξίμου και η επιστροφή λόγω απλής αναλογικής

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η υποψηφιότητα του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου για την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ λειτούργησε σαν καταλύτης όχι μόνο για το ίδιο κόμμα, αλλά και για τα υπόλοιπα, αν όχι για ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Βέβαια, η ταραχή που προκάλεσε η υποψηφιότητα αυτή δεν σχετίζεται τόσο με τον ΓΑΠ, αλλά με τη μεγάλη ευκαιρία της απλής αναλογικής, με την οποία θα διεξαχθούν οι επόμενες εκλογές.

Η πρώτη επίπτωση που διαφαίνεται είναι ο κλονισμός της μητσοτακικής βεβαιότητας. Δεν είναι οι οκτώ μονάδες διαφορά που έχει η ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ (δημοσκόπηση της ProRata), μετά από δεκάδες δημοσκοπήσεις με διψήφια διαφορά, που ανησύχησε το Μαξίμου. Είναι πως το σενάριο των διπλών εκλογών αρχίζει να χάνει τη βεβαιότητά του, καθώς η δυνατότητα συγκρότησης συμμαχικής κυβέρνησης δεν είναι πλέον απίθανο.

Ως γνωστόν, η ΝΔ, θεωρώντας δεδομένο ότι θα είναι πρώτο κόμμα και με διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ, θα απέτρεπε τον σχηματισμό κυβέρνησης χωρίς αυτήν. Στόχος να γίνουν αμέσως δεύτερες εκλογές με το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, που σημειωτέον είναι αναλογικότερη από αυτή που ίσχυσε το 2019. Στο σενάριο αυτό βοηθούσε η δημοσκοπική καχεξία του ΣΥΡΙΖΑ και η αντιπολιτευτική τακτική που ήταν από ακατανόητη έως αστεία.

Βέβαια, ήρθε η πανδημία, ο κακός χειρισμός της, οι πυρκαγιές, οι καταστροφές, η μονόπλευρη αναπτυξιακή πολιτική, η έξαρση της εγκληματικότητας, τα εσωκομματικά προβλήματα και πολλά άλλα που φθείρουν την εικόνα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Είναι και τα ελληνοτουρκικά σε επικίνδυνο σημείο, είναι και η επαυξημένη εποπτεία που χαλάει πολλά κ.ο.κ. Όλα αυτά οδηγούν μάλλον στην ολοκλήρωση της τετραετίας με την ελπίδα της ονομαστικής ανάπτυξης και μιας καλύτερης τουριστικής σεζόν το 2022.

Ο ΓΑΠ και το προοδευτικό τόξο

Σε ό,τι αφορά το ΚΙΝΑΛ, ο λόγος των υποψηφίων συγκλίνει σε ιδεαλιστικά φληναφήματα και υποσχέσεις μεγέθυνσης και ανάκτησης ενός ρόλου του κόμματος που θα του επιτρέψει τη συμμετοχή στην εξουσία. Ο προγραμματικός λόγος δεν είναι ορατός ή είναι τόσο γενικόλογος που τελικά είναι κι αυτός άνευ ουσίας. Η αλήθεια πάντως είναι πως η υποψηφιότητα Παπανδρέου έστρεψε όλους τους υποψηφίους να ομνύουν στο θεώρημα της “προοδευτικής διακυβέρνησης”. Ακόμη και η φερόμενη ως δεξιόστροφη πτέρυγα φαίνεται να βάζει νερό στο κρασί της.

Στον ΣΥΡΙΖΑ αντιλαμβάνονται πως μπορεί να υπάρξει κάποιο ρεύμα παλιννόστησης πασοκογενών ψηφοφόρων της τάξεως του 10% με το νέο αρχηγό, αλλά και από τους σημιτικούς που ψήφισαν ΝΔ και είτε δεν αντέχουν τον Άδωνη και τον Πλεύρη είτε θεωρούν πως τα οικονομικά τους συμφέροντα δεν εξυπηρετούνται επαρκώς από τις πολιτικές της. Πέρα από αυτά, ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα είχε αντίρρηση να γίνει πάλι πρωθυπουργός με τη στήριξη του ΚΙΝΑΛ. Γι’ αυτό αγωνίζεται, διότι έτσι θα βάλει στη θέση τους και τους “χαχόλους” του 3%. Αν και έχει κάνει πολλές γκάφες, ακόμη και ύβρεις, ως αξιωματική αντιπολίτευση, διατηρεί την αισιοδοξία της βούλησης.

Σε κάθε περίπτωση, η απλή αναλογική, όπως γράφαμε στις 20 Ιανουαρίου 2020, είναι ένα κοινωνικο-πολιτικό πείραμα για μια δημοκρατία που ασθενεί. Προφανώς και έχει ρίσκο. Υπάρχει και η άποψη που θέλει να συσπειρώνονται όλοι για τη μοιρασιά της μίζας. Όμως, έτσι δεν πάμε πουθενά. Η άποψη πως όλοι είναι διεφθαρμένοι είναι φασιστική απλούστευση.

Τα μειονεκτήματα του δικομματισμού

Η ενισχυμένη αναλογική λειτούργησε μεταπολιτευτικά περισσότερο ως αντίδοτο στη Χούντα, τις δικτατορίες, τα πραξικοπήματα που ταλάνισαν τη χώρα στον 20ο αιώνα, παρά για την αποτελεσματική κυβερνησιμότητα. Διαμόρφωσε τον δικομματισμό που οδήγησε με τη σειρά του στην κομματικοποίηση των πάντων (κράτος, πανεπιστήμια, συνδικάτα κ.α.), στην αλαζονεία του πολιτικού προσωπικού, στη διαφθορά των κομμάτων και προσώπων, πολύ πιο πέρα από τον Άκη και τον Γιάννο, στη συνείδηση του λαού.

Η ενισχυμένη αναλογική οδήγησε στη διαπλοκή και στην καταλήστευση του κράτους από τους επιτήδειους, με αποτέλεσμα τη χρεοκοπία και τη μετατροπή της χώρας σε αποικία χρέους. Μετά την ήττα που υπέστη η ελληνική κοινωνία με την κρίση, ο λαός που εξακολουθεί να υπάρχει παρά τις περί του αντιθέτου θεωρίες των κυρίαρχων ελίτ, επιθυμεί συγκλίσεις και συναινέσεις.

Ο νέος δικομματισμός δεν λειτουργεί προς αυτή την κατεύθυνση. Αντίθετα, έχουμε μια ιδεολογική πόλωση, όπως προκύπτει από τις πολιτικές που εφαρμόζονται, η οποία ούτε συγκλίσεις στα εθνικά θέματα δεν μπορεί να διασφαλίσει. Έτσι, η πολιτική τραγωδία της χώρας συνεχίζεται. Γι’ αυτό δεν μπορούμε να αποκτήσουμε εθνικό σχέδιο και εθνική στρατηγική. Γιατί δεν υπάρχει κοινό όραμα.

Η απλή αναλογική μπορεί να είναι “μια κάποια λύσις” που θα έλεγε και ο ποιητής. Θα μπορούσε, μετά την κοστοβόρα αποτυχία της ενισχυμένης αναλογικής, να δοκιμαστεί ως εμβρυουλκός ευρύτερων συναινέσεων. Η ιστορική εμπειρία από άλλες χώρες δεν δικαιώνει αυτή την άποψη, όμως, στην περίπτωσή μας δεν δικαιώθηκε ούτε η ενισχυμένη. Δεν είναι τυχαίο που το 45% των ψηφοφόρων δεν πάει να ψηφίσει. Πενήντα έδρες μπόνους είναι το ένα έκτο της Βουλής! Αυτό βέβαια αλλάζει, αν δεν βιάζει, την ισοτιμία της ψήφου.