Ο Μητσοτάκης στα Εμιράτα – Η “μικρή Σπάρτη” εναντίον του νεοοθωμανισμού

Στρατηγικού χαρακτήρα αποκτά η συμμαχία της Ελλάδας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπως δείχνει η επίσκεψη του πρωθυπουργού, η δεύτερη μόλις σε λίγους μήνες, στην αραβική χώρα. Στο περιθώριο της συνάντησης που είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρίγκηπα διάδοχο του θρόνου, θα υπογραφούν από τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών δύο συμφωνίες, η Διακήρυξη Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης και η Συμφωνία Συνεργασίας Άμυνας και Εξωτερικής Πολιτικής.

Ταυτόχρονα η κυβέρνηση έχει σημαντικές προσδοκίες και για επενδύσεις από το Εμιράτο. Τον πρωθυπουργό συνοδεύουν ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, ο υφυπουργός Εξωτερικών και αρμόδιος για την Οικονομική Διπλωματία Κώστας Φραγκογιάννης και ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης, οι οποίοι θα συναντηθούν με στελέχη του Mubadala Investment Company PJSC.

Το Άμπου Ντάμπι είναι ο κυριότερος επενδυτής στην Ελλάδα από την περιοχή του Κόλπου, με τους κυριότερους τομείς ενδιαφέροντος για στενή οικονομική συνεργασία να περιλαμβάνουν την ενέργεια, τον τουρισμό, την αγροτοβιομηχανία κτλ. Όμως, με δεδομένη τη θέση του Άμπου Ντάμπι στον αραβικό κόσμο, η Αθήνα προσδοκά κυρίως σε γεωπολιτικά κέρδη από την συμμαχία της με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Ελλάδα είχε πάντα θερμές σχέσεις και πολλές προσδοκίες από τον αραβικό κόσμο, αρκεί να θυμηθούμε την πρωθυπουργία του Ανδρέα Παπανδρέου.

Όμως οι μοναρχίες του Κόλπου έμοιαζαν να ήταν “εκτός κάδρου” της ελληνικής εξωτερικής για πολλά χρόνια. Αυτό πλέον αλλάζει, όπως δείχνει η στρατηγική πλέον συμμαχία Ελλάδας και Εμιράτων, αλλά και οι στενές σχέσεις Ελλάδος και Σαουδικής Αραβίας, με την προ μηνών απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να αποστείλει μία συστοιχία Patriot στο σουνιτικό βασίλειο, από το “οπλοστάσιο” των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.

Καταδίκη των τουρκικών προκλήσεων

Ελλάδα και Άμπου Ντάμπι έχουν έναν κοινό εχθρό: Τις νεοοθωμανικές φιλοδοξίες του Ερντογάν, που έχουν προκαλέσει την οργή των κυριότερων αραβικών κρατών. Βλέπουν στην συμμαχία του Τούρκου προέδρου με το πολιτικό Ισλάμ και το Ιράν ως μία απειλή αποσταθεροποίησης των καθεστώτων τους και της Μέσης Ανατολής. Μάλιστα τα Εμιράτα είναι αυτά που αντιστρατεύονται την νεοθωμανική ατζέντα του Ερντογάν, ίσως περισσότερο και από την Αίγυπτο του στρατάρχη Σίσι.

Είναι χαρακτηριστικό πως στην συνάντηση του πρωθυπουργού με τον πρίγκηπα διάδοχο Mohammed bin Zayed al Nayan, τέθηκε το θέμα της τουρκικής προκλητικότητας στη Μεσόγειο και όχι του Ιράν, κάτι που διευκολύνει την Αθήνα που επιδιώκει ισορροπημένες σχέσεις με την Τεχεράνη. Στην κοινή τους δήλωση οι δύο ηγέτες καταδίκασαν τις «παραβιάσεις της Τουρκίας έναντι των κυριαρχικών δικαιωμάτων Ελλάδας και Κύπρου», αλλά και την «συνολικότερη επιθετική της συμπεριφορά στη Μέση Ανατολή, την Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τον Νότιο Καύκασο».

Επιπλέον, εξέφρασαν τις ανησυχίες τους «για την εξαγωγή της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού», δήλωση-μήνυμα στην Τουρκία, έστω και αν απέφυγαν αυτήν την φορά να την κατονομάσουν. Το είχε κάνει βέβαια στις αρχές του μήνα ο υπουργός Εξωτερικών των Εμιράτων σε συνέντευξη του στο “Βήμα της Κυριακής”, όπου αναφέρθηκε στην «συμμαχία της Τουρκίας με το τζιχαντιστικό και εξτρεμιστικό Ισλάμ» και το «εξτρεμιστικό όραμα του Ερντογάν και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας για κυριαρχία στον αραβικό κόσμο».

Οι δηλώσεις αυτές έγιναν εν μέσω της απόπειρας του Ερντογάν να γίνει πρωτεργάτης μίας “σταυροφορίας” του ισλαμικού κόσμου κατά της Γαλλίας, λόγω των επίμαχων σκίτσων του Charlie Hedbo, καλώντας σε μποϋκοτάζ των γαλλικών προϊόντων, ενέργεια που φαίνεται να έχει περιορισμένα αποτελέσματα. Υπενθυμίζουμε πως το Άμπου Ντάμπι είχε καταδικάσει σθεναρά την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, τις επιδρομές του τουρκικού στρατού στο Βόρειο Ιράκ και φυσικά το παράνομο μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης, ζήτημα που πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την ελληνική εξωτερική πολιτική.

Μέτωπο κατά της Τουρκίας

Όλες οι ενδείξεις δείχνουν πως ήταν η πολεμική αεροπορία του Άμπου Ντάμπι πίσω από τις “ορφανές” επιθέσεις στην (κατ’ ουσίαν) τουρκική βάση στην Αλ Ουατίγια στην Λιβύη, τον περασμένο Ιούλιο, που υποχρέωσαν τον Ερντογάν και τα ανδρείκελα του στην Τρίπολη να ματαιώσουν τα σχέδια τους για την κατάληψη της Σύρτης, πόλης στρατηγικής σημασίας λόγω των πλούσιων πετρελαιοπηγών της. Ήταν μάλιστα το Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που πρώτα “έσπασαν” την απομόνωση της Συρίας στον αραβικό κόσμο, ανοίγοντας την πρεσβεία τους στην Δαμασκό, στις αρχές του 2019.

Με αυτήν την κίνηση τα Εμιράτα αναγνώρισαν το λάθος του να υποστηρίξουν την ανατροπή του Άσαντ κατά την διάρκεια του συριακού εμφυλίου, δείχνοντας πως η βασική τους προτεραιότητα δεν είναι πλέον η ανάσχεση της επιρροής του Ιράν και της Χεζμπολάχ στο καθεστώς Άσαντ, αλλά των επεκτατικών σχεδίων της Τουρκίας. Ήταν ο ιθύνων νους πίσω από το σύμφωνο συνεργασίας που σύναψε ο Άσαντ και ο Λίβυος στρατηγός Χαλίφα Χαφτάρ, τις δυνάμεις του οποίου υποστήριζαν καθ’ όλη την διάρκεια της πολιορκίας του φιλότουρκου καθεστώτος της Τρίπολης.

Σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, ήταν το Άμπου Ντάμπι που πίεσε τον Αιγύπτιο πρόεδρο Σίσι να εγκαταλείψει την αρχικά επαμφοτερίζουσα στάση του και να προειδοποιήσει ευθέως με στρατιωτική δράση σε ενδεχόμενη κατάληψη της Σύρτης από τα ανδρείκελα του Ερντογάν, αναφερόμενα στην όντως υπαρκτή χρηματοδότηση του αιγυπτιακού στρατιωτικού καθεστώτος από τα πετρελαιοδολάρια του Εμιράτου.

Για πρώτη φορά στην νεότερη αραβική ιστορία μία σουνιτική μοναρχία επιδιώκει έναν “άξονα” των κοσμικών αραβικών καθεστώτων και ηγετών, που μάλιστα δεν θα στρέφεται κατά του Ισραήλ ή του Ιράν, αλλά κατά της νεοοθωμανικής Τουρκίας. Είναι χαρακτηριστικό πως το Άμπου Ντάμπι έχει προχωρήσει στο παρελθόν και σε απαξιωτικές αναφορές κατά της ιστορίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι οποίες είχαν εξοργίσει την Άγκυρα, που είχε απαντήσει πως το Εμιράτο «έχει διαφθαρεί από το πετρέλαιο»!

Στα σκαριά τριμερής με την Ινδία

Τα Εμιράτα υποστηρίζουν ένθερμα τον εμπορικό πόλεμο που έχει κηρύξει η Σαουδική Αραβία κατά της Τουρκίας, με τον λαλίστατο Ερντογάν να έχει “καταπιεί την γλώσσα του”, μην τολμώντας να τα βάλει με την ηγέτιδα δύναμη του σουνιτικού Ισλάμ. Ήταν τα Εμιράτα που έκαναν την αρχή για την ιστορική διπλωματική “μεταπολίτευση” στην Μέση Ανατολή, αναγνωρίζοντας το κράτος του Ισραήλ, με το Μπαχρέιν και το Σουδάν να ακολουθούν, ενώ έπονται και άλλες αραβικές χώρες.

Μάλιστα τα Εμιράτα δεν υποστηρίζουν μόνο τα τριμερή σχήματα συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου (που έχουν προκαλέσει οργή στην Άγκυρα), αλλά φαίνονται να αποδέχονται την πρόταση της ελληνικής διπλωματίας για μία τριμερή συνεργασία Ελλάδας-Εμιράτων και Ινδίας, χώρας με μεγάλη γεωστρατηγική σημασία, καθώς η Τουρκία αποτελεί σταθερό σύμμαχο του Πακιστάν, του ιστορικού εχθρού του ινδικού κράτους.

Τα Εμιράτα, που αποκαλούνται η “μικρή Σπάρτη” του αραβικού κόσμου λόγω και της άριστα οργανωμένης πολεμικής τους αεροπορίας αποτελούν, φυσικά μαζί με την Γαλλία του Μακρόν, έναν πολύτιμο σύμμαχο της Ελλάδας, περισσότερο αξιόπιστο από την πλειονότητα των ηγετών της ΕΕ που στην καλύτερη των περιπτώσεων παρακολουθούν “κοιμισμένοι” την τουρκική προκλητικότητα εις βάρος δύο χωρών της Ένωσης και στην χειρότερη συνηγορούν ανοιχτά στα νεοθωμανικά σχέδια του Ερντογάν.