Ο Νότος έστειλε το μήνυμα στην Άγκυρα – Τώρα είναι η ώρα του Βορρά

Ξεκάθαρο μήνυμα στην Άγκυρα έστειλαν οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, από την Ευρωμεσογειακή Διάσκεψη (Med7) που συγκάλεσε ο Μακρόν στην Κορσική. Οι ηγέτες των επτά χωρών εξέφρασαν την πλήρη αλληλεγγύη τους στην Αθήνα  και τη Λευκωσία και τάχθηκαν υπέρ των κυρώσεων στην Τουρκία, αν δεν σταματήσει τις μονομερείς προκλητικές ενέργειες και τις επανειλημμένες παραβιάσεις κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου.

Από το Αζαξιό, την πόλη όπου γεννήθηκε ο Ναπολέων Α’ Βοναπάρτης, το γνωστό Αιάκειο της αρχαιότητας, ονομασία που κάποιοι αποδίδουν στον μυθικό βασιλιά της Σαλαμίνας Αίαντα, οι ηγέτες των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου, κάλεσαν όλες τις χώρες της ανατολικής Μεσογείου να συμμορφωθούν με το Διεθνές Δίκαιο, και συγκεκριμένα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Παραλλήλως, ενθάρρυναν όλες τις πλευρές, να επιλύσουν τις διαφορές τους μέσω του διαλόγου. Στο πλαίσιο αυτό, καλωσόρισαν τη μεσολαβητική προσπάθεια του Ζοζέπ Μπορέλ και της Γερμανίας με στόχο την συνέχιση του διαλόγου ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία για το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών.

Η Διακήρυξη της Αζαξιό

Στο κείμενο συμπερασμάτων της Διάσκεψης, με την ονομασία Διακήρυξη της Αζαξιό, οι επτά ηγέτες, εκφράζουν και τη λύπη τους που η Τουρκία, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις της ΕΕ δεν έχει τερματίσει τις μονομερείς και παράνομες ενέργειές της στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Έτσι, σε συνέχεια του Συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ να επεκτείνουν και να προωθήσουν τα περιοριστικά μέτρα κατά της Τουρκίας. Εφόσον βεβαίως δεν αλλάξει στάση η Άγκυρα, τερματίζοντας τις μονομερείς δραστηριότητες.

Ο πρωθυπουργός, ο οποίος πήγε στην Διάσκεψη, στον απόηχο των αποκαλύψεων που ο ίδιος έκανε σχετικά με τις συνομιλίες με την Τουρκία, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη Διακήρυξη της Αζαξιό και κάλεσε την Άγκυρα να αποδείξει εμπράκτως τη διάθεσή της για διάλογο. Να απέχει, δηλαδή, από ναυτικές και ερευνητικές δραστηριότητες σε μη οριοθετημένες θαλάσσιες ζώνες και να επιστρέψει στο τραπέζι των διερευνητικών συνομιλιών από όπου αποχώρησε το 2016.

«Αν δεν συμφωνήσουμε, πάντα υπάρχει η λύση του δικαστηρίου της Χάγης» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τονίζοντας ότι, ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου «θα αποτρέψουμε την απόπειρα της Τουρκίας να διχάσει την Ευρώπη». Ο πρωθυπουργός ανέφερε επίσης, ότι η στήριξη στην Ελλάδα και την Κύπρο «δεν είναι έκφραση αλληλεγγύης, αλλά αναγνώριση ότι διακυβεύονται στρατηγικά συμφέροντα για την Ευρώπη». Πρόσθεσε πάντως, ότι η Τουρκία έχει ακόμα χρόνο για να κάνει ένα βήμα πίσω.

Μήνυμα στην Άγκυρα και για το Κυπριακό 

Διπλά ικανοποιημένος εξήλθε από τη Διάσκεψη ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης. Και αυτό γιατί, οι ηγέτες των Χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου εξέφρασαν την στήριξή τους στη Λευκωσία και τον τερματισμό των παράνομων τουρκικών γεωτρήσεων, αλλά δεν έμειναν μόνον σε αυτό. Στην Κοινή Διακήρυξή τους, αναγνωρίζουν ότι το στάτους κβο στην Κύπρο «δεν είναι μια βιώσιμη εναλλακτική για τη χώρα» και εκφράζουν την πλήρη στήριξή τους στην «δεδηλωμένη δέσμευση του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ να συνεχίσει τις προσπάθειες του για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από όπου είχαν μείνει στη Διάσκεψη του Κραν Μοντανά το 2017».

Από την πλευρά του, ο οικοδεσπότης Μακρόν τόνισε στις δηλώσεις του μετά τη Διάσκεψη, ότι «δεν υπάρχει καμία αμβιβολία για την υποστήριξη προς την Ελλάδα και την Κύπρο» και ότι κοινός στόχος να επιστρέψει η σταθερότητα στην περιοχή. «Να σταματήσουν οι μονομερείς ενέργειες. Να σταματήσουν φυσικά οι γεωτρήσεις» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι οι χώρες της Med7 θέλουν να ξαναρχίσουν έναν «διάλογο καλή τη πίστει» με την Τουρκία. Κατήγγειλε, ωστόσο, «το ηγεμονικό παιχνίδι των ιστορικών δυνάμεων που επιδιώκουν να αποσταθεροποιήσουν όλη την περιοχή» και τόνισε ότι ο ρόλος της Ρωσίας, όπως και της Τουρκίας, από τη Συρία μέχρι τη Λιβύη, προκαλεί  ανησυχία.

Ο Μακρόν εξέφρασε την αλληλεγγύη του στην Ελλάδα και για τη Μόρια, επαναλαμβάνοντας την κοινή πρόταση που έκανε με τη Μέρκελ για στήριξη της Ελλάδας. Υπογράμμισε επίσης ότι η ΕΕ πρέπει να ανανεώσει τη συμφωνία με την Τουρκία και να λειτουργήσει  ο μηχανισμός επανεισδοχής. Το μεταναστευτικό συζητήθηκε στη Διάσκεψη και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενημέρωσε λεπτομερώς για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στη Λέσβο.

Τι είπαν Μακρόν-Μητσοτάκης 

Πριν τη Διάσκεψη, ο Γάλλος πρόεδρος είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στην οποία, όπως ανέφεραν κυβερνητικές πηγές, υπήρξε απόλυτη συμβατότητα στην κεντρική στρατηγική απέναντι στην Τουρκία. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν στη βασική θέση του Έλληνα πρωθυπουργού, η οποία συμπυκνώνεται στη φράση “σταματούν οι προκλήσεις, αρχίζουν οι συζητήσεις. Διαφορετικά ανοίγει ο δρόμος για κυρώσεις”.

Οι ίδιες πηγές σχολίασαν ότι αυτή η θέση είναι στο κλίμα του άρθρου του πρωθυπουργού σε τρεις ευρωπαϊκές εφημερίδες. Ένα άρθρο, στο οποίο ο πρωθυπουργός αποκάλυπτε ότι έγιναν συνομιλίες με την Τουρκία στο Βερολίνο, προκαλώντας τις αντιδράσεις όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Πρόσθεσαν, επίσης, ότι στη συνάντηση Μητσοτάκη-Μακρόν συζητήθηκε και η προοπτική και το ενδιαφέρον για μια στρατηγική σχέση των δύο χωρών, ενώ σημείωσαν ότι περισσότερα για το θέμα θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός στη Θεσσαλονίκη. Ο Μακρόν πάντως δεν περίμενε και αμέσως μετά τη συνάντηση έγραψε στο Twitter: «Οι συζητήσεις μας για τη στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας ήταν καρποφόρες».

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, ήδη από τη συνέντευξη Τύπου που είχε δώσει αρκετές ώρες πριν τη Διάσκεψη, ο πρόεδρος της Γαλλίας προκάλεσε για άλλη μία φορά το μένος των Τούρκων. Αφού επανέλαβε ότι οι συμφωνίες της Άγκυρας στη Λιβύη είναι απαράδεκτες και την κάλεσε να σεβαστεί τα νόμιμα δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου, ο Μακρόν τόνισε ότι «η Τουρκία δεν είναι πλέον εταίρος σε αυτή την περιοχή». Ακολούθησε ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών και δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων που κατηγορούσαν τον Μακρόν για τα «αποικιοκρατικά αντανακλαστικά» του, προσθέτοντας ότι αυτά «θέτουν σε κίνδυνο» τα συμφέροντα της Ευρώπης.  

Η Άγκυρα είναι βαθιά ενοχλημένη από την δυναμική στήριξη της Γαλλίας στην Ελλάδα και την Κύπρο. Εκείνο, ωστόσο, που την κάνει έξαλλη είναι η προωθούμενη στρατιωτική συμμαχία Αθήνας-Παρισιού, μέρος της οποίας είναι η προμήθεια γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών Rafale. Την Πέμπτη, ευρωπαϊκά δημοσιεύματα ανέφεραν μάλιστα, ότι η οριστικοποίηση της συμφωνίας είναι θέμα ωρών και η δήλωση Μακρόν για «καρποφόρες συζητήσεις» τα επιβεβαιώνει εμμέσως.

Ερωτήματα από το Bloomberg

Ο Γάλλος πρόεδρος κάλεσε, παραλλήλως, την Ευρώπη να έχει μια «πιο ξεκάθαρη και αυστηρή» φωνή απέναντι στις προκλητικές και επεκτατικές πολιτικές της Άγκυρας, την ώρα που η ΕΕ, αν και όχι τόσο δυναμικά όσο η Γαλλία, έστελνε επίσης μηνύματα στην Τουρκία,  ζητώντας της να τερματίσει τις μονομερείς προκλητικές ενέργειες.

Οι δηλώσεις του Μακρόν για μια πιο «ξεκάθαρη» ευρωπαϊκή θέση έχουν να κάνουν βεβαίως με την αμφιλεγόμενη στάση κάποιων ευρωπαϊκών χωρών σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις στην  Άγκυρα. Αυτήν την αμφιλεγόμενη στάση των Ευρωπαίων επέκρινε και το Bloomberg, το οποίο σε άρθρο του με τίτλο “Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να σταθεί δίπλα στην Ελλάδα και απέναντι στην Τουρκία”, έθετε το ερώτημα τι νόημα έχει η ΕΕ, αν δεν σταθεί απέναντι στην Τουρκία.

Με αναφορές και στον «αδέξιο χειρισμό της ΕΕ στην κρίση χρέους της Ελλάδας», ο αρθρογράφος Ferdinando Giugliano, επισήμανε ότι οι δισταγμοί κάποιων ευρωπαϊκών κρατών, εκτός από τη δυσφορία της Αθήνας, μπορεί να προκαλέσουν «ένα επικίνδυνο προηγούμενο για την ΕΕ», το οποίο θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν και άλλες χώρες, όπως η Ρωσία και η Κίνα. Ξεχώριζε μάλιστα από τη μία τη Γαλλία και από την άλλη τη Γερμανία και την Ιταλία, για τις οποίες σημείωνε, ότι το μόνο για το οποίο νοιάζονται είναι να μην διαταραχθούν οι στενές οικονομικές σχέσεις τους με την Τουρκία.