Ο πόλεμος των Navtex – Η πρωτοβουλία των κινήσεων στον Ερντογάν

Εκδίδει η Τουρκία παράτυπες Navtex στο Αιγαίο και στην κυπριακή ΑΟΖ και εκδίδουν αντι-Navtex η Ελλάδα και η Κύπρος. Πρόκειται για ένα σκηνικό επαναλαμβανόμενο με την Άγκυρα να καθορίζει το παιχνίδι της έντασης, το οποίο συντηρείται στα πλαίσια της τακτικής για προώθηση και εφαρμογή της επεκτατικής πολιτικής της κατοχικής δύναμης. 

Το “Μπαρμπαρός” παραμένει στην κυπριακή ΑΟΖ και το “Ορούτς Ρέις”, αν και έχει ολοκληρώσει τις σεισμικές του έρευνες, θα παραμείνει στην περιοχή, στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, μέχρι την 27η Οκτωβρίου. Και μετά; Αυτό θα το αποφασίσει προφανώς η Άγκυρα και μέχρι τότε η Αθήνα θα βρίσκεται σε στάση αναμονής. Αλλά ακόμη και να μην ανανεωθεί η παράτυπη Navtex, αυτό δεν σημαίνει πως θα συνιστά βήμα προς την κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης. Καθώς είναι προφανές πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να σταλεί από το καθεστώς Ερντογάν, είτε το ερευνητικό σκάφος, είτε ακόμη και γεωτρύπανο. 

Είναι προφανές πως η Αθήνα επιχειρεί με κινήσεις στο διπλωματικό πεδίο, να αποτρέψει τις τουρκικές ενέργειες. Οι επιστολές του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, με τις οποίες ζήτησε από την ΕΕ, την αναστολή της τελωνειακής ένωσης Τουρκίας-ΕΕ, δεν αποτελεί κίνηση, που μπορεί να αποδώσει αμέσως. Εκτιμάται δε, πως μάλλον δεν θα προχωρήσει μια τέτοια πρόταση, καθώς μπορούν να προβλεφθούν οι αντιδράσεις εταίρων μας.  

Σημειώνεται συναφώς ότι το θέμα δεν τέθηκε στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο από τον Έλληνα Πρωθυπουργό κι αυτό δημιουργεί κάποια ερωτηματικά. Την ίδια ώρα, είναι προφανές ότι ως εγχείρημα δεν είναι εύκολο. Μεταξύ άλλων υπάρχουν και τεχνικά και διαδικαστικά ζητήματα. Θα μπορούσαν να βρεθούν τρόποι, ακόμη και μέσα από τις εμπορικές συναλλαγές, που θα προκαλούσαν οικονομικό κόστος στην Τουρκία. Προσεκτικά, μελετημένα, μετά από συνεννόηση με άλλους εταίρους, για να έχει αποτέλεσμα. Διαφορετικά, εάν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, θα είναι ένα πυροτέχνημα.

Μηνύματα Μητσοτάκη

Την ίδια ώρα, η θέση που έχει διατυπωθεί από τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, για την επιβολή εμπάργκο όπλων από κράτη-μέλη της ΕΕ, δεν φαίνεται να έχει μέλλον. Ήθελε περισσότερο να στείλει μηνύματα. Το ζητούμενο είναι ποιος θα είναι ο αποδέκτης. Και κυρίως ποιος θα υποδεχθεί θετικά μια τέτοια πρόταση.

Πρόκειται για ένα διμερές ζήτημα, που αφορά την Τουρκία με τις χώρες που έχει συνάψει συμφωνίες για αγορά οπλικών συστημάτων. Η ΕΕ δεν έχει λόγο σε διμερείς συμφωνίες. Κι αυτό προφανώς θα το γνώριζαν στο Μέγαρο Μαξίμου, όταν θα δημοσιοποιούσαν τη θέση αυτή. Από τις δημόσιες τοποθετήσεις του Έλληνα πρωθυπουργού προκύπτει πως σαφώς και δεν εννοεί τις συμφωνίες που έχουν ήδη υπογραφεί, αλλά μελλοντικές.

Αλλά ακόμη και οι μελλοντικές συμφωνίες δεν μπορούν να αποτραπούν, καθώς αφορούν τις χώρες που θα τις υπογράψουν. Μπορεί η ΕΕ να αποτρέψει τέτοιες διμερείς συμφωνίες; Η  απάντηση για την τύχη αυτής της πρότασης μπορεί να βρεθεί στις γερμανικές αντιδράσεις, αλλά και τις ισπανικές, ιταλικές.