Ο Σόιμπλε και τα πιόνια της Ιστορίας

Ο θάνατος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε (1942-2023), πρώην προέδρου της Bundestag και πρώην υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας, σε ανθρώπινο επίπεδο θλίβει. Όμως, μαζί του επέστρεψε ο γερμανικός ιμπεριαλισμός και η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδυναμώθηκε. Ίσως αξίζει να γυρίσουμε πίσω στην περίοδο της κρίσης και από εκεί να ξαναδούμε πως από τότε δεν έχουν αλλάξει και πολλά. Ίσως, μόνο μερικά ονόματα πρωταγωνιστών…

Η Γερμανία είναι μια χώρα στην οποία δεν έγινε ποτέ επανάσταση, και αυτό από μόνο του κάτι δείχνει. Η Γερμανία ταυτόχρονα έχει υπάρξει μία από τις σπουδαιότερες κοιτίδες πολιτισμού και προόδου σε όλον τον κόσμο. Η Γερμανία της κουλτούρας είναι μια χώρα που αγαπάμε και τιμούμε. Tαυτόχρονα, το ευρωπαϊκό όραμα είναι σημαντικό και η ευρωπαϊκή ιδέα σημαντική, όταν περιλαμβάνει και τη Γερμανία ως αναπόσπαστο κομμάτι της.

Όσες φορές στο παρελθόν η Γερμανία ήταν ιμπεριαλιστική καταστράφηκε και ‒το χειρότερο‒ συμπαρέσυρε μαζί της και τον κόσμο ολόκληρο. Σήμερα οι ιστορικοί της καημοί δεν την αφήνουν να σεβαστεί την ΕE, την οποία υπονομεύει. Αν συνεχίσει έτσι, θα τη διαλύσει μια μέρα! Η πολιτική της είναι άλλοτε καθαρή, άλλοτε υπαινικτική. Η Άνγκελα Μέρκελ (CDU) ακολούθησε παραδόξως “σοσιαλδημοκρατική συνταγή” στη χώρα της και έτσι παρέμενε δημοφιλής. Όμως, είχε ως “άλλοθι” τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, της ακατανόητης λιτότητας στο εξωτερικό. Ο Σόιμπλε δεν θέλησε ποτέ να κατανοήσει πως για να βγει μια οικονομία από την ύφεση πρέπει να κρατάει ψηλά τη ζήτηση.

Η σημερινή Ευρώπη είναι αντανάκλαση μιας διόλου επαινετικής εικόνας του οικονομικού ιμπεριαλισμού της Γερμανίας. Μια τέτοια Γερμανία πρέπει να συμμορφωθεί και, αν δεν το κάνει, τότε ευθύνη έχουν οι χώρες-μέλη της ΕΕ που λειτουργούν ως δορυφόροι της Γερμανίας, αλλά και οι υπόλοιπες χώρες, που έχουν επιτρέψει στη Γερμανία – με το παχύ σαν χήνα πορτοφόλι – να αλώσει τα πάντα. Η γερμανική ιδεολογία έχει πλέον μπολιαστεί με σκληρή λιτότητα και νεοφιλελεύθερες ιδέες.

Οι σημερινοί Γερμανοί ηγέτες αντιγράφουν τις ξεπερασμένες θατσερικές μεδόδους και ο φιλόσοφος Χάμπερμας είχε δηλώσει το 2015 πως «η Γερμανία τζόγαρε το πολιτικό της κεφάλαιο μέσα σε μία νύχτα, διότι πέρασε από τη λογική της πειθούς στη λογική της ισχύος». Ειρήσθω εν παρόδω, στην αιώνια παράδοση της επιστροφής του μηδενισμού στη Γερμανία, όπου για τον Χέγκελ «οι άνθρωποι είναι τα πιόνια της Ιστορίας», εξαιρέσεις αποτέλουν οι Γκαίτε, Καντ, Σίλερ και Χάμπερμας.

Να διδαχτεί από την ιστορία…

Η Γερμανία εξουσιάζει και κυριεύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στην Ευρωζώνη, υποβοηθούμενη από την καφκική γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Εκείνες τις ιστορικές ημέρες, στα πρώτα χρόνια της κρίσης, αλλά και λίγο αργότερα, η παραμονή στο ευρώ (Grexit ή Graccident) ήταν κάτι που έπρεπε με νηφαλιότητα να είχε αφεθεί στους Έλληνες και μόνο. Οι Έλληνες μόνο τότε θα ήταν ικανοί να μάθουν από τα λάθη τους περί δημοσιονομικής αφροσύνης. Οι τράπεζες και, κυρίως, τα γερμανικά συμφέροντα που κρύβονταν πίσω από μερικά εκ των δεινών της Ελλάδας δεν είχαν να κερδίσουν τίποτε από μια κατεστραμμένη χώρα, γεμάτη ερείπια, ψυχικά και οικονομικά. Δεν θα έπρεπε να ωθούν τον λαό της στην εξαθλίωση…

Η ίδια η Γερμανία πρέπει επιτέλους να διδαχθεί από τη σύγχρονη Ιστορία της Ευρώπης, που είναι σαφώς και δική της. Αν δεν το κάνει,  μπορεί σήμερα υποφέρει κυρίως ο ευρωπαϊκός Νότος, αλλά αύριο θα υποφέρει μια χώρα μεγάλη στα σύνορά της, όπως είναι η Γαλλία –που με στρατιωτικούς όρους είναι υπερδύναμη– καθώς και άλλες χώρες. Δεδομένου ότι το 1953 διαγράφηκε το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της Γερμανίας, έπρεπε να είχε βοηθήσει την Ελλάδα στη διαπραγμάτευση για το χρέος, ώστε να είχε κάνει το ίδιο: Διαγραφή (τελικά έγινε ρύθμιση του χρέους). Πάντως, ήταν τότε ο καιρός να επιστρέψει και το κατοχικό δάνειο, εφόσον δίδασκε ηθική.

Η απελευθέρωση των σκοτεινών δυνάμεων της ευρωπαϊκής κοινωνίας μέσα στην κρίση θα λαβώσει τη Γερμανία στο τέλος, και κάτι τέτοιο φαίνεται πιθανό σήμερα, ιδίως μετά τα δυσβάσταχτα προγράμματα οικονομικής προσαρμογής, τόσο για τους Έλληνες όσο και για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους πολίτες. Αν μια κρίση οικονομική, όμοια με την ελληνική (2009-2018), κυριεύσει μια μέρα τη Γερμανία, θα είναι πλέον αργά και για την ίδια την Ευρώπη. Ο δε πόλεμος στην Ουκρανία, έχει αρχίσει ήδη να κάνει ζημιά στη Γερμανία…

Σόιμπλε και ιμπεριαλισμός

Δυστυχώς, ηχούν και πάλι τα τύμπανα του ιμπεριαλισμού, που στο παρελθόν οδήγησαν σε πολεμικές αναμετρήσεις με βαρύ τίμημα και σε “αίμα, μόχθο, δάκρυα και ιδρώτα”. Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, ως ένας εκ των τριών νικητών του Μεγάλου Πολέμου, βοήθησε ώστε, να επιστρέψει ο πολιτισμός στη Γερμανία, νικώντας τη βαρβαρότητα «της πιο οδυνηρής μορφής», των χρόνων 1933-1945. Άραγε, οι σημερινοί Γερμανοί γνωρίζουν τα λόγια του: «Η Γερμανία πρέπει να βομβαρδίζεται κάθε πενήντα χρόνια, δεν έχει σημασία να ξέρεις τον λόγο. Τον ξέρουν αυτοί»; Ελπίζουμε πως ναι, με προσδοκώμενο όφελος το Βερολίνο να διαδραματίσει εφεξής θετικό ρόλο για περισσότερη Ενωμένη Ευρώπη, με περισσότερη δημοκρατία, προς την κατεύθυνση των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, που σημαντικοί ηγέτες του παρελθόντος, όπως ο Ζαν Μονέ, οραματίστηκαν.

Και τούτες τις ώρες, της θλίψης για τον θάνατο ενός ανθρώπου που “οι Έλληνες μίσησαν”, αξίζει να αναρωτηθούμε το εξής, αν η Γερμανία προσπάθησε ποτέ να γίνει η συνείδηση της Ευρώπης ή να ρίξει στάχτη στα μάτια φίλων και αντιπάλων. Στάχτη για να μην φανεί πως η μοίρα της Γερμανίας ήταν ιμπεριαλιστική, για άλλη μια φορά με λιγότερη Ενωμένη Ευρώπη…

Πάντως, ευτυχώς, η Ελλάδα στάθηκε όρθια, μα η κοινωνία της είναι κατεστραμμένη για τα επόμενα τριάντα χρόνια. Κανείς, εκ της αθηναϊκής ελίτ, δεν παράφρασε τις διάσημες λέξεις του Χέγκελ, ώστε να τις πει στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: «Οι Έλληνες δεν είναι τα πιόνια της Ιστορίας»…