Ο ΣΥΡΙΖΑ εν όψει συνεδρίου – Ποιοι βάζουν τρικλοποδιές στον Τσίπρα

Περνάει σχεδόν στα ψιλά των ΜΜΕ, καθώς αποτελεί καθημερινότητα η διαρκής αντιπαράθεση μεταξύ των τάσεων, των ομάδων, ακόμη και των δεξαμενών σκέψης του ΣΥΡΙΖΑ, ενόψει και του συνεδρίου του. Δεν περνά εβδομάδα δίχως χαμηλής ή υψηλής έντασης εσωκομματική διαφωνία για κάποιο έλασσον ή μείζον ζήτημα. Την περασμένη εβδομάδα για παράδειγμα ήταν η αντιπαράθεση στην Βουλή του Αλέξη Τσίπρα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη για την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού.

Κανείς δεν κατάλαβε γιατί ο Αλέξης Τσίπρας μπήκε σε αυτή την αντιπαράθεση, με τριπλό διαξιφισμό με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, από την οποία τελικά δεν βγήκε κερδισμένος. Κατέληξε σε μία μεσοβέζικη θέση, καταψηφίζοντας την υποχρεωτικότητα, όχι από θέση αρχής όπως επιθυμούσαν αρκετοί (γιατί καταπατά συνταγματικά δικαιώματα), αλλά προβάλλοντας τον τιμωρητικό χαρακτήρα του μέτρου, λόγω του προστίμου που το συνοδεύει. Η διαφωνία όμως παραμένει, παρότι συζητήθηκε στον πολιτικό καφέ της περασμένης Παρασκευής, όπου η υποχρεωτικότητα υπερψηφίστηκε με πλειοψηφία.

Στα γενικότερα, η διάσταση για τα εθνικά θέματα παραμένει. Οι υπερασπιστές της επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών κατά το μοντέλο των Πρεσπών συγκρούονται με μία “ανδρεοπαπανδρεϊκή” αντίληψη για την εξωτερική πολιτική. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλες οι τάσεις αποφεύγουν μία ουσιαστική και σε βάθος συζήτηση, όπως μόνος ο Αντώνης Κοτσακάς είχε ζητήσει πέρυσι το καλοκαίρι.

Στα οικονομικά, εξαντλείται στην συνήθη αντιπολίτευση στις νεοφιλελεύθερες επιλογές Μητσοτάκη. Το ψυχικό ρήγμα που δημιούργησε η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ όταν ήταν στην κυβέρνηση με τα μεσαία στρώματα, εξ αιτίας της υπερφορολόγησης, δεν έχει επουλωθεί, ενώ τα στρώματα στην βάση της οικονομικής και κοινωνικής πυραμίδας δεν γεμίζουν το κενό που καταγράφεται στο υψηλό προβάδισμα μίας κακής κυβέρνησης.

Διεύρυνση και think tanks

Ενδιαφέρον έχει πάντα η λειτουργία των think tanks στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, το “Ινστιτούτο Πουλατζά”, το Ινστιτούτο “ΕΝΑ” του Γιάννη Δραγασάκη και το πρόσφατο think tank με τους 30 επιστήμονες που συγκρότησε και του έδωσε αντίστοιχη δημοσιότητα ο Αλέξης Τσίπρας. Προς το παρόν φαίνεται σαν προσωπικό συμβουλευτικό όργανο του προέδρου. Έγινε δε ευρύτερα γνωστό από την τοποθέτηση ενός εκ των συμβούλων (Γρηγόρη Γεροτζιάφα) υπέρ αυστηρών μέτρων υποχρεωτικότητας, προκαλώντας πονοκέφαλο στον Τσίπρα.

Το πώς ο Αλέξης Τσίπρας θα ενσωματώσει στην λειτουργία του κόμματος το think tank που συγκρότησε είναι ζητούμενο. Το βέβαιο είναι ότι τα παλαιά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ το βλέπουν με επιφύλαξη και απλά τηρούν στάση αναμονής, καθώς θεωρούν ότι αργά ή γρήγορα θα επισκιάσει βασικές κομματικές λειτουργίες των τομέων. Δεν θα ανεχθούν να “καπελωθούν” από τεχνοκράτες και επιστήμονες στην πολιτική τους λειτουργία, όπως ήδη λένε.

Το βασικό επίδικο παραμένει πάντα η διεύρυνση του κόμματος, αφού σχετίζεται με την πάλη για την εσωτερική κυριαρχία. Αλλά αποκτά ευρύτερη πολιτική διάσταση λόγω των εξελίξεων στο ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ. Η πρόσφατη σύνοδος της Κεντρικής Επιτροπής επικύρωσε την πολιτική της διεύρυνσης, δίχως ψηφοφορίες και εσωκομματικές αντιπαραθέσεις. Το παιχνίδι, όμως, μεταφέρθηκε στην βάση, εκεί που ο παλιός “μικρός ΣΥΡΙΖΑ” κρατά τα κλειδιά και βάζει τρικλοποδιές και εμπόδια, τα οποία ο Αλέξης Τσίπρας προσπαθεί να υπερκεράσει με τις περιοδείες του ανά την περιφέρεια. Με αυτές προσπαθεί να προσελκύσει κόσμο, δημιουργώντας τοπικά γεγονότα και αντίστοιχη δυναμική, που μένει να φανεί αν θα είναι προσωρινή.

Ο παράγοντας ΚΙΝΑΛ

Η διαδικασία εκλογής αρχηγού στο ΚΙΝΑΛ προκάλεσε δυσανάλογα μεγάλη δημοσιότητα σε σχέση με το ποσοστό του κόμματος και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Η δε πολύ μεγάλη συμμετοχή την περασμένη Κυριακή μπορεί να οφείλεται εν μέρει και στην συγκίνηση που προκάλεσε ο θάνατος της Φώφης Γεννηματά, αλλά μόνο εν μέρει. Είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού ότι στον χώρο του άλλοτε κραταιού ΠΑΣΟΚ υπάρχουν ενδείξεις κινητικότητας και ένα είδος ενδιαφέροντος των ψηφοφόρων που το είχαν εγκαταλείψει. Τα συστημικά ΜΜΕ, μάλιστα, τροφοδότησαν αυτό το ενδιαφέρον, θεωρώντας ότι μπορεί να αποβεί εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ.

Όλα αυτά, όμως, θα ήταν δίχως σημασία εάν δεν υπήρχε πραγματικό κενό στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς. Κενό που δημιουργείται από το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ακόμη ενσωματώσει οργανωτικά και λειτουργικά την μεγάλη μάζα των πασοκογενών ψηφοφόρων, που του έδωσαν το 36% το 2005 και το 31,5% το 2019. Οι κλειστές πόρτες του ΣΥΡΙΖΑ στους πολιτικά ενεργούς πολίτες που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, αφήνουν σημαντικό περιθώριο στο ΚΙΝΑΛ να διευρύνει την εκλογική βάση του.

Δεν είναι προφανώς δυνατό να επιστρέψει στα παλιά του ποσοστά –μόνο ορισμένοι που δεν έχουν επαφή με την πραγματικότητα ονειρεύονται τις παλιές δόξες– αλλά οπωσδήποτε άλλο είναι πολιτικά το ΚΙΝΑΛ να βρεθεί σε άνετο διψήφιο ποσοστό, που θα του προσέδιδε δυναμική και θα τον καθιστούσε κεντρικό παίκτη στην ευρύτερη Κεντροαριστερά. Υπό τις παρούσες συνθήκες, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει την πολυτέλεια ούτε για ελάχιστες απώλειες. Όπως λένε, μάλιστα, τα κουρασμένα από τα συνεχή εμπόδια πασοκογενή στελέχη του, ο Αλέξης Τσίπρας ακόμη δεν δείχνει αποφασισμένος να κάνει τις απαραίτητες ρήξεις. Όταν θα αναγκαστεί από τις εξελίξεις ίσως θα έχει χαθεί η ευνοϊκή συγκυρία.