Οι “53” τζαρτζάρουν τον Τσίπρα

της Νεφέλης Λυγερού  – 

Μπορεί η πολιτική κυριαρχία του Αλέξη Τσίπρα στον ΣΥΡΙΖΑ να μην κινδυνεύει, αλλά η εσωκομματική αμφισβήτησή του καλά κρατεί. Το απέδειξε η δημοσιοποίηση εκ μέρους της “ομάδας των 53” των διαφωνιών που εκφράσθηκαν στην πρόσφατη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας. Βολές δεν δέχθηκε μόνο ο Γιάννης Μουζάλας για την πολιτική του. Βολές δέχθηκε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός τόσο για την εφαρμογή του 3ου μνημονίου όσο και για την επίσκεψή του στις ΗΠΑ.

Για μία ακόμα φορά οι “53” δηλώνουν με ηχηρό τρόπο ότι είναι πολιτικά παρόντες και επιπλέον πως ασκούν πολιτικό έλεγχο στις κυβερνητικές επιλογές. Η πρόθεσή τους να λειτουργούν σαν αντίρροπη εσωκομματική δύναμη είχε διαφανεί από δημόσιες παρεμβάσεις τους πριν ακόμα ο ΣΥΡΙΖΑ βρεθεί στα έδρανα της εξουσίας.

Επιβεβαιώθηκε, μάλιστα, εμφαντικά στο συνέδριο του 2016, όταν στην ψηφοφορία για την εκλογή Κεντρικής Επιτροπής έβγαλαν πρώτο τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και δεύτερο σε απόσταση αναπνοής το Νίκο Φίλη. Ουσιαστικά, ο κομματικός ΣΥΡΙΖΑ, όπως και τότε, έτσι και τώρα, επιχειρεί να θέσει πολιτικά όρια στον πρωθυπουργό.

Ο μικρός και ο μεγάλος ΣΥΡΙΖΑ

Από την πλευρά του, ο Αλέξης Τσίπρας χρησιμοποιεί την αδιαμεσολάβητη σχέση του με τους απλούς ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο για να αντιστέκεται στις πιέσεις των “53”, αλλά και για να τους επιβάλει τη γραμμή του. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά τις προσπάθειες του Μεγάρου Μαξίμου, οι κομματικές οργανώσεις έχει κατά κανόνα παραμείνει ερμητικά κλειστές σε νεόφερτους.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα στα κομματικά όργανα να κυριαρχεί απολύτως ο μικρός ΣΥΡΙΖΑ επί του μεγάλου, αφού ο πρώτος φρόντισε να αποκλείσει τον δεύτερο. Η αντίφαση αυτή είναι βαθύτατα πολιτικό ζήτημα που έχει συγκεκριμένες επιπτώσεις όχι μόνο στο κομματικό, αλλά και στο κυβερνητικό επίπεδο.

Ιδιάζουσα είναι η περίπτωση του υπουργού Οικονομικών. Αν και είναι αυτός που λόγω θέσης υπέγραψε το 3^ο μνημόνιο, που διαπραγματεύεται με τους δανειστές και που εφαρμόζει σκληρά μνημονιακά μέτρα, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει καταφέρει όχι μόνο να είναι απολύτως αποδεκτός, αλλά και ατύπως να ηγείται της “ομάδας των 53”.

Αρκετοί από τους “53” είχαν από νωρίς θέσει θέμα ακόμα και προκήρυξης εκλογών με σκοπό την απομάκρυνση από την εξουσία, προκειμένου να αποτραπεί η εκλογική καθίζηση. Ο υπουργός Οικονομικών κατάφερε όχι μόνο να εξουδετερώσει αυτή την πίεση, αλλά και –σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες– να οδηγήσει την εσωκομματική ομάδα σε πολιτική συμφωνία με το Μαξίμου. Συμφωνία που δεν αμφισβητεί την ασκούμενη μνημονιακή πολιτική παρά το γεγονός ότι οι επιφυλάξεις σ’ αυτή την πτέρυγα του κόμματος πολλαπλασιάζονται και κάπου κάπου μετατρέπονται σε δημόσιες αντιδράσεις.

Το παιχνίδι του Ευκλείδη Τσακαλώτου

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δεν στρέφεται εναντίον του Αλέξη Τσίπρα, αλλά ουσιαστικά επιδιώκει και σε μεγάλο βαθμό έχει καταφέρει να καταστήσει σαφές πως η κομματική ενότητα εξαρτάται από την ομάδα του και κατ’ επέκτασιν από τον ίδιο που την εκπροσωπεί. Αυτό του επιτρέπει μία σχετική πολιτική αυτονομία έναντι του Μεγάρου Μαξίμου. Ο Αλέξης Τσίπρας είναι υποχρεωμένος να διαβουλεύεται και αν χρειασθεί να διαπραγματεύεται μαζί του τουλάχιστον για τα θέματα της οικονομίας.

Στην πραγματικότητα, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει κατακτήσει ένα βαθμό πολιτικής αυτονομίας. Δεν είναι ο υπουργός που το χαρτοφυλάκιό του εξαρτάται αποκλειστικά από τη βούληση του πρωθυπουργού. Δεν είναι απλώς ένα προβεβλημένο ανώτατο στέλεχος που χαίρει σεβασμού εντός του κόμματος, όπως π.χ. ο Νίκος Βούτσης.

Ως άτυπος ηγέτης των “53”, έχει τα δικά του ερείσματα και ως εκ τούτου διαπραγματευτική δύναμη έναντι του Μεγάρου Μαξίμου. Με άλλα λόγια, έχει εκ των πραγμάτων αναγορευθεί σε “βαρόνο” του κόμματος και κατ’ επέκτασιν της κυβέρνησης.

Όσο, μάλιστα, οι κυβερνητικές πολιτικές έρχονται ολοένα και περισσότερο αντιμέτωπες με τα ιδεολογικά στερεότυπα του κομματικού μηχανισμού και μάλιστα σε ένα πολιτικό περιβάλλον εκλογικών διαρροών, τόσο ο Αλέξης Τσίπρας θα είναι υποχρεωμένος να κατευνάζει τις εσωκομματικές αμφισβητήσεις για να έχει καλυμμένα τα πολιτικά νώτα του. Σ’ αυτή την πορεία, η στήριξη του Ευκλείδη Τσακαλώτου θα γίνεται ολοένα και πιο απαραίτητη, όσο τουλάχιστον αυτός διατηρεί τον έλεγχο των “53”.