Οι πολιτικοί, τα πόθεν έσχες και οι σύζυγοι

Η τροπολογία αυτή προκάλεσε τις αντιδράσεις των βουλευτών της αντιπολίτευσης με συζητήσεις, που κράτησαν πλέον των δέκα ωρών στην Ολομέλεια της Βουλής, και στο τέλος με την επίκληση διατάξεων της Ε.Ε., ψηφίστηκε μόνο από τους βουλευτές της ΝΔ, χωρίς να δοθεί απάντηση σε εύλογα κρίσιμα ερωτήματα.

Με τον ν.4351/12-8-1964 “Περί προστασίας της τιμής του πολιτικού κόσμου της χώρας”, που εκδόθηκε επί πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου και Υπουργού Δικαιοσύνης, Νικ. Μπακοπούλου, για πρώτη φορά προβλέπεται η υποχρέωση υποβολής δήλωσης περιουσιακής κατάστασης από τα σε αυτόν αναφερόμενα πολιτικά πρόσωπα, δηλαδή από τους διατελέσαντες από της 1ης Απριλίου 1946 πρωθυπουργούς, αρχηγούς και κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους πολιτικών, υπουργούς και υφυπουργούς, όχι όμως από τους βουλευτές και άλλα πρόσωπα εξουσίας. Η υποβολή ψευδούς ή εν γνώσει ανακριβούς δήλωσης συνιστά το αδίκημα της ψευδούς βεβαίωσης (αρθ.242 παρ.1ΠΚ).

Έκτοτε, η Πολιτεία για να αντιμετωπίσει τα νέα δεδομένα για τον έλεγχο της περιουσιακής κατάστασης (πόθεν έσχες) των πολιτικών, δικαστών και σειράς κατηγοριών υποχρεών, που προκύπταν από την ανάπτυξη της οικονομίας και της τεχνολογίας στη χώρα μας και παγκόσμια και της μεταξύ τους αλληλεξάρτησης και συνεργασίας, θέσπισε σειρά σχετικών νόμων και ιδιαίτερα το 2003 απαγόρευσε τη συμμετοχή σε υπεράκτιες (off shore) εταιρείες και από το 2016 απαγόρευσε στους πολιτικούς, τις συζύγους τους και στενούς συγγενείς τους τη συμμετοχή σε εταιρείες, που δεν έχουν έδρα στη χώρα μας.

Η απαγόρευση αυτή ανατράπηκε με την παραπάνω τροπολογία, που αφορά την άρση των περιορισμών για τη συμμετοχή των συγγενικών προσώπων των πολιτικών σε εταιρείες, που εδρεύουν σε χώρες του εξωτερικού, που είναι φορολογικά συνεργάσιμες με τη χώρα μας, δηλαδή όχι με φορολογικούς παραδείσους, και έτσι κατόπιν αιτήματος της χώρας μας είναι εφικτός ο έλεγχος των εταιριών αυτών. Κατά τη συζήτηση στη Βουλή, διατυπώθηκαν αντιρρήσεις, γιατί δεν προβλέπεται η δυνατότητα ελέγχου της εξωχώριας εταιρείας, που μετέχουν σύζυγος και τέκνα των πολιτικών, που πλέον επιτρέπεται, με υπεράκτιες εταιρείες (offshore), που δεν επιτρέπεται. Στην αιτίαση αυτή η κυβέρνηση δεν απάντησε.

Γιατί offshore

Υπεράκτιος (offshore) εταιρεία ονομάζεται η οικονομική οντότητα, που δημιουργήθηκε για συγκεκριμένο σκοπό, συνήθως βραχυπρόθεσμο και χωρίς συνεχή επιχειρηματική δραστηριότητα. Η υπεράκτιος εταιρεία έχει την έδρα της σε αλλοδαπή χώρα, με βάση τη νομοθεσία της οποίας δραστηριοποιείται αποκλειστικά σε άλλες χώρες και απολαμβάνει ιδιαίτερης φορολογίας και άλλων προνομίων, όπως την ανωνυμία των μετόχων της, την αποφυγή του πόθεν έσχες και τη μη τήρηση βιβλίων ΚΒΣ. Η αποφυγή του πόθεν έσχες διευκολύνει εκείνους, που έχουν αποκτήσει εισοδήματα, που δεν έχουν φορολογηθεί ή προέρχονται από παράνομη δραστηριότητα.

Επομένως, αποτελεί ιδανικό εργαλείο για την απόκρυψη προϊόντων διαφθοράς και δωροδοκίας, που πραγματοποιούνται με καταθέσεις σε λογαριασμούς των εταιρειών αυτών και με περαιτέρω μεταβιβάσεις σε άλλα οικονομικά σχήματα ή φορολογικούς παραδείσους, όπου απουσιάζει κάθε έλεγχος, ούτε είναι δυνατόν να ζητηθεί από άλλη χώρα. Βάσει της μέχρι τώρα πρακτικής, έχει επικρατήσει στην κοινή γνώμη η πεποίθηση ότι, η ίδρυση και η κατοχή από μη επιχειρηματίες offshore εταιρείας, υποκρύπτει επιλήψιμη και προς αποφυγή ελέγχου συναλλαγή.

Κατά την προσωπική μου άποψη, πρέπει να επιτρέπεται σε ενήλικα παιδιά πολιτικών, με αυτοτελή δράση, να μετέχουν σε εταιρείες χωρών, που δεν είναι φορολογικοί παράδεισοι, αλλά για τις/τους συζύγους πολιτικών ισχύει η φράση του Ιουλίου Καίσαρα “η γυναίκα του Καίσαρα πρέπει όχι μόνο να είναι τίμια, αλλά και να φαίνεται τίμια”. Επομένως, η συμμετοχή των ανωτέρω προσώπων σε εξωχώριες εταιρείες προκαλεί ερωτηματικά και αμφισβητήσεις, που δεν συμβάλλουν στη προστασία της τιμής του πολιτικού κόσμου της χώρας.