Οι πρόωρες εκλογές και ο καβγάς για τους ανώτατους δικαστικούς

Προβληματισμό σε νομικούς κύκλους και αντιδράσεις της αντιπολίτευσης προκαλεί το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να προχωρήσει σε επιλογή της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων, λίγες  ημέρες πριν την επίσημη έναρξη της προεκλογικής περιόδου για τις πρόωρες εκλογές της 7ης Ιουλίου. Πρόκειται για κενές θέσεις που θα δημιουργηθούν στον Άρειο Πάγο στις 30 Ιουνίου, με την  λήξη της θητείας του προέδρου και της εισαγγελέα του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Η λήξη της θητείας των δύο ανώτατων δικαστικών προσφέρει ένα πρόσχημα στον πρωθυπουργό να προχωρήσει στην επιλογή της νέας ηγεσίας του Αρείου Πάγου, καθώς οι εκλογές θα γίνουν στις 7 Ιουλίου και το Ανώτατο Δικαστήριο δεν μπορεί να παραμείνει ακέφαλο.

Κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν μάλιστα ότι είναι επιτακτικό να  καλυφθούν οι κενές θέσεις, καθώς από τις εκλογές μπορεί να μην  προκύψει αμέσως κυβέρνηση. Οι ίδιοι τονίζουν ότι μπορεί να χρειαστεί υπηρεσιακή κυβέρνηση, στην οποία να πρέπει να προεδρεύσει πρόεδρος Ανωτάτου Δικαστηρίου. Από την πλευρά του το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισημαίνει ότι από την στιγμή που ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει την προκήρυξη βουλευτικών εκλογών δεν μπορεί να λαμβάνει καμία απόφαση που θα δεσμεύσει την χώρα για τα επόμενα χρόνια.

Μία σας και μία μας 

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η αντίδραση του Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος υποστήριξε ότι από την στιγμή που η κυβέρνηση αναγνώρισε ότι υπάρχει ανάγκη προσφυγής στις κάλπες, εξαιτίας της δυσαρμονίας με το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, δεν μπορεί το Υπουργικό Συμβούλιο να επιλέξει τους δικαστές που θα καλύψουν τις κορυφαίες θέσεις της Δικαιοσύνης. Υποστήριξε, ωστόσο, ότι η κυβέρνηση μπορεί να ψηφίσει, μέχρι την διάλυση της Βουλής, τους νέους Δικονομικούς Κώδικες για τους οποίους, όπως είπε, υπάρχει διακομματική συναίνεση.

Η κυβέρνηση πάντως δεν έχει παραιτηθεί και οι εκλογές δεν έχουν προκηρυχθεί ακόμη, όπως επισήμανε ο υπουργός Εσωτερικών Αλέξης Χαρίτσης, απαντώντας στις κατηγορίες της αντιπολίτευσης για την επιλογή των ανωτάτων λειτουργών της Δικαιοσύνης σε προεκλογική περίοδο. «Η χώρα διαθέτει κυβέρνηση, η οποία θα πράξει όλα όσα ορίζει το Σύνταγμα» είπε χαρακτηριστικά για να προσθέσει ότι «κάποιοι δεν κρατιούνται να έρθουν ξανά στην εξουσία, αντιμετωπίζοντας τη Δικαιοσύνη και το κράτος ως κομματικό λάφυρο».

Ο υπουργός Εσωτερικών σημείωσε μάλιστα ότι «η ΝΔ και ο κ. Βενιζέλος δεν δικαιούνται να ομιλούν, όταν ήταν εκείνοι που το 2014, λίγο πριν το τέλος της θητείας της τότε κυβέρνησης, τοποθέτησαν τον κ. Στουρνάρα – ένα πολιτικό πρόσωπο – στην κρίσιμη θέση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, δεσμεύοντας τις επόμενες κυβερνήσεις για 6 χρόνια».

Δικαστές και συνταγματολόγοι

Με την άποψη της αντιπολίτευσης συντάσσεται και ο ομότιμος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στο ΑΠΘ, Αντώνης Μανιτάκης, ο οποίος σε δήλωσή του στην Καθημερινή έκανε λόγο για «προκλητική περιφρόνηση του Συντάγματος». Σχολιάζοντας μάλιστα όσα λένε κυβερνητικά στελέχη υποστήριξε ότι «μια κυβέρνηση που έχει εξαγγείλει τη διενέργεια εκλογών … , ουσιαστικά τελεί υπό παραίτηση» και ότι «μπορεί η χώρα να μην μπήκε επίσημα στην προεκλογική περίοδο, ουσιαστικά όμως αυτή έχει αρχίσει».

Ανάλογες θέσεις υποστήριξε και ο τακτικός καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών Νίκος Αλιβιζάτος, υπογραμμίζοντας ότι, αν η κυβέρνηση προχωρήσει στην κάλυψη των μελλουσών κενών θέσεων στον Άρειο Πάγο και στο Συμβούλιο της Επικρατείας, τότε παραβιάζεται η συνταγματική η αρχή της διάκρισης των εξουσιών.

Ο ίδιος ανέφερε ότι «μέχρι την προαγωγή της κ. Βασιλικής Θάνου ως προέδρου του Αρείου Πάγου από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, τον Ιούνιο του 2015», εξ όσων γνωρίζει, «καμιά κυβέρνηση δεν είχε προβεί στην επιλογή των ανωτέρω, πριν από τη λήξη της θητείας των αποχωρούντων, δηλαδή πριν από τις 30 Ιουνίου».

Πέραν όμως των συνταγματικών ζητημάτων και των θεμάτων ηθικής, νομικοί και εν ενεργεία δικαστές υπογραμμίζουν ότι μια εσπευσμένη επιλογή μεταφέρει το πρόβλημα στους ίδιους τους δικαστές που θα  επιλεγούν. Και αυτό γιατί θα ταυτιστούν με μια κυβέρνηση, της οποίας αμφισβητείται η συνταγματική εντολή να τους επιλέξει.

Προσβλητικός για τους δικαστές που θα επιλεγούν είναι όμως και ο καβγάς που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση, ιδιαίτερα μετά την ατολμία των πολιτικών κομμάτων να φτάσουν, κατά την πρόσφατη συνταγματική αναθεώρηση, στην απευθείας ανάδειξη της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από τους ίδιους τους δικαστές.