Οι τακτικισμοί του Μακρόν πριν την πτώση Μπαϊρού

Τα τελευταία νέα ήλθαν από τη συνάντηση της Τρίτης (2/9), η οποία περιλάμβανε, εκτός του Μακρόν, τους ηγέτες των κυβερνητικών κομμάτων, που συνθέτουν τον συνασπισμό κεντρώων και κεντροδεξιών δυνάμεων, δηλαδή τους Εντουάρντ Φιλίπ (Ορίζοντες), Γκαμπριέλ Ατάλ (Αναγέννηση) και Μπρουνό Ρεταγιέ (Ρεπουμπλικάνοι).

Παρότι στο πολιτικό τετ α τετ ήταν παρών και ο Μπαϊρού, αυτός αντιμετωπίστηκε ως τελειωμένη υπόθεση, με τον Γάλλο πρόεδρο να εστιάζει στην επόμενη μέρα, απευθύνοντας έκκληση ενότητας στους κυβερνητικούς εταίρους. «Πρέπει να μείνετε ενωμένοι την 8η Σεπτεμβρίου και μετά από αυτή αν είναι δυνατόν να διευρυνθείτε» φέρεται να είπε σύμφωνα με τη “Monde”, ανοίγοντας τη συζήτηση για μια μελλοντική συνεργασία με τους Σοσιαλιστές (οι οποίοι έχουν καταστήσει σαφές ότι θα καταψηφίσουν την κυβέρνηση Μπαϊρού).

Η πρόταση δεν έγινε δεκτή με ενθουσιασμό, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, με τον Ρεταγιό να εμφανίζεται ως ο πλέον κάθετος. Αλλά τα αριθμητικά δεδομένα δεν είναι το ίδιο άκαμπτα με τον υπουργό Εσωτερικών και προδιαθέτουν για εικόνα όχι απλής ήττας, αλλά γελοιοποίησης για το κυβερνητικό σχήμα. Είναι χαρακτηριστικό, ότι ενόψει της επικείμενης ψηφοφορίας το πρωθυπουργικό επιτελείο έχει μπει στη διαδικασία να υπολογίζει ήδη απώλειες, με το απαισιόδοξο σενάριο να εκτιμά πως ο Μπαϊρού δεν θα υπερβεί τις 185 ψήφους, αριθμός πολύ μικρότερος των 210 που στήριζαν ως τώρα την κυβέρνησή του.

Αν επιβεβαιωθεί μια τέτοια απόκλιση, θα πρόκειται για εξευτελισμό, που θα εγείρει ζήτημα νομιμοποίησης του κυβερνητικού συνασπισμού συνολικά, ενισχύοντας παράλληλα το αίτημα της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, το οποίο λυσσαλέα προβάλουν οι έτεροι δύο ισχυροί πόλοι της πολιτικής ζωής, δηλαδή η ακροδεξιά “Εθνική Συσπείρωση” της Μαρίν Λεπέν και του protege της, Τζορντάν Μπαρντελά και η αριστερή “Ανυπότακτη Γαλλία” του Ζαν Λυκ Μελανσόν. Σημειώνεται πως οι τελευταίοι ζητούν την παραίτηση και του Μακρόν.

Ο ηγέτης των Σοσιαλιστών, Ολιβιέ Φορ, δεν στάθηκε αρνητικός στην προοπτική ανάληψης της εξουσίας, θέτοντας εαυτόν και κόμμα στη διάθεση του Μακρόν. Αντίθετα, παρέπεμψε σε πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν σχετικά πρόσφατα από το κόμμα του, ώστε να βρεθεί κοινό έδαφος με την παρούσα κυβέρνηση, δίχως να βρίσκει ανταπόκριση. Ωστόσο, απέρριψε κάθε ιδέα συμπόρευσης με το παρόν κυβερνητικό σχήμα, λέγοντας πως δεν τον ενδιαφέρει μια κυβέρνηση ταυτόχρονα δεξιά και αριστερή και αντιτείνοντας μια συγκυριακή κοινοβουλευτική συμμαχία, όπου οι Σοσιαλιστές θα είχαν πρωτοβουλία κινήσεων (παρότι τέταρτοι σε αριθμό εδρών κοινοβουλευτική παράταξη) και τα υπόλοιπα κόμματα θα στήριζαν ανά περίπτωση. Πρόκειται για μια πρωτάκουστη πρόταση, ταιριαστή βέβαια στα όσα πρωτάκουστα συμβαίνουν γενικά στη Γαλλία του Μακρόν.

Οι διαφορές με την Ιταλία

«Μια χώρα φορτωμένη με ένα δυσθεώρητο χρέος, η οποία δανείζεται ακριβά και με κυβερνήσεις που καταρρέουν μέσα σε διάστημα λίγων μηνών» έγραφε η Wall Street Journal σχολιάζοντας τις εξελίξεις, και επιχειρώντας μια παραλληλία με τον άλλοτε ανίσχυρο κρίκο των “μεγάλων” της Ευρωζώνης, την Ιταλία. Στο κείμενο επισημαίνεται ότι το Παρίσι περνάει την ίδια φάση πολιτικής αστάθειας και οικονομικής αβεβαιότητας, που πέρασε η Ρώμη την προηγούμενη δεκαετία, όταν οι πρωθυπουργοί διαδέχονταν ο ένας τον άλλον, απότοκο του εκρηκτικού συνδυασμού δημοσιονομικής αστάθειας και πολιτικού κατακερματισμού, εν μέσω διεθνών κρίσεων, όπως η πανδημία του covid-19 και ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Υπάρχουν όμως και διαφορές που προσπερνά το άρθρο. Έτσι, αν στην Ιταλία το προεδρικό αξίωμα ασκήθηκε από πολύπειρους πολιτικούς με γνώμονα τη σύνθεση δυνάμεων για την αποφυγή πολιτικών κρίσεων, στη Γαλλία αυτές προέκυψαν ως κατοπινός τακτικισμός του ίδιου του Μακρόν, με σκοπό την διαχείριση οικονομικών αναταραχών. Αξίζει να θυμηθεί κανείς τις προηγούμενες έκτακτες εκλογές, που κόντρα στις αρχικές επιδιώξεις του Γάλλου προέδρου, οδήγησαν στην κατίσχυση της Εθνικής Συσπείρωσης, η οποία εξαιτίας της εκλογικής κοπτοραπτικής είναι τρίτη δύναμη στην Εθνοσυνέλευση, παρότι πρώτη σε λαϊκή ψήφο. Παρομοίως, στην Ιταλία επιχειρήθηκε μια κάποιου είδους σύγκλιση ευρύτερων δυνάμεων, έστω στη λογική συγκυριακών ζητημάτων, ενώ αντίθετα στη Γαλλία η Προεδρία προσπαθεί να αξιοποιήσει τους βυζαντινισμούς των παραδοσιακών κομμάτων προς όφελός της, επιστρατεύοντας κατά το δοκούν τον “μπαμπούλα” της Λεπέν και του Μελανσόν.

Καταφεύγοντας κανείς άλλωστε στην στοιχειώδη αριθμητική, μόνο τυχαία δεν είναι η περιοδικότητα που χαρακτηρίζει τις κρίσεις στα Ηλύσια Πεδία, ιδίως κατά τη διάρκεια της δεύτερης προεδρικής θητείας του Μακρόν. Το Παρίσι είδε τέσσερις επικεφαλείς κυβερνήσεων να αλλάζουν, μέσα σε λιγότερο από τριάμισι χρόνια, όταν (σε μια ακόμη σύγκριση με τα της Ιταλίας) ο Σέρτζιο Ματαρέλα μετράει πέντε διαφορετικούς πρωθυπουργούς, διατρέχοντας τον ενδέκατο χρόνο παρουσίας του στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα.