Όλοι, λοιπόν, πλην ΓΑΠ στο debate – Φόβος και “πριγκηπικό σύνδρομο”

Παρακολούθησα με προσοχή το debate των υποψηφίων για την προεδρία του ΚΙΝΑΛ. Παρότι –όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα σε τέτοιες συζητήσεις– κυριάρχησε ο στερεότυπος κομματικός λόγος, προετοιμασμένος να χωρέσει στα προκαθορισμένα ασφυκτικά χρονικά όρια, υπήρξαν κι αρκετά σημεία που έδειξαν ότι κάτι κινείται σ’ αυτή την παράταξη. Τα σχόλιά μου για το debate θα είναι αντικείμενο επόμενου σημειώματός μου.

Το παρόν σημείωμα έχει ως θέμα του την απουσία του Γιώργου Παπανδρέου από το χθεσινοβραδυνό debate. Μπορεί να ήταν γνωστή εξαρχής, αλλά η τηλεοπτική εικόνα την υπογράμμισε: Όλοι, λοιπόν, πλην ΓΑΠ! Είναι πολύ δύσκολο να δικαιολογηθεί πολιτικά η απουσία του. Ακόμα κι αν οι διαφωνίες (για τους όρους) που πρόβαλε δεν ήταν προσχηματικές, και μόνο το γεγονός ότι προέκυψε συμφωνία μεταξύ των υπολοίπων, θα έπρεπε να τον οδηγήσει –για λόγους σεβασμού προς την ευρύτερη εκλογική διαδικασία και προς τους συνυποψηφίους του– να συμμετάσχει.

Ας μην ξεχνάμε ότι ο Γιώργος Παπανδρέου είχε στο παρελθόν κατά κόρον εμφανισθεί σαν σημαιοφόρος του δημοκρατικού διαλόγου ενώπιον των πολιτών, της συμμετοχής και του ανοίγματος προς την κοινωνία. Άνοιγμα δεν είναι μόνο η εκλογή από τους πολίτες, αλλά και το debate. Παρά τα σημαντικά εγγενή προβλήματά του, δίνει τη δυνατότητα στον κάθε πολίτη να ακούσει τους υποψηφίους να απαντούν σε ερωτήσεις, να τους αξιολογήσει πέρα από την εικόνα που έχει σχηματίσει για τον καθέναν από αυτούς.

Δεν βρίσκω άλλη εξήγηση για την άρνηση του Γιώργου Παπανδρέου από το κράμα φόβου και “πριγκηπικού συνδρόμου” που όλα δείχνουν ότι τον ώθησε σ’ αυτή τη στάση. Φόβο μεν για μάλλον αναπόφευκτες δύσκολες ερωτήσεις για το γεγονός ότι επί των ημερών του το μεν κραταιό ΠΑΣΟΚ εξέπεσε πολιτικά-εκλογικά, η δε Ελλάδα οδηγήθηκε στα βράχια. “Πριγκηπικό σύνδρομο” δε, αφού αχνοφαίνεται η δυσανεξία του για ένα debate που εκ των πραγμάτων θα τον εξίσωνε με τους “πληβείους” συνυποψηφίους του.

Ο “πρίγκηπας” και το debate

Υπενθυμίζω μία απολύτως ενδεικτική κίνησή του πριν ανακοινώσει την υποψηφιότητά του. Με κλασικό πατερναλιστικό τρόπο είχε καλέσει τους άλλους υποψηφίους να τον συναντήσουν, λες και ήταν εγγυητής κι όχι διεκδικητής. Με την εξαίρεση του Ανδρέα Λοβέρδου (είχε τηλεφωνική επικοινωνία μαζί του), μάλιστα, οι άλλοι έπαιξαν το παιχνίδι σημειολογίας που έστησε για να στείλει το μήνυμα στους ψηφοφόρους ότι αυτός είναι κάτι διαφορετικό και ανώτερο από τους άλλους.

Προφανώς, ο Γιώργος Παπανδρέου πιστεύει πολύ στην ισχύ που έχει στους “πράσινους” ψηφοφόρους το “σύνδρομο της δυναστείας” για να παρακάμψει το αναπόφευκτο αρνητικό αποτύπωμα της άρνησής του να συμμετάσχει στο debate. Ίσως ακόμα και να πιστεύει ότι με την άρνησή του υπογραμμίζει ότι είναι κάτι πολύ ανώτερο από τους άλλους υποψηφίους. Περιττό να υπογραμμίσω ότι αυτού του είδους η “πριγκηπική” συμπεριφορά βρίσκεται σε κραυγαλέα αντίφαση με το στοιχειώδες δημοκρατικό ήθος. Και βεβαίως, η αντίφαση δεν μασκαρεύεται με την επίκληση φθηνών δικαιολογιών.

Αρνούμενος να συμμετάσχει στο debate, ο Γιώργος Παπανδρέου δεν παραβίασε κανένα καταστατικό κανόνα. Παραβίασε, όμως, την θεμιτή πολιτική απαίτηση των “πράσινων” ψηφοφόρων να ακούσουν τους υποψηφίους αρχηγούς της παράταξής τους όχι στους γνωστούς “ξύλινους” μονολόγους, αλλά να απαντούν σε ερωτήσεις. Σε μία σοσιαλιστική-σοσιαλδημοκρατική παράταξη, που σέβεται τον εαυτό της και δεν συμπεριφέρεται με όρους “ελιά ελιά και Κώτσο βασιλιά”, το ατόπημα του ΓΑΠ θα τον είχε “κάψει” πολιτικά πριν ανοίξουν οι κάλπες.

Δεν πρόκειται για υπερβολή. Η άρνησή του συνιστά βαρύτατη κατά πρόσωπο προσβολή προς τον κάθε “πράσινο” ψηφοφόρο που αγωνιά και ελπίζει ότι η εκλογή νέου προέδρου θα δρομολογήσει την ανάκαμψη της παράταξής του, ίσως ακόμα και στην επάνοδό της στη θέση του άλλου πυλώνα, απέναντι στη ΝΔ, που είχε παλαιότερα στο πολιτικό σύστημα.