Όταν οι πολίτες μετατρέπονται σε αγέλη…

Ανησυχητικά ως προς του δημοκρατικούς κανόνες είναι τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης. Είναι μήπως η κρίση αυτή υποκειμενική; Δηλαδή να εκπαραθυρώνεις την κ. Βασιλικής Θάνου, πρόεδρο της επιτροπής Ανταγωνισμού, κατασκευάζοντας εκ των υστέρων(!) νόμο, που θεωρεί ασυμβίβαστη την πολιτική θέση που κατείχε πριν, ως επιστημονική σύμβουλος του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα. Από την άλλη, να θεωρείς απολύτως συμβατό ο νέος πρόεδρος της ΕΡΤ μπορεί να είναι ο κ. Ζούλας υπεύθυνος πολιτικής και κομματικής θέσης, ως επικεφαλής στο γραφείο Τύπου του προέδρου της ΝΔ. Δεν το λες πολιτική ασέβεια και ύβρη;

Στην αίτηση ακύρωσης και αναστολής της απόλυσης (ουσιαστικά) της κ. Θάνου από τη θέση της προέδρου της Επιτροπής Ανταγωνισμού, την οποία υπογράφει ο καθηγητής του Διοικητικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Πάνος Λαζαράτος, αναφέρονται οκτώ παραβάσεις της σχετικής νομοθεσίας. Το ποιο σημαντικό όμως, κατά τη γνώμη μου, είναι το υστερόγραφο του καθηγητή που αναφέρει:

«Τα νομικά δεν είναι αντιπαράθεση στην πολιτική κονίστρα. Τα νομικά δεν είναι συμπάθειες ή αντιπάθειες. Τα νομικά δεν είναι φήμες. Δεν είναι αρένα. Δεν είναι υποκειμενική ηθική ή πολιτική φιλοσοφία. Δεν είναι ούτε δημοσιογραφία ούτε σκανδαλολογία. Ούτε εκδίκηση! Πολιτική ή άλλη. Είναι ευδιάκριτη, ακριβής επιστήμη, με το ήθος που απορρέει από αυτή την ακρίβεια. Και ο πολιτισμός της επιστήμης αυτής, είδος εκλεκτό.

»Οι πράξεις άμεσης αποπομπής της Προέδρου, της Αντιπροέδρου και δύο Μελών της Επιτροπής Ανταγωνισμού, με νόμο “φωτογραφικό”, ατομικό και αναδρομικό, δίχως μεταβατική διάταξη, προσβάλλουν κατάφωρα την αναγκαία ανεξαρτησία της Αρχής έναντι της πολιτικής εξουσίας. Το άρθρο 101 παρ. 1 περ. α΄ του Ν. 4623/2019 και οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις αντιτίθενται προδήλως στο ενωσιακό και εσωτερικό δίκαιο κατά τρόπο πρωτοφανή και θίγουν άμεσα την ουσία του κράτους δικαίου και τον εκπορευόμενο από αυτή νομικό μας πολιτισμό».

Δημοκρατία χωρίς ενημερωμένους πολίτες;

Και φυσικά αυτά δεν είναι τα μόνα περιστατικά που γέννησαν αμφιβολίες για τις πραγματικές προθέσεις της νέας κυβέρνησης που υποσχέθηκε να βρει τους αρίστους σε κάθε θέση. Τι θα γίνει στη συνέχεια; Από ποιους εξαρτάται η επάνοδος στο σεβασμό των συνταγματικών κανόνων και η ομαλή συνέχεια του κράτους, χωρίς κοινωνικές αναταράξεις και όξυνση των ανισοτήτων.

Πόσα από αυτά τα ζητήματα ποιότητας δημοκρατίας φτάνουν στην κοινωνία, ώστε να κρίνει και να εκφραστεί κρούοντας το καμπανάκι στους κατέχοντες την εξουσία και στον πλούτο που περιμένει την ανταπόδοση της βοήθειας που πρόσφερε στον Κυριάκο Μητσοτάκη για να το κάνει πρωθυπουργό; Πόσοι έμαθαν το πρόσφατο κατόρθωμα με την πρωτοφανή νομοθετική παράκαμψη του ΑΣΕΠ στις προσλήψεις στον Δημόσιο Τομέα;

Μπορεί να λειτουργήσει η δημοκρατία χωρίς ενημερωμένους και απαιτητικούς πολίτες; Με πολίτες που χάφτουν εύκολα την εντύπωση και γοητεύονται από τις ψεύτικες υποσχέσεις; Με πολίτες που συνηθισμένοι να παραβιάζουν τους κανόνες στην καθημερινή συμπεριφορά τους χωρίς συνέπειες, οι σχέσεις τους με τους πολιτικούς αξιωματούχους ορίζονται ως πελατειακό σύστημα, δούναι και λαβείν.

Ευρωπαϊκό φαινόμενο

Και αυτά δεν συμβαίνουν μόνον ή κυρίως εδώ στη χώρα μας. Πρόκειται για κυρίαρχο διεθνές ρεύμα, όπου τα σύγχρονα εργαλεία χειραγώγησης είναι απίστευτα αποτελεσματικά. Και είναι απίστευτα αποτελεσματικά, διότι οι πολίτες δεν έχουν γνώση και άποψη. Και επειδή σε κανέναν δεν αρέσουν οι δυσκολίες και το κόστος που αυτές έχουν, οι περισσότεροι πολιτικοί τους πλασάρουν μόνον τα οφέλη.

Για παράδειγμα ο Σαλβίνι στην Ιταλία έχει εκτοξευτεί σε δημοτικότητα, κυνηγώντας μετανάστες και δεσμευόμενος ότι αν γίνει πρωθυπουργός θα μειώσει τους φόρους. Σε κανέναν δεν λέει πως θα μειώσει το τεράστιο χρέος της χώρας που ξεπερνά το 1,3 τρισεκατομμύρια ευρώ! Κανείς δεν θέλει να μάθει πως; Το ίδιο συμβαίνει και στην Βρετανία του Μπόρις Τζόνσον, που για να κατακτήσει την εξουσία και να την κρατήσει πάση θυσία, είναι σε θέση να διαλύσει ολόκληρη τη χώρα, έστω και αν μείνει ως πρωθυπουργός της μικράς Αγγλίας.

Πώς φτάσαμε ως εδώ στην Ευρώπη; Τι απέγιναν οι απαιτητικοί ενημερωμένοι πολίτες; Πώς εξαφανίστηκε η πολιτική και κοινωνική αγωγή, τώρα που όλοι σχεδόν έχουν πρόσβαση στην γνώση; Για το κενό της ευρύτερης καλλιέργειας μίλησε ο ακαδημαϊκός Δημήτρης Νανόπουλος και εξήγησε ότι:

«Πέρα από την εγκύκλια παιδεία, πιο σημαντική είναι η ευρύτερη καλλιέργεια και κουλτούρα κάθε ανθρώπου. Τα πτυχία και τα μεταπτυχιακά δεν σου εξασφαλίζουν ότι έχεις παιδεία. Η παιδεία ξεκινά μέσα από την οικογένεια, από τα “μαθήματα” που θα πάρει το παιδί πρακτικά, δια της μίμησης και του παραδείγματος, από τη μητέρα του και τον πατέρα του, και μετά έρχεται το σχολείο. Αυτά που υποφέρει σήμερα η Ελλάδα, είναι αποτέλεσμα ελλειμματικής παιδείας, σε όλα τα επίπεδα». Και αυτό το κενό της ευρύτερης καλλιέργειας, μετατρέπει τους πολίτες σε αγέλη που ακολουθεί τον τσοπάνη και τον άγριο σκύλο του.