Ουαί υμίν… για το “βρώμικο 1989”

Μπορεί στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΚΙΝΑΛ να συζητούν διάφορα οι φίλοι που συμμετέχουν, ένα όμως δεν μπορεί να είναι ούτε καν ανεκτό, ακόμη και ως απλή αναφορά. Το αν ήταν ή όχι “βρώμικα”, όσα έγιναν το “βρώμικο 1989”. Φυσικά και ήταν πολιτικές “βρωμιές”. Και ιδού τι έγινε. Για να μην ξεχνιόμαστε, να μην κουκουλώνουμε και να μην διαγράφουμε γεγονότα της πρόσφατης πολιτικής ιστορίας. Και του χώρου της Κεντροαριστεράς.

Στις εκλογές του Ιουνίου εκείνου του έτους, που έγιναν μέσα στην ακραία πόλωση, από το σκάνδαλο Κοσκωτά, τις αλήθειες του και τα ψεύδη του, κανένα κόμμα δεν πήρε ποσοστό μονοκομματικής αυτοδυναμίας. Οι τότε ηγεσίες της Νέας Δημοκρατίας Μητσοτάκης και του Συνασπισμού, Φλωράκης του ΚΚΕ και Κύρκος της ΕΑΡ, πρώην ΚΚΕ εσωτερικού, συμφώνησαν και έκαναν την συγκυβέρνηση Τζανετάκη. Με μοναδικό “ειδικό σκοπό” να παραπέμψουν στο ειδικό δικαστήριο, τον Ανδρέα Παπανδρέου και τους «κλέφτες του ΠΑΣΟΚ», για τις τηλεφωνικές υποκλοπές και για το σκάνδαλο Κοσκωτά. Και αφού το έπραξαν τον Σεπτέμβριο του 1989, πήγαν την χώρα σε νέες εκλογές τον Νοέμβριο του ίδιου έτους.

Σημειωτέον ότι, η τότε ηγεσία του Συνασπισμού δεν δέχθηκε την πρόταση του Ανδρέα, να συγκροτήσουν ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ «προοδευτική» κυβέρνηση. Και προτίμησε το ολέθριο σφάλμα της συνεργασίας με την Νέα Δημοκρατία, κάτι που προκάλεσε εσωκομματικό σεισμό στο ΚΚΕ, με παραιτήσεις μελών της Κεντρικής Επιτροπής και βουλευτών, διαγραφές πολλών στελεχών της ΚΝΕ και καθαίρεση της ηγεσίας της.

Άλλα τα σχέδια της τρικομματικής

Πρόσχημα της επιλογής της ηγεσίας του ΣΥΝ για συνεργασία με την Δεξιά ήταν να πάνε στο δικαστήριο οι «κλέφτες του ΠΑΣΟΚ». Πραγματική αιτία, όπως έγινε γνωστό, ήταν ότι οι Φλωράκης και Κύρκος πείσθηκαν από τον Μητσοτάκη πως το ΠΑΣΟΚ, με τον Ανδρέα καταδικασμένο ή πιθανολογούμενο ως πεθαμένο (λόγω και της ήδη τότε επισφαλούς υγείας του), θα διαλυόταν. Θα το λεηλατούσαν! Και ο ΣΥΝ θα γινόταν αξιωματική αντιπολίτευση. Μέχρι και στημένες δημοσκοπήσεις χρησιμοποιήθηκαν, που έδειχναν τον ΣΥΝ στο 23%.

Ούτε όμως και οι εκλογές του Νοεμβρίου 1989 ανέδειξαν μονοκομματική αυτοδύναμη κυβέρνηση. Κερδισμένοι η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που αύξησαν τα ποσοστά τους. Χαμένος ο ΣΥΝ, που έπεσε χαμηλότερα και από τον Ιούνιο, μέγιστη απόδειξη του λάθους που έκανε. Λάθος, που ως προς την παραπομπή Παπανδρέου αναγνώρισε δημόσια ο Λεωνίδας Κύρκος, σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του.

Η συγκρότηση της τρικομματικής συγκυβέρνησης Ζολώτα (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΝ) ήταν η κορύφωση των λανθασμένων επιλογών της τότε ηγεσίας του ΣΥΝ. Διότι, όχι μόνο δεν κέρδισε από την συνεργασία με την ΝΔ και την παραπομπή Ανδρέα. Όχι μόνο, αντί να διαλυθεί, ενισχύθηκε το ΠΑΣΟΚ. Αλλά ο ΣΥΝ ατύχησε πάλι καθώς σύρθηκε σε κυβερνητική συνεργασία, αυτήν την φορά, όχι μόνο με την ΝΔ, αλλά και με τους «κλέφτες του ΠΑΣΟΚ».

Πολιτικές συνέπειες

Όσα συνέβησαν μετά, είναι επίσης γνωστά γεγονότα: Η τρικομματική συγκυβέρνηση, αντί για τον Απρίλιο του 1990, όπως είχε συμφωνηθεί, διαλύθηκε τον Φεβρουάριο, με πρωτοβουλία του Μητσοτάκη, που είχε στο μεταξύ αλλάξει τον εκλογικό νόμο (με την προσθήκη του “συν ένα”) και εκτιμούσε ότι μπορούσε πια να πετύχει μονοκομματική αυτοδυναμία. Όπως και έγινε στις μετέπειτα εκλογές (151 έδρες, με την προσχώρηση του βουλευτή Κατσίκη ).

Το πρόσχημα για την πρόωρη διάλυση της Κυβέρνησης Ζολώτα ήταν διαφωνίες στην ανάδειξη νέας ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Η πραγματική αιτία όμως, πέρα από τις βλέψεις Μητσοτάκη, ήταν η παραίτηση του υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών Γιάννη Κεφαλογιάννη, γιατί επιβλήθηκε ερήμην του στην διοίκηση του ΟΤΕ η υπογραφή προνομιακών συμβάσεων προμήθειας πανάκριβου υλικού, από τις εταιρίες Intracom και Siemens. Για τις συμβάσεις αυτές υπήρξε σύμφωνη γνώμη και συνευθύνη των τριών αρχηγών, που επικράτησε της αντίθετης απόφασης του υπουργικού συμβουλίου. Ένα καυτό θέμα, που πιθανόν να βρισκόταν στο σκοτεινό υπόστρωμα όσων συνέβησαν κατά το “βρώμικο ΄89”.

Πολλά ακόμη μπορούν να λεχθούν, για την “βρώμικη” περίοδο εκείνη, που άφησε λαβωμένη την πολιτική ζωή του τόπου. Και οδήγησε σε πολιτικές τερατογεννέσεις. Περιοριζόμαστε τώρα σε αυτά τα αυταπόδεικτα, με την ελπίδα να σταματήσουν να κουνιούνται ανοηταίνοντα δάχτυλα. Και μέσα, φευ, στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΚΙΝΑΛ! Και μέσα στην σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση των επιγόνων του ΣΥΝ. Και τότε και τώρα, η πολιτική τους πρακτική και οι λανθασμένες επιλογές τους εξυπηρέτησαν αντικειμενικά μόνο την Νέα Δημοκρατία. Συμπτωματικά, και τότε και τώρα, με ηγεσία Μητσοτάκη.