Πανδημία: Κρίσιμα ερωτήματα και εναλλακτικές προτάσεις

Είναι περίπου κοινός τόπος η ανάγκη έκτακτων μέτρων για να αντιμετωπιστεί η πανδημία του κορονοϊού που μαστίζει τη χώρα μας. Αυτή είναι η αίσθησή μου και θέλω να πιστεύω ότι στην απόκτηση αυτής της πολύτιμης συλλογικής μας εμπειρίας έχει συμβάλει καθοριστικά και η παταγώδης διάψευση των ψευδαισθήσεων για την αντιμετώπιση της χρεοκοπίας μας πριν λίγα μόλις χρόνια: “Ισοδύναμα” και “Σκίσιμο του Μνημονίου” οι διαδεδομένες, “Δεν πληρώνω οφειλόμενα” και “Παίγνια με τους πιστωτές” οι περιθωριακές.

Αυτός ο κοινός τόπος όμως ασφαλώς δεν παραπέμπει στην αποδοχή του όποιου μέτρου, με τον όποιο τρόπο, από τον οποιονδήποτε. Εάν φυσικά δεν θέλουμε να σκορπίσει, για μια ακόμη φορά, από ανεδαφικές δοξασίες. Εάν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια για τις αχρείαστες ζημιές που αναπόφευκτα προκάλεσαν και προκαλούν οι δοξασίες αυτές.

Είναι αυτός ακριβώς ο σεβασμός του κοινού μας τόπου από την πλειοψηφία των συμπατριωτών που περιόρισε, σε πρώτη φάση, τη μετάδοση και διασπορά του ιού. Αποδεχτήκαμε –ευχαρίστως διαισθάνομαι– την απεμπόληση του δικαιώματός μας να συναθροιζόμαστε, όχι μόνο σε καταστήματα που η λειτουργία τους είναι σε αναστολή, αλλά και σε άλλους δημόσιους χώρους ή και στα σπίτια μας.

Αλλά ενώ στην αποτροπή της διάδοσης τα είχαμε πάει καλά (οι συγκρίσεις με άλλες χώρες μιλάνε από μόνες τους), ως ανταπόδοση δεχτήκαμε ένα ακόμα μέτρο για τον ίδιο πάντα λόγο, ενώ ως αιτιολόγησή του προβλήθηκε μια διαφορετική απειλή: την αδυναμία των δημόσιων νοσοκομείων να παράσχουν νοσηλεία σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό συνανθρώπων που ενδεχομένως θα νοσήσουν.

Ο ενδεδειγμένος τόπος νοσηλείας

Και είναι εδώ ακριβώς που, αναπόφευκτα, προκύπτουν ερωτήματα: Πρώτον, για ποιο λόγο ο ενδεδειγμένος τόπος νοσηλείας όσων προσβληθούν είναι ένα δημόσιο νοσοκομείο; Ασφαλώς και υπερήλικες με βαρύ ιατρικό ιστορικό χρειάζονται φροντίδες, όχι απλώς νοσοκομειακού επιπέδου, αλλά ΜΕΘ (Μονάδες Εντατικής Θεραπείας). Καλό θα ήταν να ενεργοποιούσαν το ταχύτερο οι αρχές τις ΜΕΘ, μιας και σήμερα δεν είναι λειτουργικές στον βαθμό που επιβάλλουν οι περιστάσεις.

Ο έκτακτος χαρακτήρας της απειλής, παραπέμπει σε αναδιάταξη και ταχύρρυθμη εξοικείωση υπάρχοντος προσωπικού (αναγκαία σε κάθε περίπτωση και για την αυτοπροστασία του) παρά σε προσλήψεις που θα απέδιδαν μάχιμο προσωπικό, πιθανότατα μετά τη λήξη του συναγερμού.

Για όσους νοσήσουν και δεν χρειάζονται φροντίδες επιπέδου ΜΕΘ (είναι στατιστικά βέβαιο ότι θα είναι η πλειοψηφία όσων προσβληθούν από τον ιό) δεν ακούσαμε εάν και κατά πόσον εξετάστηκε η οργάνωση και λειτουργία έκτακτων ελαφρών μονάδων περίθαλψης βραχείας διάρκειας.

Και βέβαια αναδείχτηκε, για μια ακόμα φορά, η απόλυτη έλλειψη διαγνωστικών φροντίδων (24ωρης, ει δυνατόν, λειτουργίας) έξω από τα δημόσια νοσοκομεία, με τις οποίες η συμφόρηση αυτών των τελευταίων θα περιορίζονταν, δίχως άλλο. Ας ελπίσουμε ότι με τη λήξη της κατάστασης πολιορκίας, δεν θα επιστρέψουμε στη σιωπή για το θέμα αυτό.

Άλλες προσεγγίσεις για την πανδημία

Οι διαφορετικές αυτές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση του κορονοϊού (προφανώς θα υπάρχουν και άλλες, όπως και ο αντίλογός τους) αναδεικνύουν το έλλειμμα διαλόγου για το θέμα αυτό. Δεν συζητήθηκαν (και δεν προβλέπεται να συζητηθούν) πολλές και διαφορετικές όψεις και πλευρές αντιμετώπισης των συνεπειών της απειλής αυτής:

• Είναι η μετακίνηση με ΜΜΜ προτιμότερη από αυτήν με Ι.Χ. για την αποτροπή της διάδοσης;
• Είναι το κόστος απαγόρευσης της κυκλοφορίας μικρότερο από την οργάνωση των έκτακτων ελαφρών μονάδων περίθαλψης;
• Ποιες είναι οι πρωτοβουλίες μας σε διεθνές επίπεδο για την αντιμετώπιση μιας απειλής που δεν περιορίζεται από σύνορα εθνικών κρατών;
• Εάν η αντιμετώπιση μιας επιδημίας δεν είναι θέμα εθνικού και δημοσίου συμφέροντος (πολιτικό δηλαδή), τότε ποια είναι;

Δυστυχώς, το πολιτικό μας προσωπικό, αντί να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, προτιμά να κρύβεται πίσω από ειδικούς. Παραγνωρίζει έτσι το κεκτημένο ότι δημοκρατική νομιμοποίηση να παρεμβαίνει στη διαμόρφωση των συνθηκών της ζωής μας έχει το ίδιο και όχι οι ειδικοί. Και μένει στην πεπατημένη της ανταλλαγής πυρών, τόσο άσφαιρων που (για λόγους αυτοπροστασίας από τη γελοιοποίηση) είναι, ευτυχώς, σποραδικά.

Θεωρώ ότι η τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς δεν μπορεί να καλύψει το κενό μιας κοινοβουλευτικής συζήτησης. Με τηλεδιάσκεψη εάν η κατάσταση το επιβάλλει. Θα θεωρούσα προσχηματική, εάν όχι υποκριτική, μια ενδεχόμενη αντίρρηση, με επίκληση του Κανονισμού της Βουλής. Ιδίως μετά από τόσες, αμφιλεγόμενης τουλάχιστον νομιμότητας, πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, τα τελευταία χρόνια.

Και θα περίμενα, από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, να βεβαιώσει ότι οι αποφάσεις που έχουν ήδη παρθεί δεν συνιστούν παραβιάσεις, τυπικές ή ουσιαστικές, συνταγματικών προβλέψεων. Θα έλεγε κάποιος ότι αυτή η πολιτική και δημοκρατική απαξίωση δεν αποτελεί ελληνική εφεύρεση. Και θα είχε δίκιο. Η σωστή αυτή διαπίστωση όμως δεν είναι λόγος να μην κάνουμε ελληνική εφεύρεση το εμβόλιο για αυτόν τον άλλο ιό. Μιας και για τον κορονοϊό, περιμένουμε την εφεύρεσή του από άλλους!