Pasokification no more? – Είναι η ανάκαμψη εφικτή;

Την επόμενη των εκλογών η ανάγκη της αντιπολίτευσης να πανηγυρίσει μια νίκη μετά την επικράτηση της ΝΔ, έκανε την μάχη της Αθήνας σχεδόν μεταφυσικό γεγονός. Η ταυτόχρονη υποβάθμιση του ΣΥΡΙΖΑ από το εκλογικό αυτοδιοικητικό τοπίο και η “στιγμή Κασσελάκη”, απόλυτα ενδεικτική της πολιτικής λογικής του χώρου αυτού, ώθησε τους συνήθεις ανυπόμονους σε σχεδιασμούς επί χάρτου.

Απότομα και με μόνο γνώμονα την αριθμητική της Αθήνας, οι “συνήθεις ύποπτοι” επιδόθηκαν και από τις δυο πλευρές της αντιπολίτευσης σε σχεδιασμούς προοδευτικών συμμαχιών, σε ελληνικά “Επινέ” και ευρωεκλογικά μαγειρεία κοινών υποψήφιων. Αναζητούν νέους ρόλους, με απόλυτη έκλειψη του πρόσφατου παρελθόντος, πλήρη αμνησία των μεγάλων πληγών και επιλογών, προτείνοντας μηχανιστικές συγκλίσεις, σωσίβια του προσωπικού και συλλογικού ναυαγίου τους.

Αυτό ωστόσο που επιστρέφει αργά και κοπιαστικά, είναι το –  για πολλούς τελειωμένο και υπεύθυνο για όλα – ΠΑΣΟΚ, ο “Δούρειος ίππος της Δεξιάς”, όπως το αποκαλούσαν. Και επιστρέφει από κάτω προς τα πάνω με τους εκατό δήμους, με πρόσωπα νέα και παλιά, χωρίς λάμψη επικαιρότητας, αλλά με αξιοπιστία και υπευθυνότητα, όπως εμφατικά έκφρασε ο άσημος Δούκας στην Αθήνα.

Η ΝΔ, παρά την καταιγίδα μιντιακής υποστήριξης και τις αμετροεπείς αναλύσεις, υπέστη μια μεγάλη ήττα, κυρίως γοήτρου και αμφισβήτησης του ίδιου του πρωθυπουργού, ο οποίος αδικαιολόγητα εξετέθη και σπαταλήθηκε με την υπερβολική εμπλοκή του στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Ακύρωσε με έντονο τρόπο μια υποτιθέμενα φιλελεύθερη στάση στήριξής και ανάδυσης των τοπικών κοινωνιών, με αυτόνομο και μερικώς ακομμάτιστο τρόπο. Ματαίωσε την ελπίδα μεταμνημονιακής σύγκλισης και συμπόρευσης από τα κάτω για το εθνικό συμφέρον. Επιδόθηκε στο έπακρο στην επιβεβαίωση μιας κυριαρχίας που είχε ήδη εκκωφαντικά πιστοποιηθεί στις εθνικές εκλογές.

Αυτό που δοκιμάσθηκε δεν ήταν η κεντρική κυβέρνηση, αλλά η σχέση της με την περιφέρεια. Η ισόρροπη ανάπτυξη μακριά από τον πνιγηρό αθηνοκεντρισμό και την πελατειακή εξάρτηση. Παρά τις εξαγγελίες και την εκ των υστέρων παιδονόμηση ορισμένων υπουργών, ο πρωθυπουργός και συνολικά η παράταξη της ΝΔ εκεί υπήρξε εμφατικά ελλιπής, προκαλώντας το κοινό αίσθημα, ακόμα και οπαδών της σε όλη την επικράτεια, όπως έδειξε ο δεύτερος γύρος.

Η επιστροφή του ΠΑΣΟΚ

Η επιστροφή του ΠΑΣΟΚ αφορά σε ένα και μόνο πράγμα: Την έκφραση και τεκμηρίωση μιας εναλλακτικής πολιτικής για ανάπτυξη που να στηρίζει ουσιαστικά τον κόσμο της εργασίας απέναντι στα δεσμά και τις στρεβλώσεις που τείνουν να αναπαραχθούν και να παγιδέψουν ξανά την χώρα. Η παρακαταθήκη του ΠΑΣΟΚ έχει μια ιστορικότητα αλλαγών και υψηλών προσδοκιών, που όπως φαίνεται δεν χάθηκαν ούτε ξεχάσθηκαν στον κυκεώνα της δεκαετίας της κρίσης.

Εξ ου και αναδύονται ξανά σαν ώριμα αιτήματα. Αιτήματα που δεν υπηρέτησε η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ –έστω από καταναγκασμό– χαμένη στον λαϊκισμό και τις αυταπάτες, παρά τις γενναίες προσπάθειες κάποιων στελεχών και την πίεση μέρους της κοινωνίας, που τώρα αποσύρεται ή μετακομίζει απογοητευμένη. Σε αυτές τις προσδοκίες καλείται να ανταποκριθεί το ΠΑΣΟΚ των νέων.

Αυτές τις προσδοκίες δεν υπηρετεί τώρα η φοβική και υστερούσα κυβέρνηση της ΝΔ –παρά την δραστηριότητα του πρωθυπουργού– αποφεύγοντας ουσιαστικές τομές, αναβάλλοντας ρήξεις με ισχυρά συμφέροντα και ομάδες, ακυρώνοντας μεταρρυθμίσεις που να αλλάζουν οριστικά την χώρα. Στα όρια ενός εξαναγκασμένου “πολυεπιπεδου εκσυγχρονισμού” για όλους, το Μαξίμου προσπαθεί –με υπόγεια σταθερή στήριξη των ισχυρών– να προωθήσει μια διακυβέρνηση ενδιάμεση.

Μια διακυβέρνηση που δεν θα αμφισβητεί την δομή κατεστημένης ισχύος, που δεν θα διοχετεύει πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης στους μικρομεσαίους, που θα συντηρεί βασικές ανισότητες και θα υποστηρίζει κεκτημένα των “εκλεκτών”. Μια διακυβέρνηση τέλος που θα αντιμετωπίζει την θηριώδη ακρίβεια με αιτιάσεις και ψευτοελέγχους και θα ισορροπεί περιορίζοντας την αναδιανομή σε λογικές και τεχνικές “ευκαιριακών pass” και όχι μονίμων διαρθρωτικών αλλαγών.

Το ΠΑΣΟΚ καλείται να τολμήσει και να εμπνεύσει, να παράξει καινοτόμες ριζοσπαστικές θέσεις για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στα καίρια. Τέτοιες που να αφορούν στην σχέση π.χ. της δημόσιας και ιδιωτικής υγείας, την παραπαιδεία που στρεβλώνει την είσοδο των νέων στα ΑΕΙ, την φορολογία πέρα από μικροδιευθετήσεις σε προοδευτική αναδιανομή και ευρύτερα την πολυαναμενομενη τομή για ένα αποτελεσματικό δημόσιο τομέα. Αλλιώς θα παραμένει στην στάγδην δημοσκοπική άνοδο, προσδοκώντας στον αντικυβερνητισμό και τις αντιπαραθέσεις στα καθημερινά επιφαινόμενα για να κερδίσει από την φθορά των άλλων και όχι από το δικό του ισχυρό αποτύπωμα.