Ποια Τουρκία; Εφ’ όλης της ύλης τελικά η Σύνοδος Κορυφής

Από τις αρχές του καλοκαιριού επιχειρείται μια ειδική Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, στην οποία θα συζητηθούν συνολικά οι σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία. Αυτό, ωστόσο, δεν κατέστη δυνατό, καθώς αρχικά δόθηκε προτεραιότητα στο θέμα του Ταμείου Ανάκαμψης και στη συνέχεια, κυρίως από το Βερολίνο, προτάχθηκε η κατάσταση στη Λευκορωσία. Σήμερα έγινε γνωστό, ότι και η Σύνοδος της Πέμπτης θα αφορά τη θέση της ΕΕ στον κόσμο και στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθούν όλα τα τρέχοντα διεθνή θέματα, περιλαμβανομένης της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η Σύνοδος της Πέμπτης ήταν αρχικά προγραμματισμένη για την προηγούμενη εβδομάδα. Αναβλήθηκε όμως, καθώς ένα από τα μέλη της φρουράς του Σαρλ Μιλέλ βρέθηκε θετικό σε τεστ Covid-19. Η αναβολή αυτή έδωσε βέβαια χρόνο στην Άγκυρα να ανακοινώσει την πρόθεσή της να επανέλθει στις διερευνητικές συνομιλίες με την Αθήνα και να αποσύρει το Oruc Reis. Παράμετροι που απομακρύνουν πλέον το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία, τουλάχιστον για τις προκλήσεις της προς την Ελλάδα.

Αφού λοιπόν δόθηκε ο απαραίτητος χρόνος, τώρα, σύμφωνα με την επιστολή πρόσκληση του Σαρλ Μισέλ προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, στόχος της ΕΕ είναι να υπάρξει χώρος για εποικοδομητικό διάλογο με την Τουρκία. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπογραμμίζει πάντως στην επιστολή του, ότι «όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι για να υπερασπιστούμε τα νόμιμα συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών μελών της».

Η Τουρκία στο δείπνο 

Η Σύνοδος βεβαίως δεν θα αφορά πλέον μόνον την Τουρκία, αν και το δείπνο, πάντα κατά τον Σαρλ Μισέλ, θα είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και στις ευρωτουρκικές σχέσεις. «Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε χώρο για εποικοδομητικό διάλογο με την Τουρκία για την επίτευξη σταθερότητας και ασφάλειας σε ολόκληρη την περιοχή και να διασφαλίσουμε τον πλήρη σεβασμό της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών μελών της ΕΕ» αναφέρει στην επιστολή του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ο ίδιος προσθέτει ότι αυτό θα είναι δυνατό μόνον εάν η Τουρκία δεσμευτεί εποικοδομητικά και υπογραμμίζει ότι όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι.

Η Αθήνα θεωρεί κεκτημένο το θέμα των κυρώσεων, αλλά δεν δείχνει στην παρούσα φάση να επιθυμεί όχι μόνο την άμεση επιβολή, αλλά ούτε καν την απόφαση για την επιβολή τους. Και αυτό στη λογική ότι δεν μπορεί να πηγαίνει σε διερευνητικές συνομιλίες, ζητώντας παραλλήλως άμεση επιβολή κυρώσεων. «Οι κυρώσεις είναι εκεί, δεν θα πεθάνουν» είπε την Τρίτη ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, προσθέτοντας ότι «δεν απαιτείται η έγκριση ολόκληρης της λίστας» και ότι «όταν έρθει η ώρα των κυρώσεων, θα επιλεγεί η πλέον κατάλληλη και αναλογική λύση». Επέμεινε μάλιστα και ο ίδιος ότι το κρίσιμο είναι να δοθεί μία διέξοδος στη διπλωματία.

Από την πλευρά της, η Λευκωσία, η οποία εξακολουθεί να υφίσταται παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της από τις συνεχιζόμενες παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της επέμενε, όλο αυτό το διάστημα, για άμεση επέκταση των κυρώσεων στην Τουρκία. Συνέδεε μάλιστα, αυτό το αίτημά της με την πρόθεση της ΕΕ, κυρίως της Γερμανίας, για την επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία και άφηνε να εννοηθεί ότι είναι και το “βέτο” στο τραπέζι. Η Κύπρος δέχθηκε πυρά για αυτή την επιμονή της, με κάποια κράτη μέλη να της καταλογίζουν εμμονική συμπεριφορά, καθώς επέμενε, ότι η Ευρώπη, αν θέλει να είναι αξιόπιστη στον κόσμο δεν μπορεί να έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά.

Επιμένει ο Αναστασιάδης 

Αργά το βράδυ της Τρίτης, ο πρόεδρος Αναστασιάδης ρωτήθηκε αν έχουν διαφοροποιηθεί οι συνθήκες, αλλά και για το αν εκτιμά ότι το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι κρίσιμο. «Δεν έχει διαφοροποιηθεί οτιδήποτε» ήταν η απάντησή του, πριν προσθέσει ότι αυτό που θα επιδιώξει η  Κυπριακή Δημοκρατία στο Συμβούλιο «είναι να διασωθεί η αξιοπιστία και η αξιοπρέπεια τόσο της Ευρώπης όσο και των Ευρωπαίων πολιτών της Κύπρου».

Στην ερώτηση δε, αν θα ζητηθούν κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας για να δώσει τη συγκατάθεσή της η Κύπρος για κυρώσεις στη Λευκορωσία, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός. Αντιθέτως, πρόσθεσε, αυτοσκοπός είναι να ανταποκρίνονται προς τις αρχές και τις αξίες της ΕΕ οι υποχρεώσεις της Τουρκίας ως υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Και αυτό πρέπει επιτέλους να επικρατήσει, είπε χαρακτηριστικά.

Από τα παραπάνω είναι εμφανές ότι η Λευκωσία δεν αλλάζει τη στάση της. Η δήλωση μάλιστα του Αναστασιάδη, πριν λίγες ημέρες στην “Le Figaro” ότι «θα απαντήσουμε με έργα, όχι με λόγια» δεν αφήνει και πολλά περιθώρια ερμηνείας. Την ίδια ώρα, η Αθήνα, σύμφωνα με δήλωση του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών, Αλέξανδρου Γεννηματά, (μετά από ερώτηση δημοσιογράφου) στηρίζει τη θέση της Κύπρου για την επιβολή στοχευμένων κυρώσεων σε πρόσωπα και οντότητες που εμπλέκονται στις παράνομες δραστηριότητες στην κυπριακή ΑΟΖ.

Σύνοδος για όλα 

Ο Νίκος Δενδιας μεταβαίνει αύριο στην Κύπρο και θα συναντηθεί με τον ομόλογό του Νίκο Χριστοδουλίδη για μια προετοιμασία ενόψει της Συνόδου Κορυφής. Μιας Συνόδου, στην ατζέντα της οποίας είναι η κατάσταση στη Λευκορωσία (υπό το πρίσμα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε την επιβολή κυρώσεων), η υπόθεση Ναβάλνι και φυσικά το νέο πεδίο δράσης του Ερντογάν, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πάντως, σύμφωνα με το πρόγραμμα που ανακοίνωσε ο Σαρλ Μισέλ, την Πέμπτη θα συζητήσουν αρχικά για τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας, όπως αυτές διαμορφώνονται μετά τις συνομιλίες των ηγετών των δύο πλευρών, μέσω τηλεδιάσκεψης, στις 14 Σεπτεμβρίου. Την Παρασκευή η συζήτηση θα αφορά ευρωπαϊκά θέματα, ανάμεσά τους η Ψηφιακή και η Πράσινη μετάβαση και το έκτακτο πακέτο ανάκαμψης.

Το Brexit αφέθηκε για το τέλος, αυτό ωστόσο μπορεί να ανατραπεί, καθώς το βράδυ της Τρίτης το βρετανικό κοινοβούλιο ενέκρινε το νομοσχέδιο για την Εσωτερική Αγορά, το οποίο δίνει στην κυβέρνηση του Λονδίνου το δικαίωμα να αναθεωρήσει μονομερώς τη Συμφωνία Αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση.