Ποιες κυρώσεις! Business as usual στις ελληνορωσικές συναλλαγές

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος στην αρχή της θητείας του αποδείχθηκε από τους πλέον υποχωρητικούς Έλληνες πολιτικούς σε απαιτήσεις της Μόσχας και του Πεκίνου και αδιαφόρησε για τις αμερικανικές απόρρητες ενημερώσεις του Νοεμβρίου του 2021 για την επικείμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, άλλαξε αργότερα γραμμή.

Για να διασκεδάσει τις δυτικές ανησυχίες, έφτασε στο άλλο άκρο. Έχει ήδη προσφέρει άμεση στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία αξίας σχεδόν 60.000.000 ευρώ (χωρίς να συνυπολογίζεται η ελληνογερμανική συμφωνία ανταλλαγής BMP-1 και Marder), ενώ η κυβέρνηση εξετάζει νέο συμμαχικό αίτημα για τη διάθεση επιμέρους υλικού, σχετιζόμενου με αντιαεροπορικά συστήματα.

Την περίοδο της εγκαρδιότητας ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ είχε απολαύσει, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα το 2020, δηλώσεις του κ. Μητσοτάκη για διεύρυνση των διμερών σχέσεων. Λίγο αργότερα η Μόσχα ενθουσιάστηκε με την ελληνική απόφαση ενοικίασης (περιττών) πυροσβεστικών μέσων ως υπερτιμολογημένο αντάλλαγμα της παρουσίας του πρωθυπουργού Μισούστιν στους εορτασμούς για τη 200ή επέτειο της Επανάστασης. Και, το σημαντικότερο, στο Κρεμλίνο έστησαν πάρτι, όταν η κυβέρνηση ενέκρινε τη χορήγηση αδειών ελλιμενισμού σε πλοία του ρωσικού πολεμικού ναυτικού, απορρίπτοντας προειδοποιήσεις και εκκλήσεις του ΝΑΤΟ.

Ωστόσο, προχθές, ο κ. Λαβρόφ, διαγράφοντας όλα αυτά, επέκρινε σφοδρότατα την Ελλάδα. Δήλωσε ότι «ήμασταν φίλοι και σημειώσαμε πως η ηγεσία της χώρας αναγκάστηκε ή συμφώνησε να υποταχθεί στην αμερικανική επιταγή» και, κατόπιν αυτών, «βγάλαμε συμπεράσματα σε σχέση με εκείνους που υποστήριξαν την επιθετικότητα κατά της Ρωσίας».

Αγαστές ελληνορωσικές συναλλαγές

Όμως, αν και πραγματικά το κλίμα Αθήνας-Μόσχας είναι εχθρικό, υπάρχει και η δεύτερη όψη. Οι αμοιβαίες μπλόφες! Αμφότερες οι πλευρές συνεχίζουν να κερδίζουν από τις εμπορικές σχέσεις, σαν να μη γίνεται πόλεμος. Σαν να μην ισχύουν οι κυρώσεις της ΕΕ και σαν να μην υφίσταται η γενικότερη δυτική γραμμή για αποφυγή συναλλαγών, ακόμα και σε τομείς που εξαιρούνται των κυρώσεων, όπως το φυσικό αέριο.

Σε αυτό το πλαίσιο οι ενεργειακές ελληνορωσικές συναλλαγές αποφέρουν πολλά δισεκατομμύρια στην Μόσχα.  Τα στατιστικά στοιχεία του ενδεκαμήνου Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2022 δείχνουν ότι, συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, συμβαίνουν τα εξής εκπληκτικά: Στο φυσικό αέριο η αξία των ελληνικών εισαγωγών από τη Ρωσία αυξήθηκε κατά 269% (62,68% των εισαγωγών από όλες τις χώρες), στους άλλους αέριους υδρογονάνθρακες η αύξηση ήταν 284% (41,06% του συνόλου) και στα κατεργασμένα ορυκτέλαια 148% (63,4% του συνόλου). Επίσης, η Ρωσία δεν έχασε την ευκαιρία πώλησης, για πρώτη φορά, και μικρών ποσοτήτων LNG.

Από την πλευρά του, ο κ. Μητσοτάκης υποστηρίζει σθεναρά τα συμβόλαια των ελληνικών ναυτιλιακών εταιριών για τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου προς τρίτες (μη μέλη της ΕΕ) χώρες. Επί μήνες και με σπάνια μαχητικότητα, η κυβέρνηση επιδίωκε την εξαίρεση των ελληνικών εταιριών από κάθε περιοριστικό μέτρο, αλλά τελικά δεν απέτρεψε δύο σημαντικές αποφάσεις: Πρώτον, την απαγόρευση, από τις 5 Δεκεμβρίου 2022, της θαλάσσιας μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου σε τιμή άνω των 60 δολαρίων το βαρέλι (το όριο θα επανεξεταστεί στα τέλη Μαρτίου). Δεύτερον, την απαγόρευση, από τις 5 Φεβρουαρίου 2023, της μεταφοράς και παραγώγων ρωσικού πετρελαίου σε τιμή που θα αποφασιστεί μεταξύ ΕΕ και G7.

Τις τελευταίες ημέρες η Αθήνα ζητεί από την Κομισιόν, αφενός, διατήρηση της τιμής των 60 δολαρίων για το πετρέλαιο και, αφετέρου, σιωπηρή παράταση μέχρι τον Απρίλιο, για την παράδοση φορτίων παραγώγων βάσει συμβολαίων που θα έχουν υπογραφεί έως τις 5 Φεβρουαρίου.

Απολύτως θεμιτές οι ενέργειες του κ. Μητσοτάκη στις ελληνορωσικές συναλλαγές, λαμβάνοντας υπόψη τη συμβολή της εμπορικής ναυτιλίας στο ΑΕΠ και τις εξαρτώμενες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Τα ναυτιλιακά συμβόλαια αποτελούν όμως έμμεση στήριξη των κρατικών ταμείων της Ρωσικής Ομοσπονδίας, οπότε μηδενίζεται η αξία των, ως θεατρικών, σκληρών δηλώσεων κατά της Μόσχας.