Ποιών Ευρωπαίων δεν ιδρώνει το αυτί για την πανδημία

Ποιοί στις Βρυξέλλες προωθούν περισσότερο την κοινωνική ατζέντα, αλλά και εκείνοι που την υποστηρίζουν λιγότερο ή και την εμποδίζουν; Η απάντηση είναι σημαντική, ειδικά μέσα στην πανδημία, καθώς ήδη η ΕΕ αναγκάστηκε να πάρει–έστω όχι και τόσο τολμηρά– μέτρα στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE). Τη στιγμή που η αποτελεσματικότητα παροχής δανείων για κάλυψη δαπανών κοινωνικής ασφάλισης στα κράτη-μέλη ελέγχεται, υπάρχουν δυνάμεις στην Ευρωβουλή που είναι ακόμα διστακτικές για πιο τολμηρές πολιτικές.

Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του αξιόλογου Votewatch που εδρεύει στις Βρυξέλλες, δεν αποτελεί έκπληξη ότι το ζήτημα υψηλότερης χρηματοδότησης κοινωνικών πολιτικών δεν απολαμβάνει ίδιας υποστήριξης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Από τη μια πλευρά βρίσκονται οι πιο ένθερμοι οπαδοί δραστικών κοινωνικών πολιτικών (πχ για ανασφάλιστους) στους οποίους τάσσεται η πλειοψηφία των αριστερών ομάδων, συγκεκριμένα Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά-Βόρεια Πράσινη Αριστερά και οι Πρασίνων. Αυτές οι δύο ομάδες, και ιδίως η Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά-Βόρεια Πράσινη Αριστερά, ζητούν από την ΕΕ να κάνει focus στην κοινωνική πολιτική και γι’ αυτό είναι πιο πιθανό να εντάσσουν στην ατζέντα τους περισσότερα κοινωνικά και οικονομικά θέματα.

Το εντυπωσιακό είναι ότι η “Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών”, στην οποία ανήκει και το Κίνημα Αλλαγής (ΠΑΣΟΚ, ΕΛΙΑ) δεν έχουν και τόσο συμπαγή στάση σε ζητήματα κοινωνικής πολιτικής. συγκριτικά με τους Πράσινους και την “Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών”. Μεγάλο μέρος των σοσιαλδημοκρατών έχει συντηρητικοποιηθεί σε τέτοια ζητήματα προσεγγίζοντας τις θέσεις του Λαϊκού Ευρωπαϊκού Κόμματος.

Οι διαιρέσεις όμως στο στρατόπεδο των σοσιαλδημοκρατών αποκαλύπτουν τον ρόλο που παίζουν οι εθνικές διαιρετικές γραμμές στην Ευρωβουλή. Το γεγονός ότι ένας Τσέχος ή Πορτογάλος ανήκουν στην ίδια ευρωομάδα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι προσεγγίζουν τα θέματα το ίδιο.

Πανδημία, κόμμα και εθνικές διαιρέσεις

Ενδεικτικά οι Γάλλοι, οι Ιταλοί και λιγότερο οι Ισπανοί σοσιαλδημοκράτες υποστηρίζουν τις πρωτοβουλίες της ΕΕ στα κοινωνικά θέματα σε αντίθεση με τους Βορειοευρωπαίους και του Ανατολικοευρωπαίους. Το κόμμα του Μακρόν (απόγονος των Φιλελευθέρων του Φερχόφστατ) “Ανανεώστε την Ευρώπη” δεν είναι τόσο υποστηρικτικοί της κοινωνικής ατζέντας. Όπως και στους σοσιαλδημοκράτες, υπάρχουν οι εθνικές διαιρετικές τομές. Από τη μία είναι οι Γάλλοι που τάσσονται υπέρ μιας πιο προοδευτικής ατζέντας σε αντίθεση με τους Γερμανούς, τους Τσέχους και τους Ολλανδούς που προοωθούν μια οικονομική φιλελεύθερη πολιτική, δηλαδή πιο τσιγκούνικη στις κοινωνικές παροχές. Στην πραγματικότητα οι τελευταίοι ταυτίζονται με τις θέσεις των Συντηρητικών, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.

Ακόμα όμως και οι συντηρητικοί είναι κάπως διαιρεμένοι. Η παράταξη του Μάνφρεντ Βέμπερ αντιμετωπίζει αποκλίσεις στους κόλπους της, αλλά γενικά εμφανίζεται απρόθυμη να δώσει περισσότερες εξουσίες στην ΕΕ όσον αφορά την κοινωνική πολιτική. Μη ξεχνάμε ότι το 40% των εδρών που κατέχει το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα οφείλονται σε Ανατολικοευρωπαίους ευρωβουλευτές οι οποίοι δεν έχουν καμία διάθεση να αλλάξουν τα κοινωνικά πρότυπα στις χώρες στον βωμό της ευρωπαϊκής εναρμόνισης. Ακόμα πιο σκληροπυρηνικοί εμφανίζονται οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές που δεν θέλουν περισσότερες παρεμβάσεις της ΕΕ στα κοινωνικά ζητήματα.

Ενδιαφέρον πάντως παρουσιάζει η στάση η Κοινοβουλευτική Ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας, στο οποίο εντάσσεται και η Εναλλακτική για τη Γερμανία. Το συγκεκριμένο κόμμα δεν εμφανίζει ενιαία στάση στο ζήτημα των κοινωνικών πολιτικών της ΕΕ. Από τη μία είναι οι Γάλλοι της Λεπέν που έχουν μια ελαστική ατζέντα, ενώ από την άλλη είναι οι σκληροπυρηνικοί της Εναλλακτικής για τη Γερμανία.