Ποιος φοβάται τη δημοκρατία;

του Μάκη Ανδρονόπουλου  – 

Τον υποδόριο συντηρητισμό που καλλιεργήθηκε στα πρόσωπα και τους μηχανισμούς του ΠΑΣΟΚ τα χρόνια της “ευμάρειας της διαπλοκής”, καθώς επίσης και στον κόσμο τής “καθωσπρέπει” Αριστεράς, ανέδειξε η διαδικασία εκλογής ηγεσίας και συγκρότησης νέου πολιτικού φορέα της Κεντροαριστεράς. Επιπλέον και πανθομολογουμένως αποκάλυψε την απουσία πολιτικής ουσίας και έναν υστερικό αντισυριζαϊσμό.

Τον πολιτικό αυτό συντηρητισμό εξέφρασε την επομένη του πρώτου γύρου ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος στην εκπομπή Evening Report στο Action24, διατυπώνοντας τέσσερις πολιτικές θέσεις:

1. Η απλή αναλογική αποτελεί συνταγή καταστροφής για τη χώρα, γιατί δεν υπάρχει κουλτούρα συνεργασίας και συναινέσεων.
2. Η “δημοψηφισματική” δημοκρατία που προωθεί η κυβέρνηση αποτελεί κίνδυνο για την κοινοβουλευτική δημοκρατία.
3. «Οι παρεμβάσεις που γίνονται στη Δικαιοσύνη αποτελούν εκτροπή» και «ο βασικός λόγος που δεν κινδυνεύουμε από εκτροπή είναι ότι βρισκόμαστε στην ΕΕ».
4. «Είναι ξένη λέξη για τον ΣΥΡΙΖΑ οι μεταρρυθμίσεις, αλλά και ο Κυριάκος Μητσοτάκης που τις θέλει είναι εγκλωβισμένος στο συντηρητικό του κόμμα. Tο είδαμε αυτό και στο νομοσχέδιο για το σύμφωνο συμβίωσης, το είδαμε και στη στάση της ΝΔ για τα θρησκευτικά ζητήματα. Ακριβώς εκεί χρειάζεται η νέα παράταξη. Αυτή μπορεί να ωθήσει τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις».

Χωρίς αμφιβολία, αμέσως μετά τη δικτατορία, η ενισχυμένη αναλογική ήταν αυτονόητη. Τελικά, όμως, υποτάχθηκε στη λογική του πελατειακού κράτους και διαμόρφωσε τον δικομματισμό ΝΔ-ΠΑΣΟΚ που οδήγησε στη συγκρότηση “πράσινης” και “μπλε” νομενκλατούρας. Η νομενκλατούρα αυτή δούλεψε για τον εαυτό της, με αποτέλεσμα να καταλήξει η χώρα στη χρεοκοπία.

Δημοκρατική συνείδηση à la carte

Η απλή αναλογική, μετά τη χρεοκοπία, είναι ο μόνος θεσμικός μηχανισμός συναινέσεων. Η κρίση επέβαλε στην πράξη κουλτούρα συναινέσεων. Η πολιτική σύμπραξη των πάλαι ποτέ αιωνίων αντιπάλων ΠΑΣΟΚ-ΝΔ επιβεβαιώθηκε με τη στήριξη της κυβέρνησης Παπαδήμου και με τη συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Το ίδιο συνέβη και με την πολιτική σύμπραξη των ετερόκλητων ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

Συνεπώς, το επιχείρημα Αλιβιζάτου δεν ευσταθεί πλέον. Η φράση του «συνταγή καταστροφής» δεν αποκαλύπτει μόνο τον συντηρητισμό της πολιτικής θέσης, αλλά και μια αποστροφή προς τη χειραφέτηση του εκλογικού σώματος.

Η φοβία του καθηγητή απέναντι στην οντότητα “λαός” επιβεβαιώνεται με τη δεύτερη θέση του, σύμφωνα με την οποία η “δημοψηφισματική” δημοκρατία είναι επικίνδυνη για τον κοινοβουλευτισμό. Πρόκειται για μια πατερναλιστική, συντηρητική αντίληψη. Πόσο μάλλον που στην εποχή μας ο θεσμός της αντιπροσώπευσης δοκιμάζεται στις δυτικές δημοκρατίες εξαιτίας της διαφθοράς των πολιτικών.

Να υπενθυμίσουμε ότι το μεταπολιτευτικό δημοψήφισμα που κατήργησε τη βασιλεία ήταν καλό. Να υπενθυμίσουμε επίσης ότι το δημοψήφισμα του Γιώργου Παπανδρέου εμποδίστηκε με παρασκηνιακό κοινοβουλευτικό πραξικόπημα, οργανωμένο από τους δανειστές. Και, τέλος, να επισημάνουμε ότι το δημοψήφισμα Τσίπρα ατύχησε για άλλους λόγους που δεν είχαν σχέση με τη λαϊκή βούληση.

Η πολιτική φοβία απέναντι στα δημοψηφίσματα, ειδικά μετά από όσα έχει υποστεί η χώρα, μάλλον εκφεύγει από το επίπεδο του συντηρητισμού και καθίσταται δημοκρατικά ύποπτη.

Ριζική συνταγματική αλλαγή

Σύμφωνα με την τρίτη θέση Αλιβιζάτου, η ΕΕ δεν μπόρεσε να προστατεύει την Ελλάδα από τον αυταρχισμό και την αυθαιρεσία της άτυπης Ευρωζώνης. Η τελευταία επέβαλε στη χώρα καθεστώς “κατάστασης εξαίρεσης”, βιάζοντας το εθνικό Σύνταγμα και περιφρονώντας τις ευρωπαϊκές Συνθήκες. Οι “παρεμβάσεις” στη Δικαιοσύνη αποτελούν ένα μεγάλο θέμα πολιτικής επικοινωνίας σε σχέση με τα δικαστικά έκτροπα που έχει υποστεί ο ελληνικός λαός.

Η τέταρτη θέση περί μεταρρυθμίσεων αποτελεί επίσης πολιτικό βερμπαλισμό. Διότι, οι παλιές μεταρρυθμίσεις ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, με τον τρόπο που υλοποιήθηκαν, δεν μπόρεσαν να σώσουν τη χώρα. Απλώς βοήθησαν να εξαχθεί άνομος πλούτος στο εξωτερικό. Σε ό,τι αφορά δε στη μεταρρυθμιστική καχεξία του ΣΥΡΙΖΑ, απλώς να επισημάνουμε την τολμηρή μεταρρύθμιση που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στη Θράκη σε σχέση με την εφαρμογή του Δικαίου. Κάτι που δεν τόλμησαν τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ επί δεκαετίες.

Τέλος, σε σχέση με τη συνταγματική αναθεώρηση στην οποία ο καθηγητής Αλιβιζάτος επιθυμεί να συμβάλει, είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι το παρόν Σύνταγμα δεν μπόρεσε να προφυλάξει τη χώρα από την καταλήστευση και τη χρεοκοπία της, ούτε να τιμωρήσει τους υπευθύνους. Η κρίση επιβάλει ριζική συνταγματική αλλαγή. Άλλωστε, η αναθεώρηση μπορεί να είναι ο μόνος ασφαλής τρόπος ανάκτησης της εθνικής κυριαρχίας.