Πόλωση και προεκλογικοί τόνοι στην Βουλή

Υψηλούς τόνους, πολωτικό κλίμα και αρκετή δόση ειρωνείας από όλες τις πλευρές είχε η προ ημερησίας διάταξης συζήτηση στην Βουλή για την οικονομία και για την πορεία της χώρας, μετά τον Αύγουστο, όταν -όπως όλα δείχνουν- θα τελειώσει ο κύκλος των προγραμμάτων για την Ελλάδα.

Η συζήτησε έγινε μία ημέρα μετά την ανακοίνωση από την κυβέρνηση του ολιστικού αναπτυξιακού σχεδίου της για την μεταμνημονιακή Ελλάδα και θα περίμενε κανείς να περιστραφεί γύρω από το που πάει η χώρα και ποιο είναι το μέλλον της. Το μεγαλύτερο μέρος της, ωστόσο, αφορούσε το παρελθόν, καθώς όλοι κλωθογύριζαν γύρω από τα πεπραγμένα τους. Και πλέον τέτοια έχουν όλοι.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η κυβέρνηση, όπως όφειλε από τον θεσμικό της ρόλο, παρουσίασε ένα σχέδιο εξόδου από την κρίση, στο οποίο περιγράφει τους βασικούς άξονες, πάνω στους οποίους θα κινηθεί η οικονομική πορεία της χώρας για τα επόμενα χρόνια. Σχέδιο θα έπρεπε να είχε γίνει ήδη από το 2010, όταν ήρθε το πρώτο μνημόνιο. Για το ό,τι δεν υπήρξε τέτοιο σχέδιο το 2010 δεν φταίει βέβαια ο Αλέξης Τσίπρας.

Το δεύτερο βασικό στοιχείο είναι ότι αυτό το σχέδιο είναι δεσμευτικό για την χώρα και ως τέτοιο, ειδικά μετά όσα έχουν προηγηθεί τα τελευταία οκτώ χρόνια, θα έπρεπε να έχει την μέγιστη δυνατή συναίνεση των πολιτικών κομμάτων και κυρίως την ακόμη μεγαλύτερη κοινωνική συναίνεση. Για να υπάρξει, όμως, συναίνεση πρέπει να υπάρξει διάλογος και κάτι τέτοιο δεν έγινε, τουλάχιστον κατά την συζήτηση στην Βουλή. Και η ευθύνη γι’ αυτό βαραίνει όλους.

Με την ομιλία του, ο πρωθυπουργός έθεσε για άλλη μία φορά, την διακηρυγμένη και σε κομματικά όργανα πλέον θέση (προσφάτως στην συνεδρίαση της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ για την αυτοδιοίκηση) ότι διαχωρίζουμε τις δυνάμεις της προόδου που μας βγάζουν από τα μνημόνια από τις δυνάμεις του «παλαιού καθεστώτος» που μας έβαλαν σε αυτά. Ακόμη κι αν έχει κάποια δόση αλήθειας ένας τέτοιος διαχωρισμός, δεν παύει να λειτουργεί πολωτικά. Και σε αυτό το κομμάτι, τουλάχιστον, ο πρωθυπουργός πυροδότησε με τον λόγο του εντάσεις και αντιπαραθέσεις, που αντί να οδηγήσουν σε έναν γόνιμο διάλογο, οδήγησαν σε άγονες κραυγές.

Δίνοντας προεκλογικό τόνο στην συζήτηση, κάτι που κάνει και η αντιπολίτευση με κάθε ευκαιρία, ο πρωθυπουργός αγχώθηκε να πείσει ότι δεν έβαλαν αυτός και η κυβέρνησή του την χώρα στα μνημόνια. Αυτό, όμως, είναι γνωστό, το ξέρουν όλοι και οι περί του αντιθέτου γνώμες χαρακτηρίζονται ακόμη και από αρκετούς που δεν συμφωνούν με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ως περιπτώσεις επιλεκτικής μνήμης.

Τα «κατηγορώ» της Φώφης  και ο «ταξικός» Τσακαλώτος

Την συζήτηση, όπως είναι γνωστό, προκάλεσε η Φώφη Γεννηματά, η οποία ανέβασε τους αντιπολιτευτικούς τόνους, έχοντας τα μάτια περισσότερο στραμμένα στο κόμμα και επιδιώκοντας να πείσει, ότι κράτα ψηλά την αντι-ΣΥΡΙΖΑ σημαία. Η επικεφαλής του ΚΙΝΑΛ άσκησε σκληρή κριτική,  απευθύνοντας μάλιστα δέκα «κατηγορώ» στην κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό.

Το γεγονός αυτό έδωσε λογοτεχνική διάσταση στην συζήτηση, καθώς σχολιάστηκε ιδιαιτέρως από τον υπουργό Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτο, ο οποίος θυμήθηκε την υπόθεση Ντρέιφους και έκανε λόγο για κακοποίηση του Εμίλ Ζολά «με περιορισμένη λογοτεχνική αγραμματοσύνη». Με αφορμή τις διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ και το Κίνημα Αλλαγής σχετικά με τις μελλοντικές συνεργασίες ο Τσακαλώτος θυμήθηκε και το βιβλίο του Βασίλη Βασιλικού για τον Γλαύκο Θρασάκη.

Από αυτό επέλεξε και μια εικόνα για να παρομοιάσει το ΠΑΣΟΚ με ένα ξεχασμένο φανάρι, που γίνεται συνεχώς πράσινο, κίτρινο και κόκκινο, σε έναν δρόμο που δεν περνούν αυτοκίνητα και οι πεζοί αδιαφορούν γι’ αυτό. Εκεί έθεσε και το ερώτημα στην Γεννηματά αν είναι με την ανάπτυξη του κεφαλαίου, ή με την ανάπτυξη που παίρνει υπόψη της και τον κόσμο της εργασίας. Η Γεννηματά ωστόσο επέμεινε στην κριτική της, κάνοντας λόγο ακόμη και για μη νομιμοποίηση της κυβέρνησης να πάρει τόσο σημαντικές αποφάσεις και ζήτησε επανειλημμένως εκλογές.

Από την πλευρά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρωτολογία του τουλάχιστον επέλεξε σχετικά χαμηλούς τόνους. Δεν μπόρεσε να κρύψει, όμως, την χαρά του, ακούγοντας την Γεννηματά να ζητά συνεχώς εκλογές. Απαντώντας στις εναντίον του κατηγορίες, ότι ακολουθεί την θεωρία του «ώριμου φρούτου», της είπε γελώντας: «Εκλογές λοιπόν. Εκλογές κυρία Γεννηματά. Δεν θα διαφωνήσουμε αν οι εκλογές πρέπει να γίνουν μέσα σε ένα ή σε δύο ή σε τρεις μήνες. Εμείς εξάλλου τις ζητάμε εδώ και δύο χρόνια τις εκλογές».

Ταβάνια, πατώματα και ναρκοπέδια  

Από τα βασικότερα σημεία ουσιαστικής αντιπαράθεσης του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης με τον πρωθυπουργό ήταν η καθαρότητα της εξόδου από τα μνημόνια. «Η έξοδος στις αγορές μοιάζει, υπό τις παρούσες συνθήκες, μια βόλτα σε ναρκοπέδιο», είπε ο Μητσοτάκης, καταλογίζοντας στην κυβέρνηση ότι δεν πέτυχε «την απαιτούμενη αποκλιμάκωση στα επιτόκια και την πιστοληπτική αναβάθμιση της χώρας που θα μας εξασφαλίσουν μετά τον Αύγουστο χαμηλό κόστος δανεισμού».

«Ζητάτε πιστοληπτική γραμμή έναντι της προοπτικής καθαρής εξόδου και της αυτοδύναμης πρόσβασης στις αγορές», απάντησε ο πρωθυπουργός. «Μην ψεύδεστε, ουδέποτε εγώ έχω ζητήσει προληπτική γραμμή στήριξης, ούτε η Νέα Δημοκρατία. Αυτό που λέμε είναι ότι στη σημερινή συγκυρία η χώρα πρέπει να δανείζεται με λελογισμένα επιτόκια», ανταπάντησε ο κ. Μητσοτάκης.

«Ποια είναι η πρότασή σας, το πλαίσιο που προτείνετε; Είπατε ότι η έξοδος στις αγορές είναι ναρκοπέδιο και ότι δεν ζητάτε προληπτική γραμμή. Τι ζητάτε; Μνημόνιο, παράταση του μνημονίου; Μένω με αυτή την απορία», διερωτήθηκε ο Τσίπρας, ενώ εστιάζοντας στην  δήλωση του προέδρου της ΝΔ ότι δεν ζήτησε ποτέ πιστοληπτική γραμμή στήριξης, την χαρακτήρισε καλοδεχούμενη.

Αίσθηση ωστόσο προκάλεσε η αποστροφή του πρωθυπουργού για την προληπτική πιστωτική γραμμή που επεδίωκε η ΝΔ κατά την διακυβέρνηση Σαμαρά. «Προσέξτε, αυτό που σήμερα αποτελεί το δικό μας πάτωμα, για εσάς τότε ήταν ταβάνι, αλλά και άπιαστος στόχος, όπως απεδείχθη», είπε ο Τσίπρας, δίνοντας αφορμή σε κάποιους για ερμηνείες ότι αφήνει ανοιχτό για κάθε ενδεχόμενο και το θέμα της πιστοληπτικής γραμμής στήριξης.

Δεν έλειψαν βέβαια και οι «μαχαιριές» με σπόντες για το σπίτι του αρχηγού των Podemos από την μια και δάνεια σε offshore εταιρίες από την άλλη.