Πώς η ανοχή της κοινωνίας διαιωνίζει παρακμή και στασιμότητα

Μια κοινωνία, οι πολίτες της οποίας σύρονται και προσαρμόζονται σε όσα τους επιβάλλουν άλλοι, πόσο μακριά μπορεί να προχωρήσει; Μια κοινωνία που προσαρμόζεται και δεν αντιδρά ουσιαστικά, δυναμικά, απλά εκτονώνεται μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πώς μπορεί να αναμένει αλλαγή;

Ο Παναγιώτης Παναγιώτου, γενικός διευθυντής της Pulse Market Research, σε συνέντευξή του στον “Φιλελεύθερο” της Κυριακής (στην Ανδρούλα Ταραμουντά), έδωσε την απόλυτη περιγραφή, που προκύπτει μέσα από τις έρευνες κοινής γνώμης και αξιολόγηση των στοιχείων:

«Ως Κύπριοι ψηφοφόροι ή καταναλωτές κινούμαστε και προσαρμοζόμαστε στις αλλαγές του περιβάλλοντος μας. Δεν οδηγούμε την αλλαγή, αλλά έρχεται η αλλαγή, μας βρίσκει και έτσι προσαρμοζόμαστε. Η πρόσφατη εμπειρία της πανδημίας είναι ένα παράδειγμα, όπου η απότομη και κάπως βίαιη στροφή προς την τεχνολογία ήταν μια αλλαγή περιβάλλοντος, όπου προσαρμοστήκαμε και βρήκαμε τρόπο να ικανοποιούμε τις παλιές μας ανάγκες με νέους τρόπους».

Αυτή η στάση και συμπεριφορά μπορεί να ικανοποιεί τους εκάστοτε διαχειριστές του κράτους, το πολιτικό και το οικονομικό κατεστημένο καθώς μπορούν να επιβάλλουν περιορισμούς, να ανατρέπουν κεκτημένα, να ελέγχουν τη ζωή των πολιτών, αλλά αντιδράσεις να μην υπάρχουν. Να προχωρούν ανενόχλητοι. Το… άλλοθι σε αυτή τη συμπεριφορά των πολιτών είναι πως έχουν “βαρεθεί, κουραστεί” και γενικά δεν έχουν διάθεση να ασχολούνται.

Διαφθορά και διαπλοκή

Τα φορτώνουν στο πολιτικό σύστημα, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω αυτοί το συντηρούν. Είναι οι πολίτες, οι οποίοι διαιωνίζουν τις ίδιες νοοτροπίες ενός πολιτικού συστήματος, που φορείς του, συστατικά του στοιχεία, έχουν ταυτιστεί με φαινόμενα διαφθοράς και διαπλοκής. Η εύκολη οδός είναι να μην ασχολούνται, αφήνοντας τα φαινόμενα αυτά να συνεχίζουν και να εδραιώνονται.

• Σκάνδαλα βλέπουν το φως της δημοσιότητας, αναπτύσσεται ένα διαδικτυακό μουρμουρητό και στη συνέχεια ξεχνιόνται. Μπαίνουν στο ντουλάπι της λήθης.
• Βιώσαμε, μεταξύ άλλων, το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου, του “κουρέματος”, του κλεισίματος της Λαϊκής, του Συνεργατισμού, των “χρυσών διαβατηρίων”. Σφήνα σε αυτά και η ιστορία με τη Δρομολαξιά, όταν οι “υπερασπιστές” των εργαζομένων, έβαλαν χέρι στο ταμείο συντάξεώς τους…

Βιώνουμε την προσαρμοστικότητα αυτή και στο εθνικό θέμα. Το σύνδρομο του “μικρού και του αδύνατου”, οι νοοτροπίες που αναπτύχθηκαν για “εύκολο κέρδος” αντικατέστησαν τις αντιστάσεις στους τουρκικούς σχεδιασμούς. Προσαρμογή και αλλοτρίωση. Δεν υπάρχουν αναστολές για τίποτε πλέον.

Κοινωνικό ρεύμα

Έχουμε φθάσει στο σημείο ιδιοκτήτης, πρόσφυγας  και οι σφετεριστές περιουσιών να γλεντούν μαζί. “Συμφιλίωση” υπέρ του σφετεριστή. Όπως αναφέρει και το τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου: «Ο μαρκήσιος Ντε Σαντ μ’ ένα χίπη, ο φονιάς με το θύμα αγκαλιά, ο γραμματέας μαζί με τον αλήτη κι η παρθένα με τον σατανά…»

Η αλλαγή, οι ανατροπές, δεν μπορούν να επέλθουν αυτόματα. Ακόμη και σε χώρες που λειτουργεί περισσότερο ο αυτόματος πιλότος. Χρειάζεται ένα κοινωνικό ρεύμα να ανατρέψει τις καθεστωτικές εδραιωμένες αντιλήψεις, νοοτροπίες και συμπεριφορές. Φορείς της αλλαγής δεν μπορούν να είναι οι συστημικές δυνάμεις, κάποιες εκ των οποίων είναι και μέρος των φαινομένων της διαφθοράς και της διαπλοκής.

Δεν μπορούν να επαγγέλλονται κάποιοι την αλλαγή να αυτοδιορίζονται ως τα “καθαρά χέρια”, αλλά να ήταν μέχρι πρότινος στο πάρτι. Αυτοί που –όπως εξαγγέλλουν– θα καθαρίσουν τον… στάβλο του Αυγεία ήταν εκεί και έβλεπαν (ή και συμμετείχαν) στο γλέντι και αντιδρούν όταν έλειψε… το μέλι.

Ανεκτικότητα και προσαρμοστικότητα

Οι συμπεριφορές, οι τάσεις σε μια κοινωνία, αναλύονται μέσα και από επιστημονικές έρευνες. Αλλά μπορεί κανείς να αντιληφθεί τις νοοτροπίες μέσα από την καθημερινότητα όπως και στην ώρα των μεγάλων κρίσεων. Είναι σαφές πως – πλην κάποιων εξαιρέσεων– άλλοι καθορίζουν το μέλλον και την πορεία της χώρας.

Και τούτο γίνεται ανεκτό. Ανεκτικότητα και προσαρμοστικότητα, συνταγή που διαιωνίζει τη στασιμότητα, την απραξία, την εδραίωση των φαινομένων της αρπαχτής. «Δεν οδηγούμε την αλλαγή, αλλά έρχεται η αλλαγή, μας βρίσκει και έτσι προσαρμοζόμαστε…», όπως επισημαίνει ο κ. Παναγιώτου.

Υ.Γ.: Ενοχλεί το γεγονός ότι γράφουμε για την πολιτική του Φόρεϊν Όφις και μας “χρεώνουν” σε λόμπι! Ποιος; Αυτός που διορίσθηκε και υπηρέτησε σε αυλή διαφθοράς.