Πώς ο πόλεμος στην Ουκρανία αντανακλά στην Ελλάδα

*Γράφει ο Γιάννης Μαύρος

Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι παρά η τελευταία πράξη ενός δράματος που ξεκίνησε το 2014, όταν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους, χρησιμοποιώντας φιλοναζιστικές οργανώσεις και δοκιμασμένες τεχνικές “έγχρωμων επαναστάσεων” ανέτρεψαν, με αιματηρό πραξικόπημα, τον εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας και επέβαλαν ένα καθεστώς που στράφηκε κατά των Ρώσων και άλλων μειονοτήτων (όπως της ελληνικής) και απέβλεπε στην ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Σημειωτέον ότι ο πρόεδρος Γιανουκόβιτς είχε εκλεγεί ένα χρόνο νωρίτερα, με ατζέντα να διακόψει την αίτηση ένταξης της χώρας στην ΕΕ.

Ας μην ξεχνούμε ότι ήδη από το 1996 ο Κλίντον, αθετώντας τις διαβεβαιώσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, προς τον Γκορμπατσώφ, ότι το ΝΑΤΟ δεν επρόκειτο να επεκταθεί προς τα ανατολικά μετά την ενοποίηση της Γερμανίας, διακήρυξε ακριβώς αυτό. Ακολούθησε η επιδρομή του ΝΑΤΟ στην Γιουγκοσλαβία το 1999, με αποτέλεσμα την απόσχιση και ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου, η ένταξη στο ΝΑΤΟ της Τσεχίας, της Πολωνίας και της Ουγγαρίας την ίδια χρονιά, η ανατροπή, με “έγχρωμες επαναστάσεις”, των καθεστώτων της Γιουγκοσλαβίας (2000), της Γεωργίας (2003) και της Ουκρανίας (2004) και η επέκταση του ΝΑΤΟ στην Βουλγαρία, τη Λιθουανία, την Λετονία, την Εσθονία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία το 200,  για να ακολουθήσει η Αλβανία και η Κροατία το 2009.

Υπό αυτές τις συνθήκες περικύκλωσης της Ρωσίας (που συνεχίστηκε με την ένταξη του Μαυροβουνίου το 2017 και της “Βόρειας Μακεδονίας” το 2020) το πραξικόπημα στο Κίεβο το 2014 και η άνοδος στην εξουσία ενός εθνικιστικού αντιρωσικού καθεστώτος, που ενέταξε στα σώματα ασφαλείας τις φιλοναζιστικές οργανώσεις που τρομοκρατούσαν τους σημαντικούς ρωσικούς και φιλορωσικούς πληθυσμούς στις επαρχίες Ντονιέσκ και Λουγκάνσκ, οδήγησαν σε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο στις επαρχίες αυτές, καθώς και στην απόσχιση και την ενσωμάτωση, μετά από δημοψήφισμα, της χερσονήσου της Κριμαίας στη Ρωσία.

Οι εχθροπραξίες διακόπηκαν προσωρινά με τις Συμφωνίες του Μίνσκ, που μεταξύ άλλων προνοούσαν ευρεία αυτονομία των εν λόγω περιοχών και σχετική αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά συνεχίστηκαν ανελλιπώς, έστω σε χαμηλότερη ένταση, με αποτέλεσμα, στα οκτώ χρόνια που μεσολάβησαν, οι Ρώσοι και φιλορώσοι να μετρούν περίπου 14.000 θύματα και να καταντήσουν οι συμφωνίες νεκρό γράμμα. Παράλληλα, έσφιγγε ο κλοιός γύρω από τη Ρωσία με τις οικονομικές κυρώσεις, την συνεχιζόμενη επέκταση του ΝΑΤΟ και την ανάπτυξη επιθετικών οπλικών συστημάτων στην περίμετρό της.

Γιατί ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα το καθεστώς Ποροσένκο αναθεωρεί προεκλογικά το Σύνταγμα της Ουκρανίας το 2019 για να προστεθεί άρθρο που προβλέπει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, γεγονός που συμβάλλει στην συντριπτική του ήττα στις εκλογές. Ο Ζελένσκι, ανέρχεται στην εξουσία με μεταρρυθμιστική και μετριοπαθή ατζέντα στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική. Ταλαντεύεται στη συνέχεια μεταξύ μιας ήπιας και μιας σκληρής φιλοδυτικής στάσης που εξυπηρετούσε αντίστοιχα τα γερμανικά και τα αμερικανικά συμφέροντα.

Η ταλάντευση αυτή εκφράστηκε στο θέμα της ένταξης στο ΝΑΤΟ, με αποκορύφωμα την παλινωδία του στην πρόσφατη Σύνοδο Ασφαλείας στο Μόναχο, ενώ οξύνονταν η ένταση στα σύνορα με τη Ρωσία. Ο δε Μπάιντεν, ενώ νωρίτερα είχε σε δηλώσεις δείξει “ανοχή” σε μια ‘περιορισμένη’ στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας, έκανε συνεχείς δηλώσεις ότι επίκειται ρωσική εισβολή.

O Ζελένσκι προσπάθησε να ρίξει τους τόνους και μάλιστα “διέψευσε” τον Μπάϊντεν κάποια στιγμή, υποβαθμίζοντας το ενδεχόμενο εισβολής. Όμως, ενώ στην αρχή της Συνόδου δήλωνε, μαζί με τον Σόλτς, ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν ήταν στην ατζέντα, στο τέλος της απαίτησε να του δοθεί χρονοδιάγραμμα ένταξης και μάλιστα άφηνε να εννοηθεί ότι διαφορετικά μόνο τα πυρηνικά όπλα θα εξασφάλιζαν την άμυνα της χώρας του! Τι είχε μεσολαβήσει; Η συνάντησή του με την αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρις. Οι τελευταίες δηλώσεις Ζελένσκι ήταν η (μεγάλη) σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Την επομένη ο Πούτιν έκανε το διάγγελμα, όπου αναγνώρισε την ανεξαρτησία των δύο επαρχιών.

Η Ουκρανία ως “Ιφιγένεια”

Γνωρίζοντας αυτές τις “λεπτομέρειες” βγαίνει το συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ θυσίασαν την Ουκρανία ως πιόνι στη μεγάλη σκακιέρα, προκειμένου να νεκραναστήσουν το ΝΑΤΟ, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την δική τους ηγεμονία, την απομόνωση της Ρωσίας και την υποταγή της Γερμανίας, τόσο με το πάγωμα του Nordstream 2, όσο και με τον εξαναγκασμό της να διαθέσει 100 δισ. ευρώ για εξοπλισμούς.

Η Ρωσία, η οποία είχε επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι δεν θα ανεχτεί μια νατοϊκή Ουκρανία, δεν είχε άλλη επιλογή από το να επέμβει, με όποιο κόστος. Το άλλο μεγάλο ερώτημα είναι τι θα κάνει η Κίνα. Τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει. Το σίγουρο είναι η σύσφιξη των σχέσεων της Ρωσίας με Κίνα και Ιράν. Επίσης μεγάλο ερώτημα η Ινδία. Και το Πακιστάν. Και η Ιαπωνία.

Το σίγουρο είναι ότι κατρακυλάμε γοργά σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο διαρκείας με πρώτα θύματα την Ουκρανία και τη Ρωσία, αλλά και την ΕΕ, τις δημοκρατικές ελευθερίες, το κοινωνικό κράτος ή ό,τι απέμεινε τέλος πάντων από αυτό, την φτωχοποίηση και εξαθλίωση λαών και περιοχών, την άνοδο των εθνικισμών, του μιλιταρισμού και του εκφασισμού. Είτε το θέλουν οι ΗΠΑ και η Δύση είτε όχι βαδίζουμε προς έναν νέο πολυπολικό κόσμο, δίχως ηγεμόνα, έναν κόσμο μεγάλης αστάθειας και αβεβαιότητας όπου, ανά πάσα στιγμή, ο Ψυχρός Πόλεμος μπορεί να εξελιχθεί σε θερμό.

Η Ελλάδα ως failed state

Είναι πολύ ανησυχητικό ότι τη στιγμή αυτή που όλα κρίνονται, η Ελλάδα δεν υπάρχει παρά μόνο ως οικόπεδο, ως failed state, με μια κυβέρνηση που βαυκαλίζεται ότι έχει ρόλο στο διεθνές γίγνεσθαι και μια αντιπολίτευση εξίσου ανύπαρκτη, εξίσου ναρκισσευόμενη και υποτελή, ανίκανη να προσφέρει στον τόπο και στο λαό όραμα και προοπτική. Σύρονται άβουλες και μοιραίες στο παρωχημένο βαλς του “ανήκομεν εις την Δύσιν”, που τόσα δεινά έχει προκαλέσει στον Ελληνισμό.

Αποκορύφωμα του συνδρόμου της υποτέλειας και του ραγιαδισμού η στάση της κυβέρνησης στο Ουκρανικό, όπου δεν φτάνει που καταδικάσαμε τη ρωσική εισβολή, δίχως να ψελλίσουμε λέξη για την Κύπρο και επιβάλλαμε κυρώσεις, που πλήττουν περισσότερο τη χώρα μας παρά τη Ρωσία. Σαν αθεράπευτα “καλά παιδιά” σπεύσαμε να στείλουμε στην Ουκρανία οπλικά συστήματα (όχι μόνο καλάσνικοφ), τα οποία δεν περισσεύουν για την εθνική άμυνα, τη στιγμή μάλιστα που η επιθετικότητα της Τουρκίας παροξύνεται.

Και ενώ εμείς στρέφουμε αχρείαστα εναντίον μας τη Ρωσία, καθιστάμενοι μέρος του προβλήματος, η Τουρκία, παίζοντας πάντα το ρόλο του ‘επιτήδειου ουδέτερου’, αναβαθμίζεται αποκομίζοντας πολιτικό κεφάλαιο και από τις δύο πλευρές και αναδεικνύεται ως μεσολαβητής και ειρηνοποιός! Και είναι αυτή ακριβώς τη στιγμή που ο πρωθυπουργός επιλέγει να συναντήσει τον Ερντογάν στην έδρα του και να δώσει την ευκαιρία στην Τουρκία να θέσει όλα τα θέματα της δικής της ατζέντας. Προφανώς η επιλογή του χρόνου της επίσκεψης δεν είναι άσχετη με το ταξίδι του στην Ουάσιγκτον που ακολουθεί…

Όχι σε άλλον έναν διχασμό…

Ο Ελληνισμός είναι τραυματισμένος και προσβεβλημένος από τις πολιτικές του ηγεσίες διαχρονικά, αλλά το κακό έχει παραγίνει από το 2010 μέχρι σήμερα. Μετά τα μνημόνια, με αποκορύφωμα το “θεσμικό πραξικόπημα” του 2015, τις επαίσχυντες Πρέσπες και την δραματική διαχείριση της πανδημίας, η στάση των κομμάτων απέναντι στον πόλεμο αναδεικνύει περίτρανα όχι απλά την ανεπάρκειά τους, αλλά την βλαπτικότητά τους.

Τώρα δεν έχουμε να κάνουμε απλά με ζητήματα δικαιωμάτων, δημοκρατίας και ευημερίας, αλλά με την εθνική ασφάλεια, την ίδια την ύπαρξη της Ελλάδας τελικά. Στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε, καλούμαστε όλοι να επιστρατεύσουμε το ένστικτο αυτοσυντήρησης, υπό την εποπτεία και τον έλεγχο του Λόγου και της αγάπης προς την Πατρίδα, όχι ως αφηρημένης έννοιας, αλλά ως τόπου και ως έθνους.

Ας μην διχαστούμε άλλη μια φορά σε φιλοουκρανούς-φιλονατοϊκούς και φιλορώσους, όπως διχαστήκαμε σε ανανιστές και αντιανανιστές, μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς, μακεδονομάχους και ριψάσπιδες, εμβολιαστές και αντιεμβολιαστές. Με πνεύμα αυταπάρνησης και αυτοσεβασμού, με πίστη και αυτοπεποίθηση, αλλά πάνω απ’ όλα με ταπεινότητα και πατριωτισμό, ας συνέλθουμε και ας πράξουμε τα δέοντα για να ξανακάνουμε το θαύμα, όπως τόσες φορές στο παρελθόν.

---

* Ο Γιάννης Μαύρος είναι δικηγόρος, υιός του άλλοτε προέδρου της Ένωσης Κέντρου Γεωργίου Μαύρου. Επιχειρηματίας. Σπούδασε οικονομικά και Φιλοσοφία στο Columbia, UCBerkeley και New School for Social Research. Είναι μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα.