Πόσο ανατρέπει τα δεδομένα το “Οξυγόνο” 

Η συνολική κρίση του πολιτικού συστήματος, με την υποχώρηση της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, αφήνει κενό για την δημιουργία νέων κομμάτων από τους Αλέξη Τσίπρα, Αντώνη Σαμαρά και Μαρία Καρυστιανού. Για την μεν κυβέρνηση, οι μετρήσεις – ανάλογα με την εταιρεία – την δείχνουν από την πρόθεση ψήφου από το 22% μέχρι οριακά το 25%.

Παράλληλα το 70% των πολιτών θεωρεί ότι η χώρα δεν κινείται σε σωστή κατεύθυνση, ενώ σε όλα τα επιμέρους ζητήματα – αγροτικό, ακρίβεια, υγεία, στέγη – οι αρνητικές γνώμες είναι σταθερά πάνω από το 60%, ενώ κατά περίπτωση και ανάλογα με την επικαιρότητα ξεπερνούν το 70%. Στην καταλληλότητα για την πρωθυπουργία (παλιά ευρεσιτεχνία των Ελλήνων δημοσκόπων) ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με χαμηλά ποσοστά, συναγωνίζεται και ενίοτε μένει πίσω από τον “κανένα”. 

Η μεν απονομιμοποιημένη η δε αναξιόπιστη

Το ότι η κυβέρνηση είναι απονομιμοποιημένη είναι πλέον δεδομένο. Παράλληλα δεν υπάρχει προοπτική εναλλακτικής στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Το εάν μία σύμπλευση προς κοινή κάθοδο στις εκλογές από το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ, τη Νέα Αριστερά και τους άλλους παράγοντες θα δημιουργούσε δυναμική, είναι σε κάθε περίπτωση αμφίβολο. Πάντως, επί του παρόντος, αυτή δεν διαφαίνεται (το ΠΑΣΟΚ είναι σταθερά αντίθετο και προτιμά την αυτοδύναμη προοπτική) και επιπλέον όσο καθυστερεί, μειώνεται η δυναμική του ενδεχόμενου εγχειρήματος. 

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η προσοχή και η προσδοκία των πολιτών στρέφεται στην δημιουργία νέων κομμάτων. Η δήλωση της Μαρίας Καρυστιανού ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να τεθεί επικεφαλής ενός κινήματος που θα εξελιχθεί σε κόμμα πριν τις εκλογές, ταράζει τα νερά του πολιτικού συστήματος και υπό προϋποθέσεις μπορεί να δημιουργήσει ένα νέο τοπίο.

Παρά τις αντιδράσεις των άλλων γονέων των Τεμπών και την δυσφήμιση που υπήρξε τις τελευταίες εβδομάδες, η Καρυστιανού συγκεντρώνει υψηλές προτιμήσεις (25%-30% ανάλογα με την μέτρηση) του εκλογικού κοινού και ανάλογα με το πώς τίθεται το υποθετικό ερώτημα. Τα ποσοστά της, πάντως, είναι σαφώς μεγαλύτερα από τα αντίστοιχα ποσοστά του Τσίπρα και του Σαμαρά. Για τον Τσίπρα το ποσοστό κυμαίνεται, ανάλογα και με την επικαιρότητα, από 12% μέχρι 23%. Ελαφρώς χαμηλότερα, γύρω στο 15%, δίνουν οι μετρήσεις στην υποθετική δημιουργία κόμματος από τον Σαμαρά. 

Η οργή θρέφει ένα κόμμα Καρυστιανού

Η Μαρία Καρυστιανού από τις πρώτες δηλώσεις της έδειξε ότι απευθύνεται στο κοινό που αναζητά “οξυγόνο” και ψαρεύει σε όσους δεν έχουν εμπλακεί στο πολιτικό σύστημα και κυρίως σε εκείνους που είναι απογοητευμένοι από αυτό συνολικά. Στην υποθετική περίπτωση που η δυναμική της αντέξει, τότε θα παίζει για την πρώτη θέση με τη ΝΔ, ή με όποιο άλλο κόμμα δημιουργηθεί και συγκεντρώσει επίσης υψηλά ποσοστά.

Επιπλέον δυναμική δίνει το ενδεχόμενο να υπάρξει συνεργασία της με πρόσωπα, όπως ο Νικόλας Φαραντούρης. Ο νυν ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ οργάνωσε πρόσφατα εκδήλωση στις Βρυξέλλες με την Καρυστιανού. Καθώς δεν προέρχεται από τον κομματικό σωλήνα και δεν έχει συμμετάσχει σε κυβέρνηση, το προφίλ του δένει με το αντίστοιχο ενός κινήματος. Άνθρωποι στο περιβάλλον του λένε ότι “ο Νικόλας δεν βιάζεται, συζητά δίχως να έχει αποφασίσει, αλλά δεν αποκλείει και καμία προοπτική”. Μια “συμπροεδρία” με την Καρυστιανού, που θα συμπλήρωνε την δική της έλλειψη εμπειρίας, δεν αποκλείεται.

Όπως και να ‘χει η πρόθεση της Καρυστιανού ανακατεύει την πολιτική τράπουλα. Βέβαια η ίδια, ως επικεφαλής ενός κινήματος που ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη, δεν θα έχει καμία σχέση με την Μαρία Καρυστιανού επικεφαλής κόμματος που πιθανόν θα μετέχει σε μία μελλοντική κυβέρνηση συνεργασίας. 

Κανονικά θα έπρεπε να κριθεί ως πολιτικός και μελλοντική συγκυβερνήτης. Αλλά το κοινό της δείχνει ότι είναι οργισμένο και αντιπαρέρχεται τις όποιες επιφυλάξεις. Εν ολίγοις, δείχνουν να πιστεύουν: “Τους είδαμε τους πολιτικούς, είτε στην κυβέρνηση, είτε στην αντιπολίτευση, όλοι ίδιοι είναι, από αυτούς δεν υπάρχει ελπίδα, γιατί όχι λοιπόν η Καρυστιανού;”. Το εάν το κοινό της επηρεαστεί από την δημόσια παρουσία της ως πολιτικού, όσο θα πλησιάζουν οι εκλογές, είναι ανοικτό. Εάν πάλι δεν αυτοκαταστραφεί, όλα δείχνουν ότι θα υποχωρήσει μεν μετά τον αρχικό ενθουσιασμό, αλλά σε κάθε περίπτωση θα διατηρήσει δυνάμεις. 

Το επόμενο ερώτημα είναι πώς θα επηρεάσει τα υπόλοιπα κόμματα. Δύσκολη εξίσωση. Κατ’ αρχήν φαίνεται ότι αντλεί από όλα τα υπάρχοντα κόμματα, εκτός από τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Συμπιέζει την Ζωή Κωνσταντοπούλου, που παίζει τα ρέστα της με εκρηκτικές εμφανίσεις στην Βουλή. Επηρεάζει όλα τα κόμματα της Κεντροαριστεράς – λιγότερο το ΚΚΕ – αλλά και της Δεξιάς, όπως την Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου. 

Ποιος χάνει πιο πολύ από την Καρυστιανού 

Είναι δε παράδοξο ότι καίτοι η Καρυστιανού έχει δεξιά χαρακτηριστικά και αντίστοιχες καταβολές, αντλεί περισσότερο από την ευρύτερη δεξαμενή των κεντροαριστερών ψηφοφόρων και έτσι θα συμπιέσει τον Τσίπρα. Λιγότερο θα επηρεάσει ένα πιθανό κόμμα Σαμάρα που αντλεί κυρίως από την δεξαμενή των απογοητευμένων δεξιών ψηφοφόρων που θεωρούν ότι η μητσοτακική μετάλλαξη της ΝΔ είναι μη αναστρέψιμη. 

Ο Τσίπρας και ο Σαμαράς, ο καθένας από την δική του πολιτική οπτική, καταθέτουν μία συνολική πρόταση για την χώρα, για υπέρβαση του σημερινού βάλτου, στην οικονομία, στους θεσμούς, στην εξωτερική πολιτική. Έχει ενδιαφέρον η πρόταση που θα καταθέσει η Μαρία Καρυστιανού και οι συνεργάτες της, πέρα από το “θέλουμε οξυγόνο”. Βέβαια σε κάθε περίπτωση οι οργισμένοι θα επιμείνουν ακόμη και δίχως καμία πρόταση. 

Μπορεί ο Κυριάκος να μην κατάφερε να διατηρήσει ένα ποσοστό κοινωνικής συναίνεσης ώστε να είναι η χώρα διακυβερνήσιμη (σύμφωνα με την πρόσφατη παρέμβαση του Ευάγγελου Βενιζέλου), πέτυχε όμως με την διάχυση της διαφθοράς στην βάση της κοινωνικής πυραμίδας και με τον θηριώδη επικοινωνιακό μηχανισμό των μέσων ενημέρωσης και των δημοσκόπων να διαλύσει το πολιτικό σύστημα και την κοινωνική συνοχή.