Πόσο ενισχύουν την Ελλάδα οι συμφωνίες Πομπέο-Μητσοτάκη

Συγκρατημένα αισιόδοξος ότι «τώρα πια έχει έρθει η σειρά της διπλωματίας» δήλωσε ο Μητσοτάκης, έχοντας δίπλα του τον Πομπέο. Ο πρωθυπουργός και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών επισήμαναν, άλλωστε, στις κοινές δηλώσεις τους, ότι οι σχέσεις των δύο χωρών δεν υπήρξαν ποτέ τόσο «στενές και παραγωγικές».

Η επίσκεψη Πομπέο συμπίπτει εξάλλου με μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και η βαρύτητά της ενισχύεται από μια σειρά συμφωνιών, στρατηγικής σημασίας, στα ενεργειακά, την ασφάλεια και την άμυνα. Μιλώντας από την 115 Πτέρυγα Μάχης στη Σούδα, εκεί όπου, όπως τόνισε ο πρωθυπουργός «ελληνικά και αμερικανικά φτερά» μοιράζονται τον ίδιο διάδρομο προσγείωσης και απογείωσης, οι κ. Μητσοτάκης και Πομπέο επισήμαναν, ότι η Ελλάδα αποτελεί πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην αναβαθμισμένη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας, η οποία έχει αιχμή τον εκσυγχρονισμό των 84 ελληνικών F-16 σε Viper, αλλά επεκτείνεται και σε πολύ σημαντικές κοινές επενδύσεις σε ελληνικά ναυπηγεία. Η Σούδα γίνεται άλλωστε, όπως ανακοίνωσε ο Πομπέο, η μόνιμη έδρα ελλιμενισμού του USS Hershel Woody Williams. Ενός πλοίου που αποτελεί τη νεότερη θαλάσσια πλωτή βάση επιχειρήσεων των ΗΠΑ.

Οι συμφωνίες με τις ΗΠΑ

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε και τη σημασία των συμφωνιών για τα ενεργειακά στη Βόρεια Ελλάδα, ιδιαίτερα στην Αλεξανδρούπολη, η οποία  εξελίσσεται σε κόμβο μεταφοράς αμερικανικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Από την πλευρά του ο Πομπέο αναφέρθηκε στις επαφές που είχε στη Θεσσαλονίκη με επιχειρηματίας σχετικά με την περιφερειακή συνεργασία. Τόνισε επίσης την προεργασία που έχει γίνει από το αμερικανικό επενδυτικό κέντρο DFC (US International Development Finance Corporation), στελέχη του οποίου έχουν επισκεφθεί τη χώρα μας.

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, στις συζητήσεις παραμένει κυρίαρχο το θέμα της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε μάλιστα εκτενώς για την πρόσφατη τουρκική προκλητικότητα με αναφορές και στην Κύπρο, την οποία είχε “ξεχάσει” στην ομιλία του στον ΟΗΕ, όπως καταγγέλλει η αντιπολίτευση. Είπε επίσης ότι διαπίστωσε,  πως ο Πομπέο συμμερίζεται τις ελληνικές θέσεις και πως βρίσκεται απέναντι σε κάθε αυθαίρετη ενέργεια που τορπιλίζει κάθε καλόπιστο διάλογο.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών επέμεινε στα ενεργειακά, βάζοντας τις «ελεύθερες αγορές» απέναντι στην ρωσική Gazprom και το “Καθαρό Δίκτυο” 5G απέναντι στις προσπάθειες του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας «να χρησιμοποιήσει οικονομική ισχύ εδώ και στην ευρύτερη περιφέρεια, προκειμένου να αποκτήσει στρατηγική επιρροή στις Δημοκρατίες της Ευρώπης». 

Φειδωλός ο Πομπέο στα ελληνοτουρκικά 

Αναφερόμενος στο κρίσιμο θέμα της Ανατολικής Μεσογείου, ο Πομπέο ανέφερε απλώς, ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν έντονα τον διάλογο μεταξύ των συμμάχων στο ΝΑΤΟ και στο πλαίσιο αυτό ενθαρρύνουν την Ελλάδα και την Τουρκία να ξεκινήσουν και πάλι συνομιλίες το συντομότερο δυνατό. Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως, ότι η Κοινή Δήλωση Ελλάδας-Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα μετά τη συνάντηση Δένδια-Πομπέο υιοθετεί τις ελληνικές θέσεις σχετικά με τον διάλογο με την Τουρκία.

Η ελληνική κυβέρνηση εκτιμά ότι η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών και οι συμφωνίες Ελλάδας-ΗΠΑ, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια αλλαγή στάσης της Άγκυρας, καθώς αναβαθμίζουν στρατηγικά τον ρόλο της χώρας μας στην περιοχή. Αυτό εννοούσε και ο πρωθυπουργός, δηλώνοντας συγκρατημένα αισιόδοξος ότι «τώρα πια έχει έρθει η σειρά της διπλωματίας». Αυτή είναι και η εκτίμηση κορυφαίων υπουργών της κυβέρνησής του.

«Η αίσθησή μου είναι ότι μπαίνουμε σε ένα διαφορετικό κανάλι διπλωματικής επικοινωνίας με τις ΗΠΑ, που εγγυάται έναν πολύ αναβαθμισμένο ρόλο της χώρας μας στην περιοχή» ήταν το σχόλιο του υπουργού Επικρατείας, Γιώργου Γεραπετρίτη, όταν κλήθηκε να περιγράψει τη σημασία της επίσκεψης Πομπέο. Ο ίδιος, αναφερόμενος στις διερευνητικές επαφές, είπε ότι δεν είναι εύκολη διαδικασία, πρόσθεσε ωστόσο, ότι η Αθήνα «έχει αυτή τη στιγμή μια πολύ καλύτερη διπλωματική θέση».

Στο δρόμο για τις Βρυξέλλες

Την ώρα πάντως που ο Μητσοτάκης και ο Πομπέο έκαναν δηλώσεις από τη Σούδα, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τσαβούσογλου. Μάλιστα αμέσως μετά, ο Χάικο Μάας έγραψε στο Twitter ότι «για να καταστεί δυνατόν να επιλυθούν συνολικά οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, οι συμφωνηθείσες άμεσες συνομιλίες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας είναι αποφασιστικής σημασίας». Αυτό το «συνολικά» θα μπορούσε βεβαίως να λείπει, καθώς μπορεί να δημιουργήσει “παρεξηγήσεις” σχετικά με την ατζέντα των διερευνητικών επαφών.

Σημειώνεται ότι η επίσκεψη Πομπέο στην Ελλάδα έγινε μόλις δύο εικοσιτετράωρα πριν την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για την Τουρκία. Μια Σύνοδο που προαναγγέλθηκε για να εξετάσει κυρώσεις, αλλά μετά από μία ανεπίσημη και μια επίσημη αναβολή, στην παρούσα φάση μάλλον θα επιδιώξει να προωθήσει τον διάλογο. Σε αυτό το πλαίσιο φαίνεται σχεδόν αδιανόητη η επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία σε ό,τι αφορά τις προκλήσεις της προς την Ελλάδα, κάτι που η Αθήνα δείχνει να το έχει αποδεχθεί.

Ενδεικτική είναι η απάντηση του Γεραπετρίτη στον Σκάι, ο οποίος είπε χαρακτηριστικά: «Δεν απαιτείται η έγκριση ολόκληρης της λίστας. Από το μενού, όταν έρθει η ώρα των κυρώσεων, θα επιλεγεί η πλέον κατάλληλη και αναλογική λύση. Αυτό που είναι απολύτως κρίσιμο, είναι μέσα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να δώσουμε μια διέξοδο στη διπλωματία». Υπάρχει, ωστόσο, και η Κύπρος, όπου η παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίζεται με τις παράνομες γεωτρήσεις. Το γεγονός αυτό οδηγεί τη Λευκωσία στον μονόδρομο της επιμονής για επιβολή κυρώσεων, την οποία η Αθήνα ανακοίνωσε ότι στηρίζει.

Για τον συντονισμό των ενεργειών Αθήνας-Λευκωσίας μεταβαίνει την Τετάρτη στην Κύπρο ο Νίκος Δένδιας, ο οποίος θα συναντηθεί με τον Κύπριο ομόλογό του, Νίκο Χριστοδουλίδη. Η επίσκεψη Δένδια στην Κύπρο γίνεται ενόψει του Συμβουλίου Κορυφής, που είναι προγραμματισμένο για την Πέμπτη και την Παρασκευή, και επιβάλλεται μετά την κριτική που δέχεται η κυβέρνηση για εγκατάλειψη της Κύπρου.