Που θα δώσει εξετάσεις η κυβέρνηση Μητσοτάκη

Πρώτον, μια καινούργια κυβέρνηση. Η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη κατάφερε να σπάσει την παγίδα της πόλωσης προσφέροντας προγραμματικά μια δέσμη λύσεων στα οικονομικά, τόσο της καθημερινότητας όσο και της ανάπτυξης.Ο ΣΥΡΙΖΑ, σε νέο ρόλο αντιπολίτευσης, δείχνει έτοιμος να ξανακυλήσει στον βολικό καταγγελτισμό σκεπάζοντας τον επερχόμενο απολογισμό της κυβερνητικής του ανεπάρκειας και ανικανότητας. Το ΚΙΝΑΛ μετά το αδιέξοδο -και παρωχημένο- διπλό αντιδεξιό μήνυμα ταύτισης ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ και την εκατέρωθεν λεηλασία και πολυγλωσσία στελεχών του, αλλάζει η σβήνει.

Δεύτερον, επιχειρώντας η ΝΔ να υπερβεί την ακραία αντιπαράθεση στο πεδίο του παρελθόντος με τη διπολική διαταραχή ενός ΣΥΡΙΖΑ κυβερνώντος αντιπολιτευόμενα, κατέφυγε στην κλασσική συνταγή του πολυσυλλεκτισμού. Πάλι έγινε συλλογή του επιμέρους, του αποσπασματικού του προφανούς, του επείγοντος, της ανταπόκρισης στη τρέχουσα λαϊκή δυσφορία στην επιφάνεια, αποφεύγοντας η αγνοώντας αντιθέσεις. Πάλι έγινε προσπάθεια να σκεπαστούν το δυνατόν περισσότεροι, το δυνατόν καλύτερα, το δυνατόν αμεσότερα, χωρίς ευρεία διαβούλευση στο βαθύτερο, το ουσιαστικό, το κρίσιμο, χωρίς συμφωνίες και συγκλίσεις.

Τρίτον, η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ άφησε παρά την “αριστερή” ρητορική, ανέπαφες τις εσωτερικές αίτιες που παγιδεύουν την ανάπτυξη της χώρας, όπως εξάλλου και οι προηγούμενοι. Ολιγάρχες ευνοήθηκαν, συντεχνίες ενισχύθηκαν, πελατειακά δίκτυα ανανεώθηκαν, τα ΜΜΕ αναδιατάχθηκαν. Η δεκαετία που πέρασε, χαρακτηρίζεται από την ακραία διαμάχη για τον επιμερισμό της κρίσης, την μετατόπιση του βάρους στους άλλους, την διατήρηση -η και αύξηση- προνομίων, προσόδων και ανταλλαγμάτων, την στασιμότητα.

Τέταρτον, η αλλαγή κυβέρνησης απελευθέρωσε στην οικονομία μια έντονη κινητικότητα, μια έκρηξη προσδοκιών. Το οικονομικό πρόγραμμα της ΝΔ επαγγέλλεται φοροελαφρύνσεις διευκολύνσεις, στοχευμένες ενισχύσεις ,ενεργοποίηση και ανασυγκρότηση της εθνικής ραχοκοκαλιάς, της μεσαίας τάξης. Ήδη στις προγραμματικές δηλώσεις υπάρχει μια πρόωρη αύρα μιας επερχόμενης ισχυρότερης οικονομικής στήριξης (μείωση ΕΝΦΙΑ ,120 δόσεις, νέο φορολογικό νομοσχέδιο κλπ.). Η επανεκκίνηση επενδύσεων που λιμνάζουν και η προσέλκυση νέων ενισχύει την ανάπτυξη ενώ τα πέντε μεγάλα έργα την διακοσμούν και την συμβολίζουν

Πέμπτον, αναμφίβολα η ελπίδα οικονομικής ανάκαμψης μπορεί να δημιουργήσει για την πρώτη περίοδο ένα κλίμα ευνοϊκό αλλά όχι αρκετό. Μετασχηματισμοί και εξωστρεφείς επιλογές σε νέες κλαδικές πολιτικές με προώθηση καινοτομίας και προστιθέμενης αξίας πρέπει να συνδυασθούν με υποστηρικτικές πολιτικές βελτίωσης της Δημόσιας Διοίκησης ,των δικτύων μεταφοράς, του ενεργειακού κλπ. Η προσπάθεια είναι πολυσύνθετη και γρήγορα θα συναντήσει πέρα από παγιωμένες αδράνειες και έντονες αντιστάσεις από τα υπάρχοντα συστήματα. Το νέο -ξανά- επιτελικό κράτος με την (παρα)κυβέρνηση των εικοσιένα τεχνοκρατών και την πρόθεση (…) αποκομματικοποιησης της δημοσίας διοίκησης θα δοκιμασθεί άμεσα, ενώ θέλει χρόνο να ξεδιπλωθεί.

Αρνούμαστε, αναβάλλουμε, μεταθέτουμε, αποφεύγουμε

Έκτον, τι λείπει; Η χώρα χρειάζεται μια στέρεα καθοδήγηση σε τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Όχι μόνο ευχολόγια γενικοτήτων, όχι κανόνες ευελιξίας, όχι μεθόδους εφαρμογής όχι επιδερμικές βελτιώσεις, όχι τεχνολογικές καινοτομίες, ευφυή σχέδια οργάνωσης, εκσυγχρονιστικούς αυτοματισμούς. Δέκα χρόνια κρίσης αρνούμαστε, αναβάλλουμε, μεταθέτουμε, αποφεύγουμε.

Όλοι οι επαγγελματικοί χώροι λειτουργούν με αντανακλαστικά αυτοαναφοράς, νησίδων ασφάλειας και βεβαιότητας όταν όλοι οι υπόλοιποι είναι υπόλογοι. Ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις προϋποθέτουν επεξεργασίες, διαμόρφωση κοινών τόπων, διεθνή εμπειρία, χρήση της κοινής λογικής απαλλαγμένης από ιδεοληψίες και κατασκευές αντιθέσεων.Τα μεγάλα κόμματα πιεσμένα από την εποχή αδυνατούν να διαμορφώσουν ενιαίες αντιλήψεις μεταξύ των διάφορων ομάδων στο εσωτερικό τους, πόσο μάλλον να τις διαπραγματευτούν προς τα έξω.

Έβδομον, ο δημόσιος χώρος χρειάζεται σύμπραξη όλων σε ένα μεγάλο μετασχηματισμό που θα επιδρά στον πυρήνα της παγίδευσης αυτής της χώρας. Σε συνέργεια με τον ιδιωτικό κερδίζοντας ότι καλύτερο μπορεί από αυτόν και εκτοπίζοντας ταυτόχρονα τα παρωχημένα κρατικοδίαιτα σχήματα. Με κεντρικές επιλογές ανατροπής μονοπωλίων, ενθάρρυνσης συνεργασιών και οικονομιών κλίμακος, πραγματικής στήριξης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας με κανόνες δικαίου και ανοικτούς θεσμούς.

Η ανασύνταξη του δημόσιου χώρου σημαίνει επιτέλους ένα συλλογικό σκοπό με συμφωνίες και συγκλίσεις που θα απελευθερώνουν την κοινωνία και θα δίνουν δημιουργικό ρόλο στην προσπάθεια του καθενός. Τα δημόσια πανεπιστήμια της τωρινής απαξίωσης, τα νοσοκομεία των ελλείψεων, η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού, η άπορη τοπική αυτοδιοίκηση, χρειάζονται έμπνευση, συνεργασία, κοινούς στόχους, ροή πόρων διάχυση ισχύος προς τα κάτω, αποκέντρωση και αυτονομία Αυτά δεν μπορεί πάλι να αντιμετωπισθούν μόνο από την κεντρική κυβέρνηση με επιμέρους αυτοσχεδιασμούς ανά υπουργείο όσο αποτελεσματικοί κι αν είναι.

Το συνεκτικό πολιτικό σχέδιο που θα προκαλεί συγκλίσεις και θα απαντά στην ουσία των πραγματικών μεταρρυθμίσεων θα είναι φοβάμαι για αρκετό ακόμα καιρό ζητούμενο. Ας ελπίσουμε ότι η νέα κυβέρνηση θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις υλοποίησης του.