Προσδοκίες για εκτόξευση με το Σπούτνικ

της Νεφέλης Λυγερού  – 

Η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ ενηλικιώθηκε και επιχειρεί να ανοίξει τα φτερά της, πέρα και πάνω από τον μικρόκοσμο της Κουμουνδούρου. Σε μία προσπάθεια να αποστασιοποιηθεί από την κυβερνητική πολιτική, επιχειρεί να προβάλλει ένα αυτόνομο πρόσωπο με μπόλικο επικοινωνιακό λίφτινγκ. Αναβαπτίζεται, λοιπόν, εντατικοποιώντας τις παρεμβάσεις της. Ελπίζει να εισέλθει σε φάση μαζικοποίησης και ανάπτυξης, μετά τη διάσπαση του 2015.

Και το όνομα του νέου προσωπείου είναι Σπούτνικ! Πολλοί ισχυρίζονται χαιρέκακα ότι έχει αποφύγει όρους όπως «αριστερά» ή «ριζοσπαστική». Η εκτόξευση του σπούτνικ, μιας μικρής σφαίρας διαμέτρου μόνο 58 εκατοστών και βάρους 64 κιλών σηματοδότησε την έναρξη της διαστημικής εποχής και έδωσε το έναυσμα για να μεταφερθεί ο ανταγωνισμός του τότε Ψυχρού Πολέμου στο διάστημα.

Ήταν ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Γη και αποτέλεσε θρίαμβο για την τότε Σοβιετική Ένωση. Αυτή είναι η σημειολογία, λοιπόν, του ονόματος που επέλεξε η Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ για να εκτοξευτεί με τη σειρά της, όχι στο διάστημα, αλλά –όπως θα έλεγαν κάποιοι παλιομοδίτες διανοούμενοι της Κουμουνδούρου– στον ουρανό της επανάστασης, στον οργασμό της δημιουργίας, ενάντια στην αλλοτρίωση.

Στα χνάρια της πράσινης Νεολαίας

Η Νεολαία του κυβερνώντος κόμματος, άλλωστε, μετά από τον αποδεκατισμό που βίωσε τον Σεπτέμβρη του 2015, όταν τα περισσότερα στελέχη της την εγκατέλειψαν μαζικά, διαφωνώντας με τη μνημονιακή στροφή, προέβη σε μία αναγκαία για την επιβίωσή της στροφή. Πέρασε από την άμυνα στην επίθεση, στοχεύοντας στην προσέλκυση νέων, με σκοπό να ενισχύσει την επιρροή της. Παρ’ ότι στην Κουμουνδούρου είχαν ανέκαθεν την τάση να βλέπουν τον πρώην “πράσινο” σαν μικροαστό βουτηγμένο στην αμαρτία, είναι κοινό μυστικό ότι η Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ ανέκαθεν φθονούσε την αλλοτινή μαζικότητα και επιρροή της Νεολαίας του ΠΑΣΟΚ.

Οι νεολαίοι της Κουμουνδούρου ελπίζουν να διευρύνουν την επιρροή τους με το εγχείρημα της που περιλαμβάνει τη δημιουργία ιστότοπου, περιοδικού, φεστιβάλ και πολυχώρου με το όνομα Σπούτνικ. Ξεφεύγοντας από τα στενά όρια της πολιτικής, ελπίζει να αποτελέσει μία ευρύτερη ομπρέλα για τους νεολαίους με αριστερές τάσεις.

Στην πρώτη φάση, μεγάλο βάρος της στροφής αυτής σήκωσε ένα από τα παλαιότερα μέλη της οργάνωσης, ο Ιάσονας Σχινάς-Παπαδόπουλος. Ο πρώην γραμματέας της ήταν υπέρμαχος όχι μόνο μίας γενικότερης ανασύνταξης, αλλά και της ανάδειξης της κοινωνικής χρησιμότητας της Νεολαίας. Δύο χρόνια μετά, ο Ιάσονας αποσύρθηκε εξαιτίας  των καθηκόντων του στη μαμά-πατρίδα και στην θέση του εκλέχτηκε ομόφωνα ο Σωτήρης Αλεξίου, 25 ετών και μέχρι πρότινος μέλος της Γραμματείας του Κεντρικού Συμβουλίου.

Στο ίδιο μήκος κύματος κι αυτός, επενδύει στην πολιτική ενηλικίωση της Νεολαίας, που πρακτικά σημαίνει αυτόνομη λειτουργία από το κόμμα και τη γραφειοκρατία του. Την αρχή έκανε το περιοδικό Σπούτνικ «με κριτική ματιά και σίγουρα από τα αριστερά», όπως γράφουν οι συντελεστές του. Διανέμεται δωρεάν στα πανεπιστήμια, στα σχολεία, στις πλατείες και σε διάφορες γειτονιές της Ελλάδας.

Από τα κάμπινγκ στο Γουδί

Η σχέση της αριστερής νεολαίας με τις μαζώξεις, τα φεστιβάλ και τα εβδομαδιαία κάμπινγκ ήταν ανέκαθεν στενή. Ποιος μπορεί να  ξεχάσει τα ξενύχτια στο Βαθύ, έξω απ’ το Γύθειο, όπου ξημερώματα με συντροφιά μπίρες γλεντούσαν οι νεολαίοι, μήνες πριν την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, με απίθανα σκυλάδικα στη διαπασών του τύπου «εγώ γεννήθηκα ελεύθερος και θέλω τις γυναίκες δέκα-δέκα και τα μαγαζιά τα καίω».

Σε αυτά πλέον προστίθεται το πιο εκλεπτυσμένο φεστιβάλ Σπούτνικ στο Άλσος Στρατού στο Γουδί. Μέχρι τώρα έχουν πραγματοποιηθεί ήδη δύο και σε αυτά δεν υπήρχαν ούτε διαστημόπλοια, ούτε Ρώσοι. Με τίτλο «#2: Ταξίδι για ένα νέο κόσμο» στο δεύτερο κυριάρχησαν οι συζητήσεις οι εν γένει προβληματισμοί, οι συναυλίες, οι μπίρες και οι ταβέρνες.

Αν και το φεστιβάλ δεν σημαδεύτηκε από κοσμοσυρροή, άφησε καλές εντυπώσεις ως μία «πολιτιστική παρέμβαση από την Αριστερά, που θα δώσει χώρο έκφρασης σε καλλιτέχνες και στη νεολαία». Φιλοξενήθηκαν συζητήσεις για την Αριστερά, την Ευρώπη, το προσφυγικό και την κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Συμμετείχαν μεταναστευτικές οργανώσεις και πολιτικές αντιπροσωπείες από το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.

Υπήρξε, όμως, και η Laika Stage (λαϊκή σκηνή) με τη Μαριώ, τον Γιώργη Μανωλάκη, αλλά και ικαριώτικο γλέντι. Σε συζήτηση για τη δίκη της Χρυσής Αυγής, μάλιστα, πρωταγωνίστησε ο γνωστός Πάνος Λάμπρου, ο Γιάννης Μπουρνούς (υπεύθυνος Ευρωπαϊκών & Διεθνών Υποθέσεων) και η Σία Αναγνωστοπούλου.

Τη συζήτηση «Μύθοι και αλήθειες για την κάνναβη» παρακολούθησε ευλαβικά και ο Νίκος Καρανίκας. Μέλη του Σπούτνικ έφτιαξαν και τη δική τους μπάντα, συνδυάζοντας τη μουσική με την πολιτική. Ο πιανίστας της μπάντας είναι ο Μάριος Θεοφιλάτος, μέλος τότε του Δικτύου Αυτόνομων Ριζοσπαστικών Αριστερών Σχημάτων.

«Επαρχιώτικο λαϊκό πανηγύρι»

Το Σπούτνικ ανοίγει τα φτερά του συχνά πυκνά και στην επαρχία. Εξαιτίας των δράσεων του, μάλιστα, προέκυψε και επεισόδιο με τις δημοτικές αρχές και τον ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης. Μετά από καταγγελία του αρχιτέκτονα που σχεδίασε τη Νέα Παραλία Πρόδρομου Νικηφορίδη ότι το φεστιβάλ μετέτρεψε τον δημόσιο χώρο σε επαρχιώτικο λαϊκό πανηγύρι, ακολούθησαν και άλλες αντιδράσεις.

O Δήμος αναγκάστηκε να απαντήσει, διευκρινίζοντας πως παραχώρησε τον χώρο για το φεστιβάλ, αλλά στην άδεια δεν προβλέπεται η ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων. Γι’ αυτό και έστειλε τη Δημοτική Αστυνομία για τα καθέκαστα. «Οι δημόσιοι χώροι πρέπει να είναι ζωντανοί και λειτουργικοί και η απόδοσή τους σε πολιτιστικές δράσεις, όπως το Φεστιβάλ Σπούτνικ, συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση. Τα πάρκα δεν είναι μουσεία με πινακίδες “μην αγγίζετε”, ούτε χώροι αποστειρωμένου καθωσπρεπισμού», απάντησε ο ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης.

Στην ίδια κατεύθυνση λειτουργεί στο κέντρο της Αθήνας και ο πολυχώρος πολιτισμού του Σπούτνικ. Βρίσκεται στην πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο και άνοιξε επισήμως τις πόρτες του στο κοινό με την προβολή της ταινίας του Ρένου Χαραλαμπίδη «Φτηνά Τσιγάρα». Αν και μετράει μόνο μερικούς μήνες ζωής, έχει ήδη αρχίσει να γίνεται στέκι του κόμματος, με πολλά στελέχη του να δίνουν το παρών.

Στεγάζεται, άλλωστε, σ’ ένα ιδιαίτερα επιβλητικό νεοκλασικό στη γωνία Κεραμεικού και Μυλλέρου, με έναν αέρα παλιάς Αθήνας και μία όμορφη αυλή με θαλασσί τοίχο και καλαμωτή που περιβάλλει τον χώρο. Εξίσου εντυπωσιακός είναι και ο ιδιαίτερα μεγάλος εσωτερικός χώρος. Εκεί δεν υπάρχουν ιδιοκτήτες, αλλά διαχειριστές, οι οποίοι χαρακτηρίζουν  τον χώρο ως «χώρο αλληλεγγύης, πολιτισμού και πολιτικής, που λειτουργεί απέναντι στην εμπορευματοποίηση του ελεύθερου μας χρόνου και της διασκέδασης». Αποφεύγουν να αναδείξουν τις σχέσεις “αίματος” με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Πηγαίνοντας εκεί μπορεί κανείς να απολαύσει εκδηλώσεις του τύπου «Ας αφηγηθούμε την Οκτωβριανή Επανάσταση: η ιστορία μέσα από τη λογοτεχνία», αλλά υπήρχε και χριστουγεννιάτικο μπαζάρ. Μπορεί, όμως, να επισκεφτεί κανείς το στέκι και για τα μαθήματα γιόγκα που πραγματοποιούνται κάθε Τετάρτη. Στον εσωτερικό χώρο μπορεί να απολαύσει κανείς σε μικρά ή μεγάλα τραπέζια τον καφέ, το ποτό του, ενώ δεν θα μείνει απαρατήρητη η μεγάλη ζωγραφιά του δορυφόρου Σπούτνικ που βρίσκεται στον τοίχο. Για ό,τι απολαύσει θα πληρώσει. Τα δε έσοδα και από τα δύο μπαρ πηγαίνουν στην οικονομική ενίσχυση του χώρου.