Πρώτο καθήκον να πάψουμε να είμαστε προτεκτοράτο…

Η κατάσταση προτεκτοράτου της χώρας δεν έχει αλλάξει και οι παραπάνω συμβολισμοί διατηρούν την σημασία τους. Σε παρένθεση: Ο Μπρζεζίνσκι θεωρούσε συνολικά την Ευρώπη προτεκτοράτο των ΗΠΑ. Με λόγια απλά, κυβερνητική αλλαγή στη χώρα χωρίς την άδεια, παρότρυνση, παρέμβαση, έγκριση, του λεγόμενου “ξένου παράγοντα” δεν έγινε, ούτε γίνεται στη χώρα, από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (και του εμφύλιου) έως σήμερα.

Ας πούμε, όμως, ότι σήμερα για να γίνει κυβερνητική αλλαγή χρειάζεται η συμβολή αρκετών, επειδή αυτή η κυβέρνηση έχει αποκτήσει ρίζες στο Κράτος και στην κοινωνία, έχει γίνει “κράτος εν κράτει”. Όχι ως εκπρόσωπος της Δεξιάς παράταξης συνολικά, αλλά με χαρακτηριστικά “περιβάλλοντος”, των “δικών μας”. Τέτοια χαρακτηριστικά δεν είναι πρωτοφανή, τα είχε και το ΠΑΣΟΚ, ήδη πριν αναλάβει ο Σημίτης. Η μακρόχρονη παραμονή στην κυβέρνηση δημιουργεί τάσεις κατοχής του Κράτους και της κοινωνίας. Όλα αυτά, όμως, υπακούουν, είπαμε, στον “ξένο παράγοντα”.

Η αντιπολίτευση

Στο τέλος-τέλος από αυτά τα σκάνδαλα, υπαρκτά ή όχι, κάποιοι επωφελούνται τόσο, ώστε να συγκροτούν μάχιμη μερίδα του πληθυσμού για τη διατήρηση των προνομίων. Ένα είδος μισθωτών “κοτζαμπάσηδων”, όρος ίσως αδόκιμος, αλλά εκφραστικός. Επιπλέον, η έκδηλη και καταγεγραμμένη ανικανότητα όσων αυτοπαρουσιάζονται ως αντιπολίτευση, προστίθεται στους παράγοντες που δυσκολεύουν την αντικατάσταση αυτής της κυβέρνησης. Εκλείπουν οι λόγοι ιδεολογίας, αλλά περισσεύουν οι λόγοι (αν)ικανότητας, έλλειψη σοβαρότητας, στοιχειώδους αντίληψης της πραγματικότητας.

Ωστόσο ούτε η μακρόχρονη παραμονή στην κυβέρνηση είναι απαραίτητος όρος για να παρθούν κρίσιμες αποφάσεις. Επικρατεί συχνά το “όσα πάνε κι όσα έρθουν”. Υψηλό παράδειγμα είναι η κυβέρνηση Τσίπρα, που αντέστρεψε αυθαίρετα το δημοψήφισμα, χώρια οι Πρέσπες. Αν ξεχάσουμε το παρελθόν, το πρόσφατο παρελθόν, θα το υποστούμε στο άμεσο μέλλον.

Τελικά ίσως αποδειχθεί ότι η ανυποληψία των υποψηφίων, από τον κ. Τσίπρα, ως “κουτσό άλογο»” που αγωνιά να πλασαριστεί ως καθαρόαιμο φαβορί, έως τους πωλητές αλοιφών δια πάσαν νόσο και λοιπούς ήρωες, από τα δικαστήρια στη Βουλή, όλα αυτά, εντάσσονται στις ελληνικές παθογένειες. Πολλοί ορθώς τις επισημαίνουν διαχρονικά, μοιράζοντας τζάμπα όνειρα, χωρίς να προτείνουν λύσεις της προκοπής, όπως αποδεικνύουν τόσα χρόνια παχυλών, αλλά ανεκπλήρωτων υποσχέσεων. Μπουκωθήκαμε και κουμπωνόμαστε.

Πως να πάψουμε να είμαστε προτεκτοράτο

Ο κορυφαίος ποιητής-φιλόσοφος Κωνσταντίνος Καβάφης έλεγε για τους υποψήφιους σωτήρες ότι “βλάπτουν την Συρία το ίδιο”. Όσοι, όμως, δεν είναι πιστά αντίγραφα έχουν, ανάλογα ο καθένας, την τύχη του Καποδίστρια, του Καραϊσκάκη ή του Γρηγόρη Λαμπράκη, άλλοι στη Λέρο, στο Παρίσι ή στη Ραφήνα, μοίρα κοινή αν και διόλου όμοια.

Καταληκτικά, κυβερνητικές αλλαγές έχουν γίνει πολλές, μερικές ήταν και χρήσιμες. Ριζικές μεταβολές, ικανές να μετατρέψουν στοιχειωδώς τη χώρα από προτεκτοράτο σε κάτι που να θυμίζει Eυρωπαίο εταίρο, δεν είναι στον ορίζοντα. Περισσεύουν οι διαπιστώσεις, μερικές σωστές, λείπουν οι λύσεις και κυρίως τι πρέπει να γίνει για να φτάσουμε στους κόμπους: λύνονται ή κόπτονται; Στον νου μας ο Ελύτης: “Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή…”, το τραγουδήσαμε, αλλά βραχνιάσαμε.