Ρήσεις που μας κληροδότησε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής

Μια φορά κι ένα καιρό, κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα συγκεκριμένα, ήρθαν στην Ελλάδα δύο Γάλλοι τουρίστες. Ο ένας περιήλθε την Πελοπόννησο, ενώ ο άλλος, που γνώριζε αρκετά καλά τη γλώσσα μας, έμεινε για καιρό σε ένα χωριό της Ρούμελης, κοντά στους Δελφούς. Όταν ο πρώτος επέστρεψε στο Παρίσι και του ζητήθηκαν οι εντυπώσεις του, έγραψε: «Ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω ποιοι και για ποιον λόγο έβαζαν τις πυρκαϊές που, τους καλοκαιρινούς μήνες, λυσσομανούσαν σε σχεδόν ολόκληρο τον Μοριά!».

Ο δεύτερος, πάλι, που πέρα από έρευνες αρχαιολογικές ενδιαφερόταν και για την εθνική μας ψυχολογία, έκπληκτος διαπίστωσε πως οι αγρότες με τους οποίους συναστρεφόταν περνούσαν τις ημέρες τους σε άθλια καφενεία κάνοντας σχέδια για… την ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης. Οπότε ο ίδιος, όπως αφηγήθηκε αργότερα, κάποια στιγμή αγανάκτησε και κραύγασε: «Εάν θέλετε την Κωνσταντινούπολη, αρπάξτε τις τσάπες και καλλιεργήστε σωστά τα χωράφια σας! Αυτός είναι ο μόνος σίγουρος τρόπος, για να πετύχετε αυτό που θέλετε!».

Έχοντας λοιπόν αενάως αυτά κατά νουν, όταν, περί τα τέλη του 1986, γνωστός εκδότης της Αθήνας ζήτησε τη συμβολή μου σε έργο με τις “Επιγραμματικές φράσεις του Κ. Καραμανλή” που ήθελε να δημοσιεύσει, ευχαρίστως ανταποκρίθηκα. Ως συνήθως, και τότε η χώρα μας βρισκόταν “εν βρασμώ πολιτικής κρίσεως” και ακόμη τρέφαμε, ο εκδότης και εγώ, την –αφελή– ελπίδα πως θα μπορούσαμε να συντελέσουμε στον “κατευνασμό των παθών”.

Διαχρονικές οι ρήσεις του Καραμανλή

Το εν λόγω βιβλιδάριον πράγματι κυκλοφόρησε και, μάλιστα, μέσα σε είκοσι μέρες, έκανε τέσσερις ανατυπώσεις. Δεδομένου λοιπόν ότι χρονικώς βρισκόμαστε τώρα σε επέτειο του θανάτου του (23 Απριλίου 1998), καλό είναι να θυμηθούμε μερικά από όσα ο διατελέσας πρωθυπουργός και Πρόεδρος της Δημοκρατίας μας είχε ευθαρσώς επισημάνει:

• «Εις την Ελλάδα η πολιτική και οικονομική ασυδοσία των ολίγων καταστρέφει την ελευθερίαν και την ευτυχίαν των πολλών»…
• «Η ιθύνουσα τάξη οφείλει, αν θέλει να επιζήσει, να παραδειγματίζει με τις πράξεις της, αντί να προκαλεί με τη συμπεριφορά της»…
• «Στον τόπο μας, έχομε την συνήθεια να συζητούμε πολύ για να μη παίρνουμε αποφάσεις, που συνεπάγονται ευθύνες»…
• «Τα ατομικά δικαιώματα δεν μας δόθηκαν για να αυθαιρετούμε»!
• «Εις την Ελλάδα κάθε τόσο αναζητούμε έναν Μεσσία, για να σώση τον τόπο από τους κινδύνους, τους οποίους εμείς εν τη αφροσύνη μας προκαλούμε»…
• «Είναι αλήθεια… ότι εμείς [οι Έλληνες] επινοήσαμε τη Δημοκρατία. Αναθέσαμε όμως σε άλλους την εφαρμογή της»…
• «Η ιερά… ψήφος δεν δίδεται για την ικανοποίηση παθών και προκαταλήψεων. Δίδεται για την ανάδειξη εκείνων που μετά [από] ψύχραιμη σκέψη [σεις] κρίνετε ότι είναι ικανοί να σας κυβερνήσουν»…
• «Τα κόμματα δεν τα τοποθετούν οι ετικέττες που κατά βούλησιν διαλέγουν τα ίδια, αλλ’ οι πράξεις των»…
• «Η Δημοκρατία δεν μπορεί να εδραιωθή και να λειτουργήση ομαλά χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη»…