Ρίχνει λάδι στη φωτιά ο Μητσοτάκης για τα μπλόκα

Η αντιπαράθεση ανάμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου και τους αγρότες έχει πλέον πάρει διαστάσεις που καμία πλευρά δεν μπορεί να αγνοήσει. Τα επεισόδια στην Κρήτη, οι αποκλεισμοί αεροδρομίων, οι συγκρούσεις με τις αστυνομικές δυνάμεις και η εικόνα μιας κοινωνικής ομάδας στα πρόθυρα έκρηξης δεν εμφανίστηκαν ξαφνικά, ούτε προέκυψαν “από το πουθενά”.

Το τελευταίο διάστημα, και ιδιαίτερα τις προηγούμενες ημέρες, η ένταση κορυφώθηκε, αλλά η σύγκρουση έχει βαθιές ρίζες. Και όσο κι αν η κυβέρνηση επιχειρεί να εμφανιστεί ως η ψύχραιμη δύναμη που αντιμετωπίζει μια “οργισμένη μειοψηφία”, η αλήθεια είναι ότι αυτή η οργή δεν έπεσε από τον ουρανό. Κάποιος την προκάλεσε.

Ακόμη κι αν κάποιος θεωρεί ότι ορισμένες από τις σημερινές μορφές κινητοποίησης ξεπερνούν τα όρια, ότι υπάρχουν ενέργειες που δυσκολεύουν την κοινωνία, ή ότι οι εικόνες ακραίων επεισοδίων δεν βοηθούν τον διάλογο, ένα πράγμα παραμένει σταθερό: H κυβέρνηση δεν μπορεί να παρουσιάζει τον εαυτό της ως “έκπληκτο παρατηρητή”. Γιατί πριν φτάσει η αγροτική τάξη σε αυτά τα επίπεδα αγανάκτησης, το Μέγαρο Μαξίμου φρόντισε με τις δικές του επιλογές να μετατρέψει μια ήδη πιεσμένη κοινωνική ομάδα σε μια κοινωνική ομάδα στα πρόθυρα έκρηξης.

Λάδι στη φωτιά

Η πιο χαρακτηριστική υπόθεση είναι το ζήτημα των αγροτικών επιδοτήσεων και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η κυβέρνηση επέλεξε να διαχειριστεί έναν από τους πιο κρίσιμους οργανισμούς για την επιβίωση της ελληνικής υπαίθρου με τρόπο που μόνο ως πρόχειρος, αδιαφανής και επικίνδυνος μπορεί να χαρακτηριστεί. Οι καθυστερήσεις στις πληρωμές δεν ήταν απλώς ένα τεχνικό λάθος.

Ήταν μια πολιτική επιλογή που συνοδεύτηκε από μια σειρά αποφάσεων, οι οποίες δημιούργησαν την εντύπωση (και σε πολλούς την πεποίθηση) ότι οι ενισχύσεις έγιναν εργαλείο εξυπηρέτησης “ημετέρων”. Όταν το μεγαλύτερο μέρος της Βασικής Ενίσχυσης δεν πληρώνεται σωστά, όταν χιλιάδες παραγωγοί βλέπουν στους λογαριασμούς τους ποσά μειωμένα, καθυστερημένα ή αναιτιολόγητα κατακερματισμένα, τότε το πρόβλημα δεν είναι τεχνικό. Είναι ξεκάθαρα πολιτικό.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι έλεγχοι ευρωπαϊκών αρχών, οι καταγγελίες για απευθείας αναθέσεις, οι συζητήσεις γύρω από εμπλοκή συμβούλων και πολιτικών προσώπων στον τρόπο που διαχειρίζονταν τις ενισχύσεις δημιούργησαν ένα κλίμα βαθιάς δυσπιστίας. Εάν δε επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες για απ’ ευθείας διώξεις πολιτικών προσώπων από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, κατά παράκαμψη του Άρθρου 86 (του νόμου περί ευθύνης υπουργών) θα προκληθεί πραγματικός πολιτικός “σεισμός”, σε ένα περιβάλλον ήδη τεταμένο.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, αντί να αποτελεί τον θεσμό που στηρίζει την παραγωγή και λειτουργεί με κανόνες, έγινε στα μάτια των αγροτών ένα σύμβολο αδιαφάνειας. Κι όταν ένας ολόκληρος παραγωγικός κόσμος νιώθει ότι το κράτος παίζει με το εισόδημά του, τότε η έκρηξη είναι θέμα χρόνου.

Αυτό το πλαίσιο αγανάκτησης συναντήθηκε με την καθημερινή, υλική πραγματικότητα του πρωτογενούς τομέα: το κόστος παραγωγής έχει εκτοξευτεί. Το ηλεκτρικό ρεύμα, τα καύσιμα, τα λιπάσματα, οι ζωοτροφές, όλα αυξάνονται σε ρυθμούς που καθιστούν τη γεωργική δραστηριότητα οριακή. Την ίδια στιγμή, οι τιμές των προϊόντων στα ράφια ανεβαίνουν, αλλά οι πραγματικοί παραγωγοί δεν βλέπουν αντίστοιχα έσοδα.

Πως φτάσαμε στα μπλόκα

Σε αυτό το ήδη εκρηκτικό πλαίσιο, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν έλαβε μέτρα που θα ανακούφιζαν τους αγρότες, αλλά, με την υπόθεση των επιδοτήσεων, έριξε ακόμη περισσότερο λάδι στη φωτιά. Το αποτέλεσμα αυτής της συσσωρευμένης πίεσης ήταν αναπόφευκτο: Τα μπλόκα, οι πορείες, οι συγκρούσεις, η απόφαση ενός κλάδου να τραβήξει –όπως λένε οι ίδιοι– “το καλώδιο της υπομονής”. Όμως η ευθύνη για την κλιμάκωση δεν μπορεί να αναζητείται μόνο στους αγρότες.

Η κυβέρνηση, με τις επιλογές της, τους οδήγησε στην αντίδραση αυτή. Και τώρα προσπαθεί να τους παρουσιάσει περίπου ως ανεξέλεγκτους, ενώ η ίδια είχε προ πολλού δημιουργήσει το έδαφος για την έκρηξη, πόσο μάλλον όταν εξακολουθεί να ρίχνει λάδι στην φωτιά! Οι διαρροές που κατέκλυσαν τα ΜΜΕ πως «όσοι έσπασαν την περίφραξη του αεροδρομίου (στο Ηράκλειο) και τα περιπολικά έχουν ταυτοποιηθεί» και ότι αντιμετωπίζουν κατηγορίες «για εγκληματική οργάνωση» εκτιμάται πως αποσκοπούσαν στο να καλλιεργήσουν φόβο και σύγχυση, καθώς έγκριτοι νομικοί επισημαίνουν ότι το κακούργημα της εγκληματικής οργάνωσης προϋποθέτει, δομή, οργάνωση, ιεραρχία και διεύθυνση, στοιχεία που σε καμία περίπτωση δεν προκύπτουν στις αγροτικές κινητοποιήσεις.

 

Στην πολιτική, δεν έχει σημασία μόνο τι κάνεις, αλλά και τι προκαλεί αυτό που κάνεις. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε έναν τρόπο διαχείρισης των αγροτικών ζητημάτων που γέμισε την ύπαιθρο με οργή και δυσπιστία. Επέλεξε να υποτιμήσει την αγροτική κοινωνία, να θεωρήσει ότι θα απορροφήσει σιωπηλά τις καθυστερήσεις, τις ελλείψεις, τις αδικίες. Και τώρα που η αντίδραση έφτασε στα άκρα, το Μέγαρο Μαξίμου αναζητά άλλοθι.