Σε τροχιά αποσύνθεσης ο ΣΥΡΙΖΑ – Ο Τσίπρας και η αναμέτρηση Κασσελάκη-Γεροβασίλη
23/02/2024Με την παρέμβασή του δύο ώρες πριν την έναρξη του Συνεδρίου, στο οποίο δεν συμμετέχει, ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας τίναξε στον αέρα το 4ο Συνέδριο και ενεργοποίησε έναν νέο κύκλο εσωστρέφειας με απρόβλεπτες συνέπειες. Είχε προηγηθεί η αμφισβήτηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ από την Πολιτική Γραμματεία του κόμματος που του ξεκαθάρισε ότι θα κριθεί μετά τις ευρωεκλογές και δεν του δίνει λευκή εντολή μέχρι τις εθνικές εκλογές όπως ζητούσε.
Αναγνωρίζοντας ο κ. Τσίπρας ότι υπάρχει αμφισβήτηση ζήτησε από τον Στέφανο Κασσελάκη να πάει σε επιβεβαίωση της ηγεσίας του από την βάση. Ο κ. Κασσελάκης ανταποκρίθηκε στην πρόκληση και στην ομιλία του ξεκαθάρισε ότι δεν είναι πρόεδρος υπό προθεσμία, μέχρι τις ευρωεκλογές και απευθυνόμενος προς τους αμφισβητίες τους είπε καθαρά «βρες τε μου αντίπαλο και πάμε σε εσωκομματική εκλογή».
Το παρασκήνιο πήρε φωτιά. Αμέσως κυκλοφόρησε στους διαδρόμους του Ταε Κβο Ντο ότι πιθανοί υποψήφιοι είναι οι Όλγα Γεροβασίλη, Σωκράτης Φάμελλος και Διονύσης Τεμπονέρας. Την Πέμπτη το βράδυ, οκτώ (8) στελέχη του παλιού ΣΥΡΙΖΑ συναντήθηκαν και αποφάσισαν να προτείνουν την Όλγα Γεροβασίλη ως αντίπαλο του Στέφανου Κασσελάκη στην εσωκομματική εκλογή. Είναι οι Αλέκος Φλαμπουράρης, Χρήστος Σπίρτζης, Κατερίνα Νοτοπούλου, Νίκος Παππάς, Κώστας Ζαχαριάδης, Θανάσης Θεοχαρόπουλος, Ράνια Σβίγκου και Γιώργος Βασιλειάδης. Την Παρασκευή το πρωί η κ. Γεροβασίλη έκανε συναντήσεις με τους Διονύση Τεμπονέρα και Σωκράτη Φάμελλο, τους ενημέρωσε για την απόφαση και τους ζήτησε να την στηρίξουν.
Ο Διονύσης Τεμπονέρας αμέσως μετά μίλησε στο Συνέδριο ξεκαθάρισε την θέση του και βγήκε από το κάδρο. Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν θα στηρίξει τον Στέφανο Κασσελάκη και θα συνεχίσει να του ασκεί κριτική σε κάθε ευκαιρία. Μέχρι το βράδυ της Παρασκευής στους διαδρόμους του Σταδίου υπήρχε το ερώτημα για το αν ο Αλέξης Τσίπρας θα στηρίξει δημοσίως την Όλγα Γεροβασίλη όπως του ζητούν.
Που το πάει ο Αλέξης Τσίπρας;
Το ερώτημα είναι ποια είναι η στόχευση του Αλέξη Τσίπρα. Μετά την παρέμβαση είναι σαφές ότι παίρνει αποστάσεις από τον ΣΥΡΙΖΑ. Άλλωστε έχει ξεκαθαρίσει προς όλους τους συνομιλητές του ότι δεν υπάρχει περίπτωση να διεκδικήσει ξανά την ηγεσία του κόμματος. Αντίθετα αφήνει να εννοηθεί με σαφήνεια ότι θα ανταποκριθεί εάν προκύψουν συνθήκες μίας ευρύτερης ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς. Παρόμοιες συνθήκες μπορούν να δημιουργηθούν μόνο μετά από ένα αρνητικό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές, πρώτα για τον ΣΥΡΙΖΑ και ακολούθως για τα άλλα κόμματα του χώρου.
Όσον αφορά τα εσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ με την διαδικασία που πυροδότησε και την εσωκομματική εκλογή θα προκληθεί και νέο σχίσμα και θα διευρυνθεί το ψυχικό ρήγμα μεταξύ των υποστηρικτών του Στέφανου Κασσελάκη και των αντιπάλων, σε όλες τις βαθμίδες της κομματικής οργάνωσης. Οι χαμένοι είτε θα αποχωρήσουν είτε θα παραμείνουν σαν συντεταγμένη εσωκομματική αντιπολίτευση. Σε κάθε περίπτωση δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο οι πιθανότητες για τον ΣΥΡΙΖΑ να πετύχει ένα καλό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές και να κρατήσει την δεύτερη θέση σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ. Μία εκλογική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ, εκ των πραγμάτων και χωρίς δίκη προθέσεων, θα ανοίξει το ενδεχόμενο μίας επιστροφής του Αλέξη Τσίπρα σε ένα νέο ευρύτερο φορέα.
Κόμμα αρχηγού-μελών ή κόμμα στελεχών
Κάπως έτσι αντί να αξιοποιήσει την ευκαιρία του Συνεδρίου για να αποκαταστήσει την ενότητα και να μπει σε μία φάση ανάκαμψης, ο ΣΥΡΙΖΑ εισέρχεται σε έναν νέο κύκλο εσωτερικής αναζήτησης που αφορά όχι την διαφωνία επάνω σε πολιτικές, αλλά γύρω από το τι μοντέλο κόμματος επιθυμεί ο πρόεδρος και την διαφωνία των κορυφαίων στελεχών.
Ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύεται ο πρόεδρος και κυρίως που παίρνει κρίσιμες αποφάσεις βρίσκει αντίθετη την ηγετική ομάδα. Είναι σαφές ότι ο Στέφανος Κασσελάκης επιθυμεί ένα μοντέλο κόμματος που θα παρακάμπτει την κομματική γραφειοκρατία και θα δίνει μεγαλύτερη ευχέρεια δράσης στον αρχηγό ο οποίος θα βασίζεται στην αδιαμεσολάβηση σχέση του με την κομματική βάση- τις προθέσεις της οποίας θα διερμηνεύει κατά το δοκούν επειδή είναι αρχηγός. Το «αυτή είναι η απόφαση Παύλο (Πολάκη) αν δεν σου αρέσει φεύγεις», που είπε στην συνεδρίαση του προεδρείου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας για τα εξοπλιστικά και την προμήθεια των F-35, είναι ενδεικτική της αντίληψης του Στέφανου Κασσελάκη.
Το τι μοντέλο κόμματος επιθυμούν όσοι τον αμφισβητούν δεν είναι σαφές. Συλλογική ηγεσία με τον αρχηγό “πρώτο μεταξύ ίσων”, δεν μπορεί να υπάρξει όπως απέδειξε η τραυματική εμπειρία 2019-2023 όπου η υφέρπουσα αμφισβήτηση του Αλέξη Τσίπρα οδήγησε σε παραλυτικές καταστάσεις και μόνιμη εσωστρέφεια. Στην πράξη αποδείχθηκε ότι τα κορυφαία στελέχη του παλαιού ΣΥΡΙΖΑ -όσα αποχώρησαν και όσα απέμειναν- δεν είχαν την πολιτική ωριμότητα για να διαχειριστούν ένα μοντέλο συλλογικής ηγεσίας. Ή τουλάχιστον όχι ενός συγκροτημένου κόμματος εξουσίας που δεν είναι άθροισμα τάσεων και συνιστωσών που όποτε διαφωνούν φεύγουν.
Οι αντιθέσεις μετατράπηκαν σε γόρδιο δεσμό και ότι δεν λύνεται κόπτεται. Στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν η προσφυγή στην κομματική βάση για ανάδειξη νέου αρχηγού είναι η μόνη λύση που διαφαίνεται. Σε κανονικές συνθήκες η παρούσα ηγεσία θα κρινόταν στις ευρωεκλογές. Κανείς δεν διαθέτει λευκή εντολή επ’ άπειρο και κανείς δεν μπορεί να αντιπαρέλθει το πραγματικό γεγονός της εκλογικής αναμέτρησης που θα δείξει τις διαθέσεις του εκλογικού σώματος. Όμως η εκ των προτέρων πρόβλεψη, ότι το σκηνικό μετά τις ευρωεκλογές θα δημιουργήσει τις συνθήκες μίας ανασύνθεσης του κεντροαριστερού χώρου, με την συμβολή κάποιου μεσσία, παλαιότερου ή καινοφανούς, εν τέλει λειτουργεί σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία που υπονομεύει την παρούσα ηγεσία.
Είναι λογικό ένας πολιτικός αρχηγός να μην θέλει να γίνει “Ιφιγένεια” σε μία εκ των προτέρων δρομολογημένη κατάσταση. Κάπως έτσι το ερώτημα της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ αντί να το απαντήσει το συνολικό εκλογικό σώμα, θα το απαντήσουν οι κομματικοί ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ. Ο επόμενος αρχηγός θα έχει ορίζοντα τις βουλευτικές εκλογές με καθαρή εντολή να ηγηθεί δίχως αμφισβητήσεις ενώ θα διαμορφώσει το μοντέλο κόμματος που επιθυμεί. Μόνο που θα είναι δώρο άδωρο εάν το κόμμα καταρρεύσει στις ευρωεκλογές.