Σε τέλμα οι συζητήσεις στις Βρυξέλλες – Μικρή στροφή Μισέλ προς τον Κουρτς

Σε αναθεώρηση του Σχεδίου της ΕΕ για το Ταμείο Ανάλαμψης προχώρησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, μετά το αδιέξοδο που καταγράφηκε στη χθεσινή πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής. Με το  αναθεωρημένο Σχέδιο γίνονται δύο βήματα προς την “ομάδα των τεσσάρων”, η οποία όμως δεν ικανοποιείται πλήρως.

Η νέα πρόταση Μισέλ αποτελεί πλέον τη νέα βάση της συζήτησης, η συμφωνία όμως δείχνει να αργεί καθώς τα ανοιχτά θέματα εξακολουθούν να είναι πολλά. Σύμφωνα με ένα έγγραφο, αλλά και με διαρροές από διπλωματικές πηγές και αξιωματούχους, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τις ανησυχίες της Ολλανδίας, της Αυστρίας, της Δανίας και της Σουηδίας, προχώρησε σε μία κίνηση προσέγγισης της άποψης του Αυστριακού καγκελαρίου Κουρτς.

Πρότεινε μια αλλαγή στην αναλογία των ποσών που θα χορηγηθούν από το Ταμείο, μειώνοντας στα 450 δισεκατομμύρια ευρώ (από 500) το ποσό που θα δοθεί ως μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις και αυξάνοντας στα 300 δισεκατομμύρια ευρώ (από 250) το ποσό που θα δοθεί με την μορφή δανείων. Η πρόταση αυτή πλησιάζει κάπως την άποψη του Κουρτς για μια «συνολική ισορροπία» μεταξύ δανείων και επιχορηγήσεων, χωρίς όμως να την καλύπτει στο σύνολό της.

Παραλλήλως, μπαίνει στο τραπέζι των συζητήσεων και η προοπτική δημιουργίας ενός μηχανισμού που θα ελέγχει ότι τα ποσά που θα εκταμιεύονται από το Ταμείο θα χρησιμοποιούνται σωστά και «δεν θα καλύπτουν απλώς τρύπες των προϋπολογισμών», όπως είχε πει πρόσφατα ο Αυστριακός καγκελάριος. Έλεγχος, ακόμη και ρήτρες, όπως  αυτή  του σεβασμού του Κράτους Δικαίου που επέβαλε η Μέρκελ, προβλέπονταν ωστόσο εξαρχής.

Με τη νέα πρότασή του όμως, ο Μισέλ δίνει, μέσω αυτού του μηχανισμού, το δικαίωμα σε κάθε κράτος μέλος να μπορεί να μπλοκάρει την εκταμίευση κονδυλίων προς κάποια χώρα, εάν αμφισβητεί την ορθή χρήση της! Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό αν σε αυτό υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας και ποιες. Με δεδομένους, ωστόσο, τους εσωτερικούς ανταγωνισμούς, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι αυτή η πρόβλεψη, αν τελικά εγκριθεί, θα αποτελέσει άλλο ένα μέσο πίεσης και ενδεχόμενων “εκβιασμών”.

Η νέα πρόταση Μισέλ αυξάνει επίσης, κατά 100 εκατομμύρια ετησίως το ποσό των επιστροφών που λαμβάνουν οι καθαρά συνεισφέρουσες στον προϋπολογισμό χώρες. Πρόκειται για τις τέσσερις χώρες που αντιδρούν στο Σχέδιο Ανάκαμψης συν την Γερμανία.Η ενέργεια αυτή αποδυναμώνει, ωστόσο, το μοναδικό χαρτί που είχαν στα χέρια τους οι χώρες του Νότου και της πρώην Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες φέρονται ότι ήταν έτοιμες να ζητήσουν την κατάργηση αυτών των εκπτώσεων. Πληροφορίες μάλιστα ανέφεραν τις προηγούμενες ημέρες, ότι υπέρ της κατάργησης των εκπτώσεων ήταν περίπου είκοσι χώρες, ανάμεσά τους η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία.

Σκληρό παζάρι 

Το “παζάρι” στις Βρυξέλλες συνεχίζεται, όπως και οι πολυμερείς συναντήσεις. Σε μια τέτοια συνάντηση μετείχε το μεσημέρι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μαζί με τους ηγέτες των υπόλοιπων χωρών του ευρωπαϊκού νότου, την Μέρκελ , τον Μακρόν και την πρόεδρο της Κομισιόν, καθώς και τους ηγέτες του “κλαμπ των τεσσάρων” και της Φινλανδίας, η οποία εφάπτεται σε αυτό.

Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η νέα πρόταση Μισέλ δεν ικανοποιεί πλήρως το “κουαρτέτο των φειδωλών”. Η Ολλανδία, ωστόσο, η οποία διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην ομάδα, φέρεται, σύμφωνα με Ολλανδό διπλωμάτη να αντιμετωπίζει την πρόταση ως «ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», τονίζοντας, ωστόσο, ότι απομένουν ακόμη πολλά ανοιχτά θέματα.

Η πρόταση έχει τεθεί ήδη προς συζήτηση σε ομάδες χωρών πριν τεθεί στην Ολομέλεια της Συνόδου. Σε ό,τι αφορά την ελληνική στάση, αρμόδια πηγή ανέφερε χθες, ότι η ελληνική πλευρά εμμένει στις θέσεις με τις οποίες προσήλθε στη Σύνοδο και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζητεί να είναι ακέραιο το πρόγραμμα και  να παραμείνει η αναλογία επιχορηγήσεων-δανείων στο 70-30.

Αυτό, ωστόσο, έχει ήδη αλλάξει με τη νέα πρόταση Μισέλ, λίγη ώρα πριν την ανακοίνωση της οποίας κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι η Αθήνα διεκδικεί ό,τι καλύτερο μπορεί, τονίζοντας ότι «όλοι πρέπει να κάνουν ορισμένους μικρούς συμβιβασμούς». Σχολίαζε επίσης ότι αυτό δεν το αντιλαμβάνονται κάποιες χώρες.

Σε τέλμα οι συζητήσεις

Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί στις Βρυξέλλες είναι η δήλωση του Ιταλού πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε, σε ανάρτησή του στο Facebook. «Βρισκόμαστε σε τέλμα. Τελικά τα πράγματα είναι πιο δύσκολα απ΄ότι είχε προβλεφθεί. Υπάρχουν πολλά θέματα για τα οποία ακόμη συζητάμε και που δεν καταφέρνουμε να λύσουμε» έγραψε ο Ιταλός πρωθυπουργός.

Πρόσθεσε, ωστόσο ότι στην σύνθεση θέσεων που επιχειρείται θα πρέπει να διατηρηθούν οι «σημαντικότερες συνισταμένες» του Σχεδίου και κυρίως ότι τα χρηματοδοτικά εργαλεία θα πρέπει να είναι «ανάλογα με την υφιστάμενη κρίση. Σημειώνεται ότι στην χθεσινή πρώτη ημέρα της Συνόδου ο Κόντε αντέδρασε σθεναρά στο ολλανδικό αίτημα οι χρηματοδοτήσεις να συνοδεύονται από την υποχρέωση των κρατών που θα τις λάβουν να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασία και το συνταξιοδοτικό σύστημά τους.

Πρόκειται για την γνωστή πρόταση Ρούτε, την οποία ο Ιταλός πρωθυπουργός χαρακτήρισε «μη συμβατή με τις ευρωπαϊκές συνθήκες και μη εφαρμόσιμη σε πολιτικό επίπεδο». Ο Ρούτε μάλιστα ζητούσε κάθε κράτος μέλος να μπορεί να απορρίπτει, με βέτο, τα σχέδια μεταρρυθμίσεων που θα παρουσιάσουν εκείνα τα κράτη που θα λάβουν στήριξη από το Ταμείο Ανάκαμψης.