Στα “μαλακά” η Τουρκία – Πέρασε η γραμμή της Μέρκελ (upd)

Η Μέρκελ πέρασε τελικά τη θέση της για ήπιες κυρώσεις στην Τουρκία, αφού, όπως φαίνεται η συμβιβαστική, υπέρ της Άγκυρας λύση που πρότεινε, υπερίσχυσε στη Σύνοδο Κορυφής, μετά τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν τις πρώτες μεταμεσονύχτιες ώρες οι 27, επί του κειμένου Συμπερασμάτων. Η ΕΕ υιοθέτησε μεν μια πιο σκληρή γλώσσα κατά της Τουρκίας, μετέθεσε όμως τυχόν απόφαση για άμεσες κυρώσεις στην Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου!

Σύμφωνα με το κείμενο που διαμορφώθηκε μετά από διαβουλεύσεις που κράτησαν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, η ΕΕ διεύρυνε τον κατάλογο με τα πρόσωπα, στα οποία θα επιβληθούν κυρώσεις. Παραλλήλως, καταδικάζει τις προκλητικές ενέργειες της Άγκυρας, αναφερόμενη και στη δραστηριότητα του Oruc Reis, κάτι που δεν υπήρχε στο αρχικό κείμενο! Ζητά τέλος, να υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης για να αρχίσουν οι διμερείς επαφές Ελλάδας-Τουρκίας.

«Η Ευρώπη κάνει ένα βήμα τη φορά. Αυτό έκανε και σε αυτό το Συμβούλιο. Ακόμα ένα βήμα που αποτελεί ισχυρή προειδοποίηση προς την Τουρκία να αλλάξει συμπεριφορά» τόνισαν κυβερνητικές πηγές σχολιάζοντας τη συμφωνία. Οι ίδιες πηγές επισήμαναν ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, διευρύνοντας τη λίστα των προσώπων και των οντοτήτων που εμπλέκονται στις παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο».

Από Μάρτη και βλέπουμε 

Ικανοποίηση φαίνεται να υπάρχει στην ελληνική πλευρά και για το γεγονός ότι με το κείμενο η Τουρκία «καλείται να επιδείξει συνέπεια και συνέχεια στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης μετά την αποχώρηση του Oruç Reis, προκειμένου να καταστεί εφικτή η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών». Στο κείμενο συμπερασμάτων εντάσσεται μάλιστα  ως προϋπόθεση για τη συνέχισή τους «η αποχή από παράνομες δραστηριότητες – όρο που έχει θέσει η Ελλάδα σε κάθε σχετική συζήτηση».

Με το κείμενο δίνεται εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και στην Κομισιόν να υποβάλουν, το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο του 2021, έκθεση για ολόκληρο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων, στην οποία θα περιλαμβάνονται όλα τα εργαλεία και οι επιλογές της ΕΕ, «συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του πεδίου των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας».

Είχε προηγηθεί μια νύχτα θρίλερ, καθώς το προσχέδιο απόφασης, δεν ήταν αυτό που θα ήθελε η ελληνική πλευρά, ενώ και το συμβιβαστικό σχέδιο που προτάθηκε δεν κάλυπτε  την Αθήνα. Η ΕΕ έδειχνε, υπό την πίεση της Γερμανίας, μια ατολμία στην υλοποίηση των αποφάσεων του Οκτωβρίου, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να θέτει, ήδη με την άφιξή του στις Βρυξέλλες ζήτημα αξιοπιστίας της ΕΕ.

Αργά το βράδυ μάλιστα, ο πρωθυπουργός επανήλθε στην κριτική προς την ΕΕ και σχολιάζοντας την ετοιμότητα των ΗΠΑ να επιβάλουν κυρώσεις στην Άγκυρα για τους S-400, σύμφωνα με το Politico, είπε ότι «η Ευρώπη έχει βαλτώσει σε “αν” και σε “αλλά”». Σύμφωνα με διπλωμάτες που έχουν γνώση του θέματος και τους οποίους επικαλείται το αμερικανικό πρακτορείο, ο πρωθυπουργός δήλωσε πως «είναι τουλάχιστον παράδοξο ότι οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να επιβάλουν κυρώσεις κατά της Τουρκίας, ένα μέλος του ΝΑΤΟ, και η Ευρώπη έχει βαλτώσει σε “αν” και σε “αλλά”».

Η Μέρκελ, όπως και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες που δεν ήθελαν για σκληρή στάση απέναντι στην Τουρκία, αξιοποίησαν την αλλαγή στις ΗΠΑ και μετέθεσαν την επιβολή κυρώσεων για τον Μάρτιο, με το πρόσχημα ότι θα ήταν καλό να δουν πρώτα πως θα διαμορφωθεί η πολιτική του Μπάιντεν απέναντι στην Άγκυρα. Οι εκτιμήσεις είναι ότι ο Δημοκρατικός πρόεδρος θα σκληρύνει τη στάση του, σε σχέση με τον Τραμπ, αυτό όμως θα φανεί μετά τις 20 Ιανουαρίου.

Οι τελικές αλλαγές σε σχέση με το αρχικό προσχέδιο και το τροποποιημένο που παρουσιάστηκε το μεσημέρι της Πέμπτης, ικανοποιούν την Αθήνα, η οποία έδωσε μάχη  προς αυτή την κατεύθυνση. Από το κείμενο δεν λείπουν πάντως, αντιθέτως είναι εμφανή, και τα στοιχεία που το εξισορροπούν, αποτυπώνοντας την αντίδραση κάποιων εταίρων στο ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε βάρος της Άγκυρας. Οι χώρες αυτές, εκτός από τη Γερμανία, είναι η Ιταλία, η Ισπανία, η Πολωνία, η Μάλτα και η Ουγγαρία. Αντιθέτως, υπέρ των ελληνικών – και κυπριακών – θέσεων τάχθηκαν στη Σύνοδο η Γαλλία, η Αυστρία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Σλοβενία, η Ιρλανδία και η Δανία.