Στη Σούδα τα σπουδαία – Μια πρώτη αποτίμηση της επίσκεψης Πομπέο

Στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό στα Χανιά και την επίσκεψη στη Σούδα επικεντρώνεται πλέον το ενδιαφέρον της παρουσίας του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στη χώρα μας. Το πρωί, Πομπέο και Δένδιας, επιβεβαίωσαν τις  εξαιρετικές διμερείς σχέσεις και την αμοιβαία επιθυμία των δύο χωρών να προχωρήσουν τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας, τον Στρατηγικό Διάλογο και τη συνεργασία σε πολλούς τομείς: από την Άμυνα και την Ενέργεια έως την Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό.

Η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών έγινε στο ξενοδοχείο, όπου κατέλυσε η πολυμελής αμερικανική αποστολή και η συζήτηση περιστράφηκε κυρίως στις διμερείς σχέσεις και τις συμφωνίες συνεργασίας. Για αυτό είχε προϊδεάσει άλλωστε, αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, πριν από μερικές ημέρες, χωρίς να αποκλείει τις αναφορές στις γεωπολιτικές προκλήσεις που δέχεται η χώρα μας από την Τουρκία.

Επ’ αυτού, στην Κοινή Δήλωση, που δημοσιοποιήθηκε μετά τη συνάντηση, αναφέρεται ότι οι δύο χώρες «επαναβεβαίωσαν την κοινή τους πεποίθηση ότι τα ζητήματα θαλασσίων ζωνών πρέπει να επιλύονται ειρηνικά και με βάση το διεθνές δίκαιο». Στο ίδιο κείμενο υπογραμμίζεται επίσης, ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν την επιβεβαιωμένη ετοιμότητα της Ελλάδας να συνεργαστεί με άλλες χώρες της περιοχής για την επίτευξη συμφωνιών οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών» πάνω σε αυτή τη βάση: δηλαδή μέσω διαλόγου και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο.

Το βάρος στα ενεργειακά

Παραλλήλως, οι ΗΠΑ και η Ελλάδα επανέλαβαν την αφοσίωσή τους, όπως αναφέρεται στο κείμενο, «στην ενίσχυση της στενής συνεργασίας τους ως σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, χρησιμοποιώντας όλα τα κατάλληλα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή». Λίγες ώρες, άλλωστε, πριν την άφιξή του στη Θεσσαλονίκη, ο Πομπέο συνομίλησε με τον Στόλτενμπεργκ για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τη σημασία της ενότητας στο ΝΑΤΟ. Χαιρέτισε μάλιστα, για άλλη μία φορά, τις ανακοινώσεις των ηγετών της Ελλάδας και της Τουρκίας για την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών.

Η Αθήνα έχει επενδύσει πολιτικά στην επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, καθώς πολλές από τις συμφωνίες που προωθούνται, πέρα από την οικονομική διάστασή τους έχουν και γεωπολιτικές συνέπειες. Και αυτό γιατί, συμβάλλουν, κατά την εκτίμησή της, «στην προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή», όπως αναφέρεται στην Κοινή Δήλωση.

Η επανάληψη της επιθυμίας για συνέχιση και ενίσχυση της συνεργασία στο πλαίσιο του σχήματος “3 + 1 ” (Κύπρος, Ελλάδα, Ισραήλ και ΗΠΑ), ο αγωγός αερίου EastMed και τα ενεργειακά έργα στην Αλεξανδρούπολη και τη Βόρεια Ελλάδα είναι μέσα σε αυτά. Από την άλλη, η αναφορά που γίνεται στην Κοινή Δήλωση στα ζητήματα που προκάλεσαν την ένταση στην περιοχή, εξαιτίας των τουρκικών προκλήσεων κινείται εντός των ελληνικών θέσεων.

Υπάρχει και η Σούδα 

Στο κείμενο γίνεται αναφορά μόνο στο θέμα της διευθέτησης θαλασσίων ζωνών, την ώρα που η Άγκυρα επιχειρεί να προσθέσει στην ατζέντα των διερευνητικών επαφών μια σειρά ανυπόστατων και παράλογων ζητημάτων. Υπογραμμίζεται επίσης ότι το θέμα πρέπει να επιλυθεί μέσω του διαλόγου και στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Δύο όροι που έχουν τεθεί εξαρχής από την Ελλάδα.

Η Αθήνα θα ήθελε ενδεχομένως κάτι παραπάνω από την επίσκεψη Πομπέο. Για αυτό όμως, υπάρχει και η Σούδα. Από μόνη της, άλλωστε η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στην αμερικανική βάση έχει τη σημασία της, εξαιτίας του συμβολισμού που φέρει. Εξίσου σημαντικό είναι και το γεγονός ότι η επίσκεψη του Πομπέο στην περιοχή δεν περιλαμβάνει την Άγκυρα.

Αντιθέτως, στο πρόγραμμά του είναι να επισκεφθεί την Ιταλία, το Βατικανό και την Κροατία. Θα κινηθεί δηλαδή δυτικά και μάλιστα προς την κατεύθυνση στην οποία στοχεύουν και τα μεγάλα ενεργειακά έργα που συζητήθηκαν κατά την εδώ παραμονή του. Έργα, τα οποία, κατά την εκτίμηση της Αθήνας, αναβαθμίζουν έτσι κι αλλιώς την γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας στα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή.