Συνταγματική αναθεώρηση εντός και επί τα αυτά

Γράφει ο Μάκης Ανδρονόπουλος  – 

 

Οιαδήποτε πολιτική συζήτηση για το Σύνταγμα είναι χρήσιμη και επ’ ουδενί δεν μπορεί να χαρακτηριστεί καιροσκοπική. Η κυβέρνηση που άνοιξε πολύ φιλόδοξα την συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση υποβάθμισε τον λαϊκό διάλογο-διαβούλευση και έκτοτε ανοιγοκλείνει το θέμα ανάλογα με τις πολιτικές σκοπιμότητες της εκάστοτε συγκυρίας.

Μετά την εκλογή της στην ηγεσία του ΚΙΝΑΛ, η Φώφη Γεννηματά επιχειρεί να κρατηθεί μπροστά στην επικαιρότητα και να διεμβολίσει την κυβερνητική ατζέντα, ανοίγοντας την συζήτηση για την αναθεώρηση. Πρώτον, με μία σχετική επιστολή προς τους αρχηγούς των κομμάτων  και δεύτερον, με τις προτάσεις του κόμματός της.

Ο πρωθυπουργός ανταποκρίθηκε άμεσα με ένα έξυπνο ελιγμό. Σε επιστολή του προς την κα Γεννηματά δηλώνει σύμφωνος με την εισαγωγική διαπίστωση των προτάσεών της ότι απαιτείται μια γενναία Συνταγματική Αναθεώρηση, που θα σηματοδοτεί τη νέα εποχή στην οποία πρέπει να προχωρήσει η χώρα. Και προσθέτει:

«Ωστόσο,  εκτιμώ ότι αν ο τόπος  χρειάζεται μια γενναία τομή, αυτή δεν  μπορεί να είναι πολιτικά ουδέτερη. Ο τόπος έχει ανάγκη μια προοδευτική τομή και κατ΄ επέκταση μια προοδευτική Συνταγματική Αναθεώρηση, για την οποία φρονώ ότι οι παρόντες κοινοβουλευτικοί συσχετισμοί επαρκούν προκειμένου να διαμορφωθεί  -σύμφωνα με όσα ο νομοθέτης ορίζει- μια θετική πλειοψηφία εκκίνησης της Αναθεωρητικής Διαδικασίας». Και τελειώνει: «είμαι πάντα στη διάθεσή σου προκειμένου να συζητήσουμε από κοντά τις προτάσεις σας», που σημαίνει έλα να συμφωνήσουμε με τη ΝΔ εκτός…

Σημειωτέον ότι προηγήθηκε -πως θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά!- άρθρο του Βαγγέλη Βενιζέλου με τίτλο «Σύνταγμα χωρίς ιστορική μνήμη δεν υπάρχει». Πρόκειται για μία συντηρητική προσέγγιση που επιχειρεί να πει πως δεν φταίει το τρέχον Σύνταγμα που δεν μπόρεσε να προστατεύσει τη χώρα από την χρεοκοπία, αλλά και να αποσιωπήσει τον βιασμό του από τους μνημονιακούς νόμους, με τις γνωστές εννοιολογικές ακροβασίες που χαρακτηρίζουν τον χειμαρρώδη λόγο του. Τονίζει πως δεν πρέπει να χαλαρώσει η «αυστηρότητα» του Συντάγματος.

Σε δύο άξονες

Οι προτάσεις Γεννηματά, που δεν ξέρουμε εάν είναι του ΠΑΣΟΚ ή του ΚΙΝΑΛ, δηλαδή εάν έχουν εγκριθεί από τις άλλες συνιστώσες της νεοπαγούς παράταξης, κινούνται σε δύο άξονες: την λελογισμένη ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας και την σταθεροποίηση του εκλογικού κύκλου. Ειδικότερα, προτείνει ο Πρόεδρος να έχει τη δυνατότητα να συγκαλεί με πρωτοβουλία του το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, το οποίο από άτυπο αποκτά θεσμικό χαρακτήρα.

Προτείνει μείωση στις 160 των ψήφων στην 3^η ψηφοφορία που απαιτούνται για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, αντί για 180 που απαιτούνται σήμερα. Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να διαλύει τη Βουλή και να στήνει προώρως κάλπες, επικαλούμενη την ανάγκη αντιμετώπισης «εθνικού θέματος εξαιρετικής σημασίας», να αποφασίζεται από τη Βουλή με ενισχυμένη πλειοψηφία 180 ψήφων.

Προτείνεται επίσης η κατάργηση των προνομίων του πολιτικού συστήματος, καθώς και η αναθεώρηση του άρθρου 16, ώστε να δίνεται η δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών ΑΕΙ. Πανεπιστημίων σοβαρών κι αξιόπιστων, με διαδικασίες αυστηρής πιστοποίησης, ελέγχου και διαρκούς αξιολόγησης, ώστε να τελειώσει η απαράδεκτη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί σήμερα με τα κατ’ ευφημισμόν πανεπιστήμια.

Να αλλάξει η ατζέντα

Χωρίς αμφιβολία, τα κόμματα της αντιπολίτευσης προκειμένου να δραπετεύσουν από την υπόθεση Novartis, στην οποία έχει εγκλωβίσει η κυβέρνηση την πολιτική αντιπαράθεση, έχουν συμφέρον να συμμετάσχουν στον διάλογο. Βέβαια, μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία έκρινε αντισυνταγματικό τον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών στις τάξεις Γ’ έως ΣΤ’ Δημοτικού και του Γυμνάσιου, η συζήτηση για την αναθεώρηση εκ των πραγμάτων εισέρχεται επί της ουσίας.

Η συζήτηση έπρεπε να έχει ήδη ολοκληρωθεί και να έχει προηγηθεί του Εθνικού Σχεδίου Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. Δυστυχώς, όλα δείχνουν πως και αυτή η αναθεώρηση θα είναι μια ακόμη επιβεβαίωση του συντηρητισμού των πολιτικών κομμάτων. Όλα δείχνουν πως θα περιορισθεί στις προβλέψεις του άρθρου 86 για τις αναθεωρητέες διατάξεις.

Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι με έμμεσο ή άμεσο τρόπο να συνταγματοποιηθούν οι μνημονιακές πολιτικές. Ο κόσμος το υποπτεύεται και τα κόμματα οφείλουν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις εγκαίρως και σαφώς. Σε κάθε περίπτωση μια αναθεώρηση που θα είναι «εντός και επί τα αυτά» σαν κι εκείνη του 2008, καλύτερα να μην γίνει, γιατί θα είναι ο έσχατος εξευτελισμός του πολιτικού συστήματος.