ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ: Συμπαιγνία ή ειλικρινές διαζύγιο;

Στην πολιτική, όπως και στη ζωή γενικώς, δεν παράγει αποτελέσματα μόνο το ό,τι είναι αλλά και -πολλές φορές περισσότερο- εκείνο που φαίνεται ότι είναι. Στην περίπτωση του κυβερνητικού “διαζυγίου” μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, αυτό που φαίνεται στον πολύ κόσμο είναι ότι πρόκειται για πολιτική συμπαιγνία. Εάν δεν είναι έτσι, αυτό ενδιαφέρει τους λίγους ειδικούς και όσους βολεύει να το χρησιμοποιούν ως επιχείρημα. Το αποτέλεσμα μετράει. Και αυτό είναι το ίδιο, είτε πρόκειται για συμπαιγνία είτε πρόκειται για πραγματικό διαζύγιο, λόγω “ασυμφωνίας χαρακτήρων”. Για τη Συμφωνία των Πρεσπών εν προκειμένω ή για όποιον άλλο λόγο.

Ότι και αν συμβαίνει από τα δύο, ο Αλέξης Τσίπρας (φαίνεται ότι) έχει την πλειοψηφία των βουλευτών που χρειάζεται στις δύο κρίσιμες ψηφοφορίες: εκείνη της ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνησή του, που ζήτησε μετά το “διαζύγιο” και αυτή της υπερψήφισης της Συμφωνίας των Πρεσπών από τη Βουλή. Και με τη νέα αυτήν πλειοψηφία μπορεί να συνεχίσει να κυβερνά. Για πόσο ακόμη, θα δούμε. Αλλά θα κυβερνάει με πλειοψηφία τραυματισμένη και διαβλητή, άρα, όχι για πολύ.

Από την άλλη, ο Πάνος Καμμένος δεν μπορεί να πείσει ότι έκανε τη ρήξη μόνο για τις Πρέσπες, καθώς δεν την έκανε όταν η Συμφωνία υπεγράφη. Την κάνει τώρα που αυτομολούν βουλευτές του προς τον κυβερνητικό του εταίρο. Ωστόσο, διαγράφει επιλεκτικά, ώστε να διατηρήσει τα δικαιώματα κοινοβουλευτικής ομάδας, ενώ δηλώνει ότι θα ψηφίζει τα “καλά” νομοσχέδια της κυβέρνησης στην οποία όμως δεν δίνει ψήφο εμπιστοσύνης. Παρ’ όλα αυτά, θεωρεί βέβαιο ότι αυτή θα συνεχίσει να κυβερνά και χωρίς τους ΑΝΕΛ. Άρα, πώς να πείσει ότι δεν πρόκειται για πολιτική συμπαιγνία, έστω και αν αυτό δεν συμβαίνει;

Δεν πρόκειται πάντως για μια νέα συμπαγή κοινοβουλευτική πλειοψηφία στη βάση ιδεολογικών πιστεύω και πολιτικών αρχών, αλλά για συγκυριακές συνεργασίες στη βάση του πολιτικού δούναι και λαβείν.

Η Κατερίνα Παπακώστα δεν έγινε ξαφνικά αριστερή. Υπουργός έγινε, αφού διεγράφη από την ΝΔ, έφτιαξε το δικό της κομματικό υβρίδιο και πήγε στην αριστερή κυβέρνηση. Διαφορετικά, θα πήγαινε σπίτι της. Ο Κώστας Ζουράρις, με κράμα αντιλήψεων από συντηρητικό θρησκευτισμό, αρχαιολατρικό λογιοτατισμό και “πυρίκαυστο” ριζοσπαστισμό, δεν είδε κανένα “φως αληθινό” νέας ιδεολογίας σε ώριμη ηλικία. Αλλά υπουργικές καρέκλες, στις οποίες έφθασε μέσω του πρώην υφυπουργού της ΝΔ και νυν προέδρου των δεξιόστροφων ΑΝΕΛ, με τους οποίους συνεργάσθηκε, για να γίνει βουλευτής.

Πολιτική συναλλαγή και η προσωπική ιδιοτέλεια

Πρώην βουλευτής της ΝΔ και η Έλενα Κουντουρά δεν έπαθε ξαφνικά αριστερό αλληθωρισμό. Αλλά μέσω των ΑΝΕΛ απέκτησε υπουργικό στασίδι, το οποίο δεν θέλει να αφήσει και ετοιμάζεται για τα εθνικά ή ευρωψηφοδέλτια του αριστερού ΣΥΡΙΖΑ. Ανάλογα ισχύουν και για τον συντηρητικών απόψεων κ. Κόκκαλη. Δύσκολα αφήνεις υπουργική καρέκλα σήμερα ή ίσως και αύριο, για να διακινδυνέψεις να μην βγεις εκ νέου βουλευτής με τους ΑΝΕΛ.

Ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος μπορεί να μην έπιασε ακόμη υπουργικό στασίδι, αλλά πιάνει το ρεκόρ του πολιτεύεσθαι με τέσσερα διαφορετικά κόμματα. Πρώτα, με το σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ, μετά με τη συντηρητική ΝΔ, κατόπιν βουλευτής με τους ΑΝΕΛ. Τώρα προσδοκά βάσιμα υπουργική και πάντως νέα βουλευτική έδρα με τον αριστερό ΣΥΡΙΖΑ, στη θέση της εύθραυστης έδρας των ΑΝΕΛ που όπως λέει θα παραδώσει, λίγο καιρό πριν από τις επόμενες εκλογές.

Μόνον ο γνωστού προοδευτικού παρελθόντος Σπύρος Δανέλλης, είτε συμφωνεί κανείς είτε όχι με τη θέση του υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών, μετακινείται μέσα στον ίδιο ιδεολογικοπολιτικό χώρο. Από το Ποτάμι, που χώρεσε αριστερούς και δεξιούς, συμπορεύεται τώρα με τον ΣΥΡΙΖΑ, όπου μάλλον θα έχει βουλευτική ή και υπουργική συνέχεια, που δεν μπορούσε να του διασφαλίσει το Ποτάμι.

Κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί και με τον Σπύρο Λυκούδη, εάν ξεπερνώντας την “πολιτική αμηχανία” του αποφασίσει να επιστρέψει, από το Ποτάμι, στον χώρο του Συνασπισμού από τον οποίο προέρχεται. Στη συνέχεια, να συναντήσει τον πρώην πρόεδρό του στη ΔΗΜΑΡ Φώτη Κουβέλη, με τον οποίο από κοινού κατακεραύνωναν τον ΣΥΡΙΖΑ. Πάντως, για τον Λυκούδη ισχύει ακόμη το “εάν”. Με τις εντός εισαγωγικών εξαιρέσεις, λοιπόν, των Δανέλλη και Λυκούδη (“εάν”), οι πολιτικές συμπεριφορές των άλλων παραπάνω, πώς λέγονται; Βαριά κουβέντα η “αποστασία”. Αλλά η πολιτική συναλλαγή και η προσωπική ιδιοτέλεια;

Πολιτικά σωσίβια

Θα πει κανείς, για να τα λέμε όλα, ότι και οι συγχωρεμένοι Μπούτος και Βαφειάδης έγιναν βουλευτές του Ανδρέα Παπανδρέου, όταν εκείνος επιχείρησε την αριστεροδεξιά διεύρυνσή του. Και οι Μάνος, Ανδριανόπουλος, Δαμανάκη και Ανδρουλάκης έγιναν βουλευτές του Γιώργου Παπανδρέου. Σωστά. Αλλά και στις δύο περιπτώσεις ήταν υποψηφιότητες “αδρανών” πολιτικών, πριν από τις εκλογές, σε ένα μεγάλο κόμμα που διεκδικούσε την εξουσία. Και όχι συναλλαγματικά πολιτικά σωσίβια σε ένα κυβερνητικό κόμμα, που χωρίς αυτά κινδυνεύει να χάσει την εξουσία.

Και μάλιστα αυτομόληση από κυβερνητικό εταίρο, με τον οποίο εκλέχθηκαν, σε άλλον, ιδεολογικά διαφορετικό, κυβερνητικό εταίρο, για να τον “σώσουν”, με αντικαταβολή την υπουργοποίηση ή την επανεκλογή. Η διαφορά είναι προφανής. Ανάλογα μπορούν να λεχθούν για μετακινήσεις βουλευτών στη ΝΔ από τον ΛΑΟΣ (Γεωργιάδης, Βορίδης) ή από το ΠΑΣΟΚ (Β. Οικονόμου) ή και τώρα για τους ανεξάρτητους που εντάχθηκαν στη ΝΔ (Φωτήλας, Θεοχάρης).

Μετακινήσεις και υποψηφιότητες πριν από τις εκλογές, σε κόμμα που διεκδικεί την εξουσία. Διαφορετικά αλλά ανάλογα και για την περίπτωση της κ. Μεγαλοοικονόμου, που μετακινήθηκε από την Ένωση Κεντρώων στον ΣΥΡΙΖΑ, προσδοκώντας βουλευτική επανεκλογή και όχι προσφέροντας σωσίβιο, όταν τουλάχιστον έγινε η μετακίνηση.

Το σωστό και συνεπές

Το σωστό και συνεπές απέναντι στους ψηφοφόρους και στο κόμμα που τους εξέλεξε βουλευτές και τους έκανε υπουργούς, θα ήταν οι βουλευτές που θέλουν να φύγουν από το κόμμα τους, να παραδίδουν την έδρα τους ή να παραμένουν ως ανεξάρτητοι βουλευτές μέχρι τις επόμενες εκλογές, στις οποίες να είναι υποψήφιοι με όποιο κόμμα θέλουν. Και για να αφαιρεθεί το κίνητρο της πολιτικής συναλλαγής, να μην δικαιούνται, ως ανεξάρτητοι βουλευτές, να αναλάβουν υπουργικές θέσεις σε κυβέρνηση άλλου κόμματος από εκείνο με το οποίο εξελέγησαν.

Θα μου πείτε και η ελεύθερη συνείδηση και επιλογή των βουλευτών; Καλά τώρα! Αυτά να τα συζητήσουμε, όταν στα ελληνικά κόμματα θα επικρατήσουν στην πράξη οι δημοκρατικές διαδικασίες. Οι εκλογικές περιφέρειες θα είναι όλες μονοεδρικές και οι υποψήφιοι βουλευτές δεν θα (δι)ορίζονται από τον κομματικό αρχηγό και τους στενούς συνεργάτες του, αλλά με διαδικασίες της κομματικής βάσης. Μέχρι τότε, τα κόμματα εκλέγουν τους βουλευτές και όχι οι βουλευτές τα κόμματα. Εκτός ηχηρών εξαιρέσεων βέβαια, που όμως υπογραμμίζουν τον γενικό κανόνα.

Από όλα τα παραπάνω προκύπτει και το εξής οξύμωρο και απορία: Ο πρωθυπουργός διακήρυξε στην εκδήλωση του Μεγάρου Μουσικής, για τη Συμφωνία των Πρεσπών, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει στη δημιουργία μεγάλης προοδευτικής παράταξης, με πολιτικά όμορες δυνάμεις, απέναντι στη συντήρηση. Ωστόσο, η κυβέρνησή του θα στηρίζεται πλέον σε αρκετά στελέχη συντηρητικής πολιτικής αντίληψης, που έχουν εκλεγεί βουλευτές ή έγιναν υπουργοί από το δεξιάς πολιτικής αναφοράς κόμμα των ΑΝΕΛ, των οποίων ο πρόεδρος και οι μισοί βουλευτές δεν δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Δηλαδή;

Και ο εκπρόσωπος τύπου των ΑΝΕΛ κ. Τουσουνίδης δήλωσε σε εκπομπή της ΕΡΤ, ότι “πολύ καλά συνεργασθήκαμε με τον ΣΥΡΙΖΑ και βγάλαμε τη χώρα από τα μνημόνια” και δεν απέκλεισε νέα συνεργασία των δύο κομμάτων στο μέλλον, μετά τις εκλογές. Δηλαδή, τι σόι μεγάλη προοδευτική παράταξη οραματίζεται ο πρωθυπουργός; Και πόσο εύκολο είναι να αποκρουσθούν οι αιτιάσεις, ότι δεν έχουμε ειλικρινές διαζύγιο, αλλά πολιτική συμπαιγνία;