“Αν γένης σφάγιον άτιμον ενός τυράννου, νόμιζε φρικτόν τον τάφον”

Αν όλα αυτά δεν διαστραφούν σε υπεραναπληρώματα για την αδράνεια στο παρόν, ας διερωτηθούμε τι μπορεί να συμβαίνει με τους Έλληνες, όχι όλους, αλλά όσους έχουν πολλούς λόγους να αντιδράσουν, και αυτοί ξεπερνάνε σίγουρα το μισό πληθυσμό της χώρας. Τι τους κάνει να ανέχονται τόσο μοιρολατρικά το καθεστώς, που έχει επιβάλει ο σημερινός πρωθυπουργός και οι ομάδες του, από κοινού με τα 5-6 καρτέλ, τα οποία ελέγχουν την οικονομία της χώρας και την οδηγούν στον παρασιτισμό και την παραγωγική παρακμή, ενώ λεηλατούν τα εισοδήματα.

Να ανέχονται τις πάμπολλες κομματικές μαφίες, οι οποίες λυμαίνονται τμήματα του κρατικού προϋπολογισμού. Ακόμη ένα δικαστικό σύστημα, λίγο χειρότερο από τα μεσαιωνικά δικαστήρια των ευγενών, μια ατέρμονη υποχωρητικότητα σε κάθε ξένη δύναμη, που ζητάει και παίρνει από την χώρα ό,τι χρειάζεται και μάλιστα δωρεάν; Τι τους κάνει να ανέχονται αυτό το μείγμα βλακείας, αλαζονείας και καταστροφικών επιλογών, που χαρακτηρίζει την κυβερνητική πολιτική, χωρίς η αντιπολίτευση να υστερεί σοβαρά; Λείπει, άραγε, από τους πολίτες κάποια πολιτική καθοδήγηση, για να συνειδητοποιήσουν τη λεηλασία εισοδημάτων, λαϊκών ακινήτων, συνταγματικών δικαιωμάτων, θεσμών, μέσω της άσκησης παρακρατικών και μαφιόζικων πρακτικών της κυβερνητικής πολιτικής;

Μα δεν χρειάζονται καμιά καθοδήγηση. Όταν πηγαίνουν να ψωνίσουν αυτοί πληρώνουν. Το ίδιο με τους λογαριασμούς ή όταν βλέπουν τον μισθό τους να μην βγάζει τον μήνα. Aκόμη τα παιδιά τους με σημαντικά, συχνά, προσόντα να βρίσκουν λύση στην μετανάστευση. Και όσο να τα συγκαλύπτουν τα μέσα ενημέρωσης, όλα αυτά είναι εκεί μπροστά στα μάτια μας, μέσα στο σπίτι μας, παντού γύρω, κολλημένα στο πετσί όλων.

Όταν ξεκίνησε η επιβολή του πρώτου μνημονίου, το 2010, οι εργαζόμενοι και ιδίως οι μισθωτοί Έλληνες και Ελληνίδες είχαν καταφέρει να διαλύσουν από καιρό τόσο τις μεγάλες και ισχυρές συνδικαλιστικές ομοσπονδίες, όσο και τους περισσότερους αγροτικούς συνεταιρισμούς, διά της οδού της κομματικοποίησης, ακολουθώντας τους δρόμους που είχαν ήδη χαράξει η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ. Είχαν χαρίσει την αυτονομία των κοινωνικών τους οργανώσεων στα κόμματα, χαρακτηριστικό χωρίς το οποίο καμία οργάνωση δεν έχει λόγο ύπαρξης.

Η ανατροπή του παλαιού κομματικού συστήματος

Παρά ταύτα, οι κινητοποιήσεις εναντίον του μνημονίου ξεκίνησαν γρήγορα. Και παρότι λίγο πολύ ασύντακτες, λόγω της απουσίας ενός οργανωμένου υποκειμένου, το οποίο θα τις συγκροτούσε, οι συμμετέχοντες δεν υστερούσαν καθόλου σε δυναμισμό και μαζικότητα. Από το 2012, οι μαζικές κινητοποιήσεις σταδιακά εγκαταλείφθηκαν και οι περισσότεροι έριξαν το βάρος στην χρήση της ψήφου. Έως το 2015, σε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις, η πλειονότητα των πολιτών αυτής της χώρας διέλυσε το κομματικό σύστημα, που είχε σχηματιστεί από την πτώση της χούντας το 1974 και έφερε στην εξουσία ένα μικρό υβριδικό κόμμα, τον ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτό το κόμμα στην τελική του σύνθεση αντί για αριστερό, όπως εκλήφθηκε, ήταν ριζοσπαστικό. Τι σημαίνει ριζοσπαστικό; Όλα και τίποτε. Οι νεοφιλελεύθεροι, για παράδειγμα, θεωρούν εαυτούς ριζοσπάστες. Ο ΣΥΡΙΖΑ έφτασε γρήγορα σε αυτό το ριζοσπαστικό σημείο, σε μόλις έξι μήνες. Από την μία το 62% των πολιτών, που γενναία αψήφησαν όλες τις κραυγές, που φώναζαν “κίνδυνος, καταστροφή”, και από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ, με τον καιροσκοπισμό του Αλέξη Τσίπρα και των κομματικών του συνδαιτυμόνων στην εξουσία.

Ένα δημοψήφισμα, μάλιστα εθνικής εμβέλειας, όπως τον Ιούλιο του 2015, συνιστά την μέγιστη έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας. Πρόκειται, δηλαδή, για την δημοκρατία καθαυτή, στην οποία οι εκλογές συνιστούν απλώς μια τεχνική διαδικασία για να εκφραστεί είτε άμεσα η βούληση των πλειόνων, όπως στο δημοψήφισμα, είτε παραχώρηση όλων των εξουσιών σε ένα κόμμα. Τα πρώτα ίχνη διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησαν με τις επόμενες εκλογές του Φθινοπώρου της ίδιας χρονιάς, για να φτάσει και αυτός μαζί με το υπόλοιπο κομματικό σύστημα στην κατάντια που βρίσκεται σήμερα, κατάντια στην οποία έχουν συμπαρασύρει και το Κοινοβούλιο.

Ωστόσο, η καταπάτηση της λαϊκής κυριαρχίας το 2015, σήμανε ταυτοχρόνως την ήττα των κοινωνικών δυνάμεων, που είχαν τα προηγούμενα χρόνια κινητοποιηθεί. Ασκώντας την εξουσία τους ως πολίτες εναντίον των μνημονίων, είχαν ανατρέψει το παλαιό κομματικό σύστημα και τελικά τόλμησαν να ψηφίσουν “όχι”. Έκτοτε, από το Φθινόπωρο του 2015, η ήττα πυροδότησε την απαρχή της αυξανόμενης αποχής από τις εκλογές. Ο καθένας άρχισε να ψάχνει λύσεις μόνος του, με ένα πανικό και μια επιθετικότητα, τα οποία εντείνονταν αναλογικά με τις μνημονιακές και μεταμνημονιακές καταστροφές – και εξακολουθούν σήμερα.

Αλλά και πάλι, είναι ακόμη αρκετοί οι πολίτες που ελπίζουν στις εκλογές ή εκδηλώνουν την αντίθεσή τους με αποχή από αυτές. Μήπως οι συμπολίτες μας πιστεύουν υπερβολικά στην τεχνική διαδικασία των εκλογών και στο αντίστροφο ισοδύναμό τους, την αποχή, και ελάχιστα ή καθόλου στην λαϊκή κυριαρχία, δηλαδή στον θεσμικό εαυτό και τον ρόλο τους ως πολίτες; Αν η απάντηση είναι θετική, τότε καλό είναι τουλάχιστον να διαβάσουν το άρθρο 120 του Συντάγματος της Ελληνικής Δημοκρατίας και ιδίως την παράγραφο 4. Ακόμη και σε αυτό, προβλέπεται ότι οι εξουσίες των πολιτών είναι απεριόριστες, ιδίως σε περιόδους εκτροπής. Αλλά αποκτάνε πολιτικό νόημα, μόνο εάν τις ασκούν, εν ολίγοις μόνο εφόσον αντιστέκονται.