Τα απόνερα του ανασχηματισμού – Παιδική χαρά το πολιτικό σύστημα!

Η εξέλιξη του ανασχηματισμού και ιδίως η υπόθεση της άρνησης του Ευάγγελου Αποστολάκη δείχνει ότι το πολιτικό σύστημα συμπεριφέρεται σαν παιδική χαρά. Η βασική ευθύνη βέβαια ανήκει στον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά δεν απαλλάσσεται ο Αλέξης Τσίπρας. Στην ίδρυση του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας και στο πρόσωπο του κ. Αποστολάκη, που είχε διατελέσει υπουργός επί ΣΥΡΙΖΑ, ο πρωθυπουργός θέλησε να στηρίξει την πολιτική του για συναίνεση, στο εξής, γύρω από τις φυσικές καταστροφές.

Καθώς οι κάθε είδους φυσικές καταστροφές θα είναι πλέον πραγματικότητα, μία τέτοια πολιτική, εκτός από υπεύθυνη, είναι και επιβεβλημένη. Εάν βέβαια την πιστεύει και δεν την θεωρεί ως ευκαιρία για να βγει από την δύσκολη θέση στην οποία περιήλθε από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού. Εάν ο πρωθυπουργός ήθελε πράγματι να εκμαιεύσει την συναίνεση του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ, θα μπορούσε να πάρει εγκαίρως ο ίδιος τηλέφωνο τον  κ. Τσίπρα και την Φώφη Γεννηματά και να τους ενημερώσει για την πρόθεσή του, τόσο για τη νέα δομή του υπουργείου, όσο και για την επιλογή του προσώπου και να δεχθεί και τις παρατηρήσεις τους.

Με έναν τέτοιο χειρισμό, δύσκολα θα του αρνούνταν οι δύο πολιτικοί αρχηγοί. Αντί για αυτό όμως ο διευθυντής του γραφείου του ενημέρωσε τον Τσίπρα, λίγη ώρα πριν ανακοινωθεί η επιλογή Αποστολάκη, για να εισπράξει την άρνησή του. Αρνητικός είναι και ο ρόλος του κ. Αποστολάκη, που με τις κινήσεις που έκανε απέδειξε ότι δεν ήταν το κατάλληλο πρόσωπο για να ηγηθεί μίας τέτοιας πολιτικής. Ο κ. Αποστολάκης μετά την πρόταση ενημέρωσε ο ίδιος τον Τσίπρα, για να εισπράξει την άρνησή του. Παρόλα αυτά απάντησε καταφατικά και προχώρησε στην συζήτηση για το υπουργείο, βάζοντας τους όρους του.

Απαξίωση του πολιτικού συστήματος

Είναι ένα ερώτημα τι πραγματικά μεσολάβησε από την ανακοίνωση του ονόματός του κ. Αποστολάκη, μέχρι την άρνηση του να δεχτεί το υπουργείο αμέσως μετά. Φυσικά είχαν υπάρξει οι σκληρές ανακοινώσεις και διαρροές του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αυτά του ήταν γνωστά. Με την συμπεριφορά του, από εκεί και μετά, το πολιτικό σύστημα ξεκίνησε να αυτοαπαξιώνεται.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αρχικά έκανε μία διαρροή που έλεγε ότι «αυτό δεν είναι συναίνεση, είναι εξαγορά» και στην συνέχεια έβγαλε μία σκληρή ανακοίνωση που κατηγορούσε τον πρωθυπουργό, αλλά και τον κ. Αποστολάκη, για «αποστασία». Μία ώρα αργότερα όμως και αφού εν τω μεταξύ αρνήθηκε ο κ. Αποστολάκης έβγαλε καινούργια ανακοίνωση που τον αποκαθιστούσε ως «αξιοπρεπή άνθρωπο».

Μέσα σε μισή ώρα από αποστάτης και εξαγορασμένος (ο άνθρωπος που είχε διατελέσει υπουργός του), έγινε άνθρωπος με εντιμότητα και αξιοπρέπεια! Αλλά και η ΝΔ δεν έδειξε καλύτερο χαρακτήρα, αφού τα στελέχη της απαξίωσαν τον παρολίγον υπουργό της αυτονομημένης Πολιτικής Προστασίας σαν «καφετζή και ανίκανο να σηκώσει το βάρος». Η ιστορία αυτή, σε κάθε περίπτωση, είναι παραδοχή αποτυχίας.

Πλήγμα στον πρωθυπουργό

Γενικότερα όμως ο ανασχηματισμός διεκδικεί μία παγκόσμια πρωτοτυπία: αντί να εξασφαλίσει θετική δημοσιότητα, έστω για μερικές ημέρες (αφού οι ανασχηματισμοί δεν αντιμετωπίζουν τα πραγματικά προβλήματα) εξελίχθηκε σε κυβερνητική κρίση. Από την όλη υπόθεση είναι σαφές ότι βγαίνει πληγωμένη η κυβέρνηση και “τσαλακωμένο” το προσωπικό προφίλ του πρωθυπουργού. Τα όσα προηγήθηκαν την Δευτέρα με τις ανταλλαγές κατηγοριών περί «εξωθεσμικών πιέσεων» από φιλικούς στην κυβέρνηση ιστότοπους, επιβαρύνουν την εικόνα.

Πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι η αρνητική εξέλιξη του ανασχηματισμού μπορεί να στοιχίσει στον πρωθυπουργό, περισσότερο ακόμη και από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού, καθώς πλήττει το ηγετικό προφίλ του. Κατά τα λοιπά, το ερώτημα ποια ήταν η πολιτική στόχευση του ανασχηματισμού, παραμένει. Ο πρωθυπουργός που επιμένει ότι τόσο στην πανδημία, όσο και στις πυρκαγιές, «ο κρατικός μηχανισμός λειτούργησε υποδειγματικά και έγινε ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν», ξήλωσε τις ηγεσίες στα αντίστοιχα υπουργεία Προστασίας του Πολίτη και Υγείας, αποδίδοντάς τους στην πράξη ευθύνες.

Είναι παράδοξο ότι ο Τάκης Θεοδωρικάκος, που είχε αποπεμφθεί στον ανασχηματισμό του Ιανουαρίου, επανήλθε οκτώ μήνες αργότερα, αφού εν τω μεταξύ επαναπροσέγγισε τον πρωθυπουργό. Επιπλέον πλήγμα στο προσωπικό προφίλ του κ. Μητσοτάκη είναι ότι, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, δέχθηκε αρνήσεις στις προτάσεις που έκανε ακόμη και κοντινούς του υπουργούς.

Ενισχυμένη σαμαρική πτέτυγα

Πρόβλημα όμως δημιουργεί και η τοποθέτηση του Θανάση Πλεύρη στο υπουργείο Υγείας, ενός πολιτικού περισσότερο γνωστού για τις ακραίες απόψεις του, παρά για την πολιτική του επάρκεια. Καθώς προστίθεται στους Μάκη Βορίδη και Άδωνι Γεωργιάδη, τραυματίζει καίρια το “κεντρώο και φιλελεύθερο” προφίλ του κ. Μητσοτάκη. Επιπλέον δοκιμάζει τις σχέσεις του πρωθυπουργού και με την μετριοπαθή δεξιά πτέρυγα της ΝΔ, αλλά και με τον εκσυγχρονιστικό-σημιτικό χώρο. Είναι ένα ερώτημα πώς αυτός ο χώρος θα συνεχίσει να στηρίζει (προφανώς από αντισύριζα μένος) μία κυβέρνηση που έχει γύρει ακόμη πιο δεξιά.

Ο κ. Πλεύρης συγκαταλέγεται στην σαμαρική πτέρυγα που βγαίνει ενισχυμένη με έναν υπουργό και δύο ακόμη υφυπουργούς, τον Ανδρέα Κατσανιώτη (που πήγε όμως στην θέση του επίσης σαμαρικού Κώστα Βλάση) και του Σίμου Κεδίκογλου. Ενδεχομένως να είναι κίνηση προσέγγισης με τον πρώην πρωθυπουργό, καθώς είναι ανοικτά όχι μόνο τα μνημόνια με τα Σκόπια, αλλά και τα ελληνοτουρκικά. Πάντως ο κ. Σαμαράς έβγαλε “οργή” μέσω του περιβάλλοντός του για την παρολίγον τοποθέτηση του κ. Αποστολάκη, «του υπουργού Αμύνης της Συμφωνίας των Πρεσπών».

Εν κατακλείδι ο ανασχηματισμός δεν ήταν ούτε δομικός, ούτε σαρωτικός και δεν υποστηρίζει το “restart” της κυβέρνησης. Όπως επίσης δεν υπογραμμίζει το νέο αφήγημα που αναζητά ο πρωθυπουργός ενόψει της ΔΕΘ. Αντίθετα βγάζει αποδυναμωμένη την κυβέρνηση και τον Μητσοτάκη, ενώ έχει μπροστά του έναν δύσκολο πολιτικό χειμώνα, με την πανδημία να επανακάμπτει και την οικονομική κρίση να δείχνει τα δόντια της, μέσω της ακρίβειας που χτυπά τα λαϊκά εισοδήματα. Δεν είναι δίχως σημασία ότι έβγαλε για πρώτη φορά στην επιφάνεια τις συγκρούσεις των ισχυρών παραγόντων που στηρίζουν την κυβέρνηση, δείχνοντας ότι η μεταξύ τους συναίνεση έχει όρια.