Τα ελληνοτουρκικά διχάζουν τη ΝΔ

Η αψυχολόγητη κίνηση του Κώστα Σημίτη να επιτεθεί στον Κώστα Καραμανλή γιατί απεγκλωβίστηκε από την πολιτική του Ελσίνκι στα ελληνοτουρκικά το 2004, ενώ είναι σε εξέλιξη οι διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, αφύπνισε τον καραμανλικό πυρήνα της ΝΔ, και δημιούργησε πεδίο σύγκλισης με το σαμαρικό στρατόπεδο.

Με την συνολική του απάντηση ο Κώστας Καραμανλής έσπασε την σιωπή του (φράση κλισέ που όμως σε αυτή την περίπτωση ισχύει) και έστειλε το μήνυμά του και στην ηγεσία του κόμματος, προειδοποιώντας στην ακροτελεύτια παράγραφο ότι οποιαδήποτε άλλη πολιτική θα τον βρει απέναντι. Στο πλαίσιο αυτό κινήθηκαν και οι δηλώσεις των 11 βουλευτών στην εφημερίδα “Δημοκρατία”, οι οποίοι στην πλειονότητά τους προσδιορίζονται ως καραμανλικοί.

Ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι είναι υπέρ του ελληνοτουρκικού διαλόγου για την οριοθέτηση της «υφαλοκρηπίδας και των θαλασσίων ζωνών» και της παραπομπής στην Χάγη – θέση που επιδέχεται ερμηνείες και παρερμηνείες– ο Κώστας Καραμανλής διατύπωσε καθαρά ότι η μόνη διαφορά είναι η υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ και προειδοποίησε ότι κάθε άλλη πολιτική θα τον βρει απέναντι.

Ο Αντώνης Σαμαράς έχει ακόμη πιο σκληρή θέση (“δεν διαπραγματεύεσαι με πειρατές”) και απορρίπτει ακόμη και την παραπομπή στην Χάγη. Οι δύο πρώην πρωθυπουργοί με τις δημόσιες τοποθετήσεις τους έβαλαν την κόκκινη γραμμή στα ελληνοτουρκικά και το όριο των ενδεχόμενων υποχωρήσεων της ελληνικής κυβέρνησης. Οι βουλευτές του κόμματος εξέφραζαν φόβους ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενδεχομένως να επιθυμούσε –υπό την επήρεια και των σημιτικών στελεχών που τον περιστοιχίζουν– να κινηθεί στο πλαίσιο της αντίληψης του Ελσίνκι για τα ελληνοτουρκικά. Το ότι έχει ορίσει για διαπραγματευτή στις διερευνητικές τον κ. Αποστολίδη που ενστερνίζεται την πολιτική του Ελσίνκι, είναι παράγοντας επιπλέον ανησυχίας.

Ο Κώστας Καραμανλής έδωσε την απάντησή του στον Κώστα Σημίτη και επιπλέον διαφύλαξε την καραμανλική παρακαταθήκη στην δεξιά παράταξη όσον αφορά στα ελληνοτουρκικά. Στην απάντησή του παραπέμπει στον διάδοχό του στην ηγεσία του κόμματος, Αντώνη Σαμαρά, λέγοντας ότι με υπουργό Εξωτερικών τον Βαγγέλη Βενιζέλο (υπαινίσσεται ότι ούτε το πρώην ΠΑΣΟΚ είναι ενιαίο), ενταφίασε οριστικά την πολιτική του Ελσίνκι, κάτι που φρόντισαν να τονίζουν οι σαμαρικοί βουλευτές.

Αντίδραση βουλευτών

Συνολικότερα εκφράζεται δυσαρέσκεια, γιατί η ηγεσία δεν πήρε θέση στην διελκυστίνδα Σημίτη – Καραμανλή ξεκαθαρίζοντας ότι το κόμμα έχει συνέχεια και ότι η πολιτική που ακολουθείται είναι η πολιτική που χάραξε ο Κώστας Καραμανλής και ακολούθησε ο Αντώνης Σαμαράς. Η ουδέτερη θέση της κυβερνητικής εκπροσώπου στο μπρίφινγκ προκάλεσε αρνητικά σχόλια.

Οι 11 βουλευτές που έκαναν δηλώσεις στην “Δημοκρατία” κινήθηκαν σε δύο κατευθύνσεις, κατ’ αρχήν στήριξαν τον πρώην πρωθυπουργό και την καραμανλική παρακαταθήκη στα ελληνοτουρκικά και ακολούθως αποδοκίμασαν υπαινικτικά την σημιτική επιρροή στην ηγεσία του κόμματος. Αν και η θέση του Κώστα Καραμανλή είναι ότι ο κάθε εκλεγμένος αρχηγός έχει το δικαίωμα να ασκήσει την πολιτική του και να κάνει τον κύκλο του εντούτοις η θέση αυτή δεν ισχύει για τα εθνικά θέματα.

Η αντίδραση που πυροδότησε ο Κώστας Σημίτης έρχεται σε μία συγκυρία που υπάρχει ευρύτερη ανησυχία στο εσωτερικό της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος κυρίως από τις αρνητικές εξελίξεις στο πεδίο της αντιμετώπισης της πανδημίας, αλλά και από την ατυχή διαχείριση θεμάτων που ανακύπτουν στην επικαιρότητα, όπως η υπόθεση Λιγνάδη και πιο πρόσφατα η υπόθεση Φουρθιώτη.

Χαρακτηριστικό της ευρύτερης ανησυχίας και δυσαρέσκειας είναι οι δημόσιες διαφοροποιήσεις βουλευτών. Την αρχή έκανε ο (σαμαρικός) Στράτος Σιμόπουλος, ασκώντας δημόσια κριτική για την επικοινωνιακή διαχείριση της αντιπαράθεσης με τους φαρμακοποιούς. Ξαναχτύπησε όμως ασκώντας κριτική για το άνοιξε-κλείσε του λιανεμπορίου στην Θεσσαλονίκη. Ακολούθησε ο επίσης σαμαρικός, Ανδρέας Κατσανιώτης, ο οποίος δήλωσε ότι συντάσσεται με τις αντιδράσεις του εμπορικού κόσμου της εκλογικής του περιφέρειας, της Πάτρας.

Ο ρόλος των σαμαρικών

Σε ένα άλλο πεδίο, στην Σύμβαση για τα μεταλλεία Χαλκιδικής, τοποθετήθηκε ένας ακόμη σαμαρικός βουλευτής, ο Γιώργος Βαγιωνάς. Καίτοι ψήφισε την Σύμβαση στην Βουλή την οποία όμως χαρακτήρισε λεόντειο, προειδοποίησε ότι αν δεν υπάρξει πιστή εφαρμογή θα είναι ο πρώτος που θα υποκινήσει τις κινητοποιήσεις των κατοίκων. Το πιο σκληρό χτύπημα όμως ήλθε από τον πρώην υπουργό Εργασίας, Γιάννη Βρούτση ο οποίος ανέδειξε την υπόθεση Φουρθιώτη στο σκέλος των επιχορηγήσεων από το υπουργείο, ενώ το Μέγαρο Μαξίμου προσπαθούσε να “πνίξει”, το θέμα στα συστημικά ΜΜΕ. Ακόμη χειρότερο για το Μέγαρο Μαξίμου ήταν ότι ο κ. Βρούτσης έσπασε το εμπάργκο στο Documento.

Έτσι απενοχοποίησε έστω στο συγκεκριμένο θέμα την εφημερίδα, η οποία είναι στο στόχαστρο του Μαξίμου αφενός γιατί ασκεί κριτική στον υπουργό και στην σύζυγό του (το είχε πει ο ίδιος στον Αλέξη Τσίπρα) και αφετέρου γιατί ενίοτε με το κυνήγι των κυβερνητικών σκανδάλων βάζει διαφορετική ατζέντα. Ο κ. Βρούτσης έχει τους δικούς του λόγους να είναι δυσαρεστημένος καθώς του χρέωσαν λάθη που δεν του αναλογούσαν και τον απομάκρυναν από το υπουργείο στον ανασχηματισμό.

Ωστόσο δεν παύει να είναι και εκείνος στο ευρύτερο σαμαρικό στρατόπεδο. Δύο σαμαρικοί βουλευτές που διαφοροποιούνται μπορεί να είναι σύμπτωση, τέσσερεις όμως δείχνουν ότι υπάρχει κάτι πιο βαθύ. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι τους δίνει εντολή ο Αντώνης Σαμαράς, αλλά ότι σε κάθε περίπτωση νιώθουν ότι υπάρχει μία πολιτική ομπρέλα.

“Λευκη απεργια”

Ξεχωριστή περίπτωση είναι ο Νικήτας Κακλαμάνης ο οποίος επίσης χτύπησε στην υπόθεση Φουρθιώτη και ανέδειξε την αστυνομική πτυχή της. Ενώ μάλιστα ο Γιάννης Βρούτσης απενοχοποίησε το Documento, ο κ. Κακλαμάνης με το κύρος του αντιπροέδρου της Βουλής απενοχοποίησε την αντιπολιτευτική κριτική του ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας ότι καλώς ζήτησε εξηγήσεις για το αστυνομικό σκέλος της υπόθεσης από τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και ότι θα περιμένει τις εξηγήσεις του.

Αλλά και μεταξύ των 11 βουλευτών που έκαναν δηλώσεις στην “Δημοκρατία” ορισμένοι έχουν τους δικούς τους λόγους να είναι δυσαρεστημένοι, όπως η Όλγα Κεφαλογιάννη που έχει να μιλήσει με τον πρόεδρο του κόμματος πριν τις εκλογές. Δεν είναι δίχως σημασία ότι το τελευταίο διάστημα σημαντικός αριθμός βουλευτών κάνουν “λευκή απεργία” και αποφεύγουν να βγαίνουν στα τηλεοπτικά παράθυρα για να υπερασπίζονται τις μειωμένες ΜΕΘ στα νοσοκομεία και το άνοιγμα-κλείσιμο στο εμπόριο, κάτι που δεν περνά απαρατήρητο από το κεντρικό επιτελείο.

Μέσα σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο ανακύπτει το ερώτημα ποιο θα είναι το επόμενο βήμα των δύο πρώην πρωθυπουργών. Από την πλευρά του Κώστα Καραμανλή η απάντηση είναι δεδομένη, θα επιστρέψει στην σιωπή του, πλην εξελίξεων στα εθνικά. Από την πλευρά του Αντώνη Σαμαρά η απάντηση είναι πιο περίπλοκη, καθώς καίτοι δεν προτίθεται να αμφισβητήσει σε καμία περίπτωση τον Κυριάκο Μητσοτάκη εντούτοις είναι πιο ενεργός.

Οι βουλευτές φυσικά δεν περιμένουν να πάρουν εντολές από τον έναν ή άλλο πρώην αρχηγό, κινούνται μόνοι τους, ειδικά όταν νιώθουν να απειλείται συνολικά ή ατομικά η πολιτική τους επιβίωση. Η αποδόμηση της κυβερνητικής πολιτικής στην διαχείριση της πανδημίας και οι διαφαινόμενες αρνητικές εξελίξεις στην οικονομία, αυξάνουν την ανησυχία και την κινητικότητα.

Διαρροές

Οι διαρροές από το Μέγαρο Μαξίμου –μέσω φιλικών ΜΜΕ– ότι ο πρωθυπουργός θα κάνει αλλαγές στις λίστες πριν τις εκλογές όποτε κι αν γίνουν, εντείνουν τις ανησυχίες τους, καίτοι όλοι αντιλαμβάνονται ότι αποσκοπούν να προλάβουν δημόσιες διαφοροποιήσεις. Σύμφωνα με τις ίδιες διαρροές “ο πρωθυπουργός έχει πλήρη εικόνα των βουλευτών όπως και των πολιτευτών ανά περιφέρεια και πριν τις εκλογές θα κάνει τις αλλαγές του”.

Οι βουλευτές φοβούνται ότι θα κατεβάσει με προνομιακούς όρους τους νυν εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς καθώς και τεχνοκράτες που τον πλαισιώνουν σε μία προσπάθεια να ελέγξει (“να αλώσει” λένε μεταξύ τους) την επόμενη κοινοβουλευτική ομάδα. Αυτό σε κάθε περίπτωση σημαίνει ότι αρκετοί από τους εν ενεργεία θα μείνουν εκτός βουλής.

Οι ανησυχίες των βουλευτών συναντώνται με τις εκτιμήσεις εξωθεσμικών κέντρων που στήριξαν και συνεχίζουν να στηρίζουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ότι δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες που είχαν. Στο πλαίσιο αυτό άλλωστε αναπτύσσονται και τα λιγότερο ή περισσότερο ευφάνταστα σενάρια.