Τα έξι σημεία της πολιτικής Μητσοτάκη και οι πληγές του μεταναστευτικού

Στην πολιτική των έξι σημείων εστίασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης τις ενέργειες της κυβέρνησής του για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, κατά την παρέμβασή του στο θέμα, στη διάρκεια σύσκεψης στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, στην οποία προέδρευσε. Η σύσκεψη έγινε μία ημέρα μετά τη Σύνοδο των Ευρωπαίων υπουργών Μετανάστευσης στη Λισαβόνα, όπου ο Νότης Μηταράκης φέρετε πως πρότεινε την επέκταση των δράσεων της Frontex σε τρίτες χώρες.

Αναφερόμενος στην φιλοσοφία της πολιτικής της κυβέρνησής του για το μεταναστευτικό, ο πρωθυπουργός είπε ότι «κινείται ακριβώς στο σημείο, όπου τέμνεται η εθνική κυριαρχία και η διεθνής νομιμότητα με τον ανθρωπισμό και με τα δικαιώματα των προσφύγων». Πρόκειται – είναι αλήθεια – για μια δύσκολη ακροβασία, καθώς οι παράμετροι του μεταναστευτικού είναι πολλές και οι προσεγγίσεις του ακόμη περισσότερες.

Πριν σχεδόν δύο χρόνια, όταν ο Μητσοτάκης παρουσίασε για πρώτη φορά την πολιτική του για το μεταναστευτικό, ως πρωθυπουργός, είχαμε γράψει στο slpress, ότι πρόκειται για μέτρα που κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση. Σήμερα, είναι γεγονός ότι εάν υπάρχει ένας τομέας, στον οποίο η κυβέρνηση έχει να επιδείξει εμφανώς κάτι, αυτός είναι το μεταναστευτικό. Με την εκτίμηση αυτή δεν παραγράφουμε βέβαια τις αυταρχικές δράσεις έναντι των νησιωτών, κυρίως στη Λέσβο και στη Χίο, την απόπειρα δημιουργίας νέου ΚΥΤ στον Έβρο που ξεσήκωσε τους Εβρίτες, ούτε τις καταγγελίες για εμπλοκή συμφερόντων σε ό,τι αφορά την κατασκευή νέων δομών και τη διαχείριση κονδυλίων. Η ουσία της κυβερνητικής πολιτικής στο μεταναστευτικό παραμένει ωστόσο η ίδια.

Με το βλέμμα στον Τσίπρα

Τότε ο Μητσοτάκης είχε τονίσει τις παραμέτρους της φύλαξης των συνόρων, του διαχωρισμού προσφύγων-μεταναστών, της δημιουργίας κλειστών δομών, των άμεσων επαναπροωθήσεων και του περιορισμού της δράσης των ΜΚΟ. Τις παραμέτρους αυτές ανέφερε και σήμερα, αναλύοντας τα έξι σημεία, στα οποία συγκεκριμενοποιείται η κυβερνητική πολιτική για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης.

Σε μια προσπάθεια μάλιστα να αντιδιαστείλει την πολιτική της κυβέρνησης του από τις πολιτικές που εφάρμοσε ο ΣΥΡΙΖΑ, προέταξε την φύλαξη των συνόρων (είναι και εκ των πραγμάτων το πρώτο και κύριο μέτρο) σε στεριά και θάλασσα, τονίζοντας ότι έχει πει επανειλημμένως ότι «η θάλασσα έχει σύνορα». Μια αναφορά που στοχεύει ευθέως προς τον  πρώην πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος σε παλιότερες δηλώσεις του στο Spiegel, απαντώντας στην κατηγορία ότι η δική του κυβέρνηση κατάργησε τα σύνορα, είχε διερωτηθεί: «Έχει σύνορα η θάλασσα και δεν το ξέραμε;».

Ο Τσίπρας δεν πλήρωσε μόνον αυτή την αντίληψη, αλλά συνολικά την πολιτική της κυβέρνησής του στο μεταναστευτικό. Ειδικά, όταν στελέχη του επιχειρηματολογούσαν, λέγοντας ότι “κατέβαζε η γκλάβα τους”, και επιδίδονταν σε ανέξοδο “ανθρωπισμό”, πιθανώς φαντασιωνόμενα παραλλήλως, ότι ξεπερνούν σε διεθνιστικές αντιλήψεις και τον Τρότσκι.

Τα έξι σημεία

Ο Τσίπρας είχε βέβαια να αντιμετωπίσει την προσφυγική κρίση του 2015, που και πρωτόγνωρη ήταν και δεν έχει το ανάλογό της στα επόμενα χρόνια και την περίοδο της διακυβέρνησης Μητσοτάκη. Το ό,τι όμως στελέχη του κόμματός του, ακόμη και στην κρίση του  Έβρου, δεν είδαν μια ασύμμετρη επίθεση από την Τουρκία, αλλά μόνον τον πόνο κάποιων εξαθλιωμένων προσφύγων, από τη μία τα καθιστά το λιγότερο από αφελή έως “αιθεροβάμονες” και από την άλλη δείχνει ότι η αξιωματική αντιπολίτευση δεν το κατάλαβε το μάθημα.

Τα άλλα πέντε σημεία, στα οποία επικέντρωσε ο Μητσοτάκης την πολιτική της κυβέρνησής του στο μεταναστευτικό είναι «ο άμεσος διαχωρισμός προσφύγων και οικονομικών μεταναστών, η επιστροφή αυτών που δεν δικαιούνται διεθνή προστασία, οι κλειστές και ελεγχόμενες δομές, η διαφάνεια στις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που εμπλέκονται στη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού, η δικαιοσύνη στις παροχές προς όσους παραμένουν στη χώρα, καθώς και μια συγκροτημένη πολιτική ένταξης για εκείνους που έχουν γίνει δεκτές οι αιτήσεις ασύλου τους».

Ο πρωθυπουργός ανέφερε επίσης, ότι έχουν μειωθεί οι μεταναστευτικές ροές (αυτό οφείλεται όμως και στην πανδημία) και ότι έχουν αποσυμφορηθεί τα νησιά (σε αυτό συνέβαλε και η ευρωπαϊκή ευαισθητοποίηση μετά την τραγωδία στη Μόρια). Τόνισε επίσης ότι σήμερα όλα τα ανήλικα φιλοξενούνται σε ξενώνες και ότι έχει καταργηθεί, και με νομοθετική ρύθμιση, το μέτρο της προστατευτικής φύλαξης, το οποίο, όπως είπε, «δυστυχώς κρατούσε ασυνόδευτα προσφυγόπουλα στα αστυνομικά τμήματα».

Η πληγή του μεταναστευτικού 

Στην ίδια σύσκεψη, ο Νότης Μηταράκης, σημείωσε ότι η κυβέρνηση, εφαρμόζοντας αυτά τα έξι σημεία, πέτυχε δύο βασικούς στόχους: την ουσιαστική μείωση των μεταναστευτικών ροών και τον δραστικό περιορισμό των επιπτώσεων της μεταναστευτικής κρίσης στις τοπικές κοινωνίες. Σε ό,τι αφορά το πρώτο έχει καταδειχθεί ήδη ο ρόλος που έπαιξε η πανδημία, ενώ σχετικά με το δεύτερο, οι τοπικές κοινωνίες παραμένουν σε αναβρασμό και οι αντιδράσεις συνεχίζονται, για άλλα ζητήματα πλέον.

Παρά την σχετική βελτίωση της κατάστασης, η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός δεν μπορούν να υπερηφανεύονται ότι έλυσαν το μεταναστευτικό. Δεν θα μπορούσαν άλλωστε να το λύσουν, όπως δεν μπορούν μόνες τους ούτε η Ιταλία με την Ισπανία, όσο παραμένουν δέσμιοι των αντιλήψεων των Βρυξελλών και αναζητούν τη λύση μέσω της ΕΕ. Το μεταναστευτικό για να αντιμετωπιστεί θα πρέπει η πρωτοβουλία των κινήσεων να φύγει από τις ασφαλείς και γερμανοκρατούμενες Βρυξέλλες και να περάσει στα χέρια των χωρών πρώτης εισόδου.

Αυτό δείχνει η παρατεταμένη ασυνεννοησία των Ευρωπαίων, από την οποία βολεύονται μόνον οι χώρες που χρειάζονται την παράνομη μετανάστευση ως δεξαμενή για την άντληση φτηνής εργατικής δύναμης, όπως πχ η Γερμανία. Οι υπόλοιποι είτε σφυρίζουν αδιάφορα, εξαντλώντας την ευαισθησία τους στην υποδοχή κάποιων δεκάδων ασυνόδευτων και αναγνωρισμένων προσφύγων είτε αρνούνται ακόμη και αυτό, όπως η Αυστρία και οι χώρες του Βίσεγκραντ. Αυτό δείχνουν και οι προωθούμενες αλλαγές στην Συνθήκη του Δουβλίνου, οι οποίες κρατούν σε μεγάλο βαθμό την ευθύνη των χωρών πρώτης υποδοχής, διατηρώντας παραλλήλως αόριστη και μη υποχρεωτική την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη σε ό,τι αφορά τη διανομή, κυρίως όσων διασώζονται στη Μεσόγειο.