Τα τρία “εκλογικά ΠΑΣΟΚ” και η τριχοτόμηση του ΚΙΝΑΛ

Στο τελευταίο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ το ζήτημα που ποτέ δεν ετέθη ευθέως, αλλά αιωρείτο στην ατμόσφαιρα, ήταν εάν θα παραμείνει κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, ή θα μετεξελιχθεί σε μία παράταξη που θα εκφράζει και την εγχώρια Κεντροαριστερά, αυτή που κάλυπτε άλλοτε το ΠΑΣΟΚ. Όπως έχει φανεί εδώ και πολύ καιρό, ο Τσίπρας έχει κάνει την επιλογή του, παρά τις γκρίνιες που ακούγονταν και πριν τις εκλογές από την Κουμουνδούρου. Εξ ου και η Προοδευτική Συμμαχία

Μετά τις εκλογές και την απώλεια της εξουσίας, οι γκρίνιες αυτές έγιναν πιο φωναχτές και συχνά δημόσιες (βλέπε Σκουρλέτη, Φίλη κ.α.). Όπως προανέφερα, όμως, ο Τσίπρας έχει διαβεί τον Ρουβίκωνα. Επιδιώκει αφενός να προσδέσει οριστικά στον ΣΥΡΙΖΑ άλλοτε ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που το 2015 τον ψήφισαν, αφετέρου να ρυμουλκήσει στο άρμα του Τσίπρα πολιτικά στελέχη που έχουν συνδέσει το όνομά τους με το ΠΑΣΟΚ, ή που κινούνταν στον ευρύτερο χώρο του ΚΙΝΑΛ. Αυτό τον σκοπό υπηρέτησε η εκδήλωση στις 6 Απριλίου για την Προοδευτική Συμμαχία, όπως και η προηγούμενη που είχε οργανώσει η “Γέφυρα”.

Ο Τσίπρας εκτιμούσε σωστά ότι το κόμμα της Γεννηματά κατά κανόνα δεν μπορεί να επανασυσπειρώσει τους ψηφοφόρους που έφυγαν. Οι εκλογές το επιβεβαίωσαν. Στην πραγματικότητα, η εκλογική βάση του άλλοτε κραταιού ΠΑΣΟΚ έχει τριχοτομηθεί. Το ένα τμήμα παρέμεινε στο ΚΙΝΑΛ. Το δεύτερο τμήμα ψήφισε ΝΔ. Και το τρίτο και μεγαλύτερο παρέμεινε εκλογικά στον ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως λόγω αντιδεξιών αντανακλαστικών, εξ ου και η εκτόξευση από το 23% των ευρωεκλογών στο 32% των εθνικών εκλογών.

Όσον αφορά δε τις διεργασίες για την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς σε κομματικό επίπεδο, αυτές έχουν καταρρεύσει πλήρως, αν και ποτέ δεν έδειξαν ότι μπορούν εκλογικά να μετατρέψουν το ΚΙΝΑΛ στον αντίπαλο πόλο της ΝΔ. Ο τελευταίος μη πασόκος που εγκατέλειψε το ΚΙΝΑΛ και μετατράπηκε σε δορυφόρο του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο Θεοχαρόπουλος με τα απομεινάρια της έτσι κι αλλιώς ολιγάριθμης ΔΗΜΑΡ.

Η τριχοτόμηση του ΚΙΝΑΛ

Είναι αξιοσημείωτο ότι η προαναφερθείσα τριχοτόμηση της παραδοσιακής εκλογικής βάσης του ΠΑΣΟΚ με έναν ιδιότυπο τρόπο αντανακλάται και στο στελεχιακό δυναμικό που έχει απομείνει στο ΚΙΝΑΛ. Ένα τμήμα του ποσοτικά μεγάλο χαρακτηρίζεται από αντι-ΣΥΡΙΖΑ αντανακλαστικά και θεωρεί τη ΝΔ ένα κόμμα, με το οποίο μπορεί να συνεργασθεί.

Στην αντίπερα εσωκομματική όχθη είναι το τμήμα, στο οποίο κυριαρχεί το αντιδεξιό σύνδρομο. Γι’ αυτό και απέκλειε το ενδεχόμενο συνεργασίας με τη ΝΔ για τον σχηματισμό κυβέρνησης, εάν δεν είχε αυτοδυναμία. Αυτή η πτέρυγα κοιτάζει προς τον ΣΥΡΙΖΑ αφενός για να “επαναπατρίσει” ψηφοφόρους, αφετέρου επιδιώκοντας μία αντιπολιτευτική σύμπλευση μαζί του σε αντιδεξιά βάση.

Υπενθυμίζουμε ότι μία κατηγορία ΠΑΣΟΚογενών στελεχών έχει ήδη από καιρό μετακομίσει στον ΣΥΡΙΖΑ. Μία δεύτερη κατηγορία στελεχών το τελευταίο διάστημα ακολούθησε τα χνάρια της πρώτης και κινείται δορυφορικά γύρω από τον Τσίπρα, συμμετέχοντας στην Προοδευτική Συμμαχία. Και τέλος είναι και όσοι παραμένουν στο ΚΙΝΑΛ, αλλά –όπως προανέφερα– είναι στη γραμμή μίας αντιπολιτευτικού χαρακτήρα αντιδεξιά σύμπλευση με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ανάμεσα στις δύο πτέρυγες είναι το τμήμα του στελεχιακού δυναμικού, το οποίο είναι συσπειρωμένο γύρω από την πρόεδρο. Η Γεννηματά προσπαθεί να ισορροπήσει, προκειμένου να διατηρήσει την ενότητα του κόμματος. Σημαία της η αυτόνομη παρουσία του ΚΙΝΑΛ, την οποία στα λόγια, βεβαίως, κανείς δεν αμφισβητεί, η οποία μεταφράζεται στην πολιτική λογική των ίσων αποστάσεων από ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ.

Θυμίζει πολιτικό Ιανό

Ο βασικός λόγος που το ΚΙΝΑΛ απέτυχε για μία ακόμα φορά να “επαναπατρίσει” παραδοσιακούς “πράσινους” ψηφοφόρους είναι επειδή έχει απαξιωθεί ιδεολογικά, πολιτικά και ηθικά. Ιδεολογικά, επειδή έχει πλέον σοσιαλφιλελεύθερο ιδεολογικό πρόσημο, γεγονός που εκ των πραγμάτων το φέρνει πολιτικά κοντά στη ΝΔ και το μετατρέπει δυνάμει σε συμπλήρωμά της, παρότι οι αντιπολιτευτικές σκοπιμότητες το ωθούν προς μία αντιδεξιά πολιτική και άρα στην ίδια όχθη με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η πραγματικότητα είναι σκληρή για το άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ. Η χλωμή εκλογική επίδοσή του εξ αντιδιαστολής ενισχύει τις αποκλίνουσες τάσεις, μετατρέποντας το ΚΙΝΑΛ σε έναν ιδιότυπο πολιτικό Ιανό. Για πόσο η κεντρομόλος δύναμη θα τιθασεύει τις υφέρπουσες, αλλά ισχυρές φυγόκεντρες; Αυτό θα μπορούσε να συμβεί εάν το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ εμφάνιζε σαφή σημάδια δυναμικής πολιτικής-εκλογικής ανάκαμψης.

Από τη στιγμή, όμως, που παρά την πολιτική φθορά του ΣΥΡΙΖΑ παραμένει καθηλωμένο σε μονοψήφιο ποσοστό και η αντιδεξιά ψήφος, έστω και με πολλές επιφυλάξεις, διοχετεύθηκε στο κόμμα του Τσίπρα, το μέλλον του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ δεν διαγράφεται ευοίωνο. Ούτε, άλλωστε, η Γεννηματά έχει δείξει σημάδια ότι μπορεί να ηγηθεί μίας πολιτικής αναγέννησης της παράταξης. Ως εκ τούτου, τουλάχιστον οι αποκλίνουσες τάσεις αναμένεται στο επόμενο διάστημα να ενταθούν με ό,τι αυτό σημαίνει για την ενότητα του ενδιάμεσου αυτού μικρομεσαίου κόμματος.