Θα καλύψει ο Τραμπ την ευρωπαϊκή ολιγωρία στην Ανατολική Μεσόγειο;

Σε καζάνι που βράζει έχει μετατρέψει η αμετροέπεια του Ερντογάν την ανατολική Μεσόγειο, εντείνοντας τις διεθνείς ανησυχίες για την ειρήνη στην περιοχή. Ενδεικτικό της ανησυχητικής κατάστασης είναι και το τηλεφώνημα Τραμπ στον Μητσοτάκη, το οποίο έγινε λίγες ώρες μετά τις πολεμικές κραυγές της τουρκικής ηγεσίας και της επίσκεψης-φιάσκο του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών στην Άγκυρα.

Ο Αμερικανός πρόεδρος τηλεφώνησε αργά το βράδυ της Τετάρτης στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, προκειμένου να συζητήσουν τις τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή. Η επικοινωνία έγινε, ενώ είναι σε εξέλιξη το συνέδριο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και σύμφωνα με πληροφορίες ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο οποίος βρισκόταν στο γραφείο του στο Μέγαρο Μαξίμου, μίλησε με τον Τραμπ από κρυπτογραφημένη τηλεφωνική συσκευή της αμερικανικής πρεσβείας.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ευχαρίστησε τον Αμερικανό πρόεδρο για το ενδιαφέρον του και έθεσε το ζήτημα των αποσταθεροποιητικών ενεργειών της Τουρκίας, οι οποίες προκαλούν σοβαρούς κινδύνους για την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή και δοκιμάζουν τη συνοχή του ΝΑΤΟ. Όπως ανέφεραν κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός τόνισε στον Ντόναλντ Τραμπ, ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμβάλει ουσιαστικά στην αποκλιμάκωση, μόνο όμως υπό την προϋπόθεση, ότι η Τουρκία θα σταματήσει άμεσα τις προκλητικές ενέργειές της.

Ενδιαφέρον για Μεσόγειο και ελληνοτουρκικά 

Το τηλεφώνημα του Τραμπ αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς γίνεται την ώρα που η Άγκυρα κλιμακώνει σε επικίνδυνο βαθμό την ένταση στην περιοχή. Μια κλιμάκωση που κορυφώθηκε το πρωί της ίδια ημέρας με το παραλήρημα του Ερντογάν και τις ευθείες απειλές προς την Αθήνα, ακόμα και για στρατιωτική απάντηση. Είναι επίσης ενδεικτικό, ότι η Ουάσιγκτον παρακολουθεί τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και, χωρίς να παραγνωρίζει την στρατηγική σημασία της Τουρκίας, εξακολουθεί να στηρίζει τις ελληνικές θέσεις, οι οποίες βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο.

Πληροφορίες από τις ΗΠΑ αναφέρουν, ότι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ επικρατεί έντονη δυσφορία, σχεδόν αγανάκτηση, για τα καμώματα και την αδιαλλαξία του Ερντογάν. Οι προκλήσεις του Τούρκου προέδρου προς την Ουάσιγκτον είναι εξάλλου πολλές. Το ποτήρι, ωστόσο, φαίνεται ότι ξεχείλισε, εξαιτίας της επιδεικτικής αγνόησης των επανειλημμένων εκκλήσεων για τερματισμό των γεωτρήσεων στην Κύπρο και για αποκλιμάκωση της έντασης στην ευρύτερη περιοχή.

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, λίγες ώρες πριν το τηλεφώνημα του Τραμπ στον Μητσοτάκη, ο αρμόδιος για ευρωπαϊκές και ευρασιατικές υποθέσεις υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Φίλιπ Ρίκερ είχε καταδικάσει συνολικά την τουρκική πολιτική στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Τόνισε μάλιστα ότι οι ενέργειες αυτές, συμπεριλαμβανομένου του τουρκολιβυκού μνημονίου «αποτελούν προκλητικές και μη βοηθητικές ενέργειες που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή».

Ο Ρίκερ  σημείωσε επίσης ότι βασικός στόχος της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής είναι να υπάρξει αποκλιμάκωση και εξέφρασε τη βαθιά ανησυχία της αμερικανικής κυβέρνησης για τις αυξημένες εντάσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Εντάσεις που, όπως επισήμανε «περιπλέκουν τις προσπάθειες του ΝΑΤΟ να παρουσιάσει ένα κοινό μέτωπο απέναντι στις αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο».

Το συζητά η Ευρώπη 

Για «ανησυχητική τροπή» στην Ανατολική Μεσόγειο έκανε λόγο και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος αναμένεται να παρουσιάσει, σήμερα Πέμπτη, στο Συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, τη λίστα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Ο Μπορέλ επανέλαβε, ότι βασικός στόχος παραμένει η ισχυρή αλληλεγγύη στα κράτη μέλη που απειλούνται, καθώς και η μείωση των εντάσεων και η επιστροφή στον διάλογο.

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας ανέφερε επίσης ότι και οι δύο πλευρές (Ευρώπη και Τουρκία) θέλουν να διατηρήσουν ένα πλαίσιο συνεργασίας στο μεταναστευτικό.  Σημείωσε ωστόσο, ότι «η τουρκική εγχώρια δυναμική και ο περιφερειακός της ρόλος είναι ολοένα και πιο προβληματικός με εμπλοκή της τουρκικής εξουσίας, επίσης στη Συρία, τη Λιβύη και αλλού».

Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας θα μεταβεί σήμερα Πέμπτη στο Βερολίνο και πριν το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ θα συναντηθεί με τον ΓΓ του ΝΑΤΟ. Συνάντηση με τον Γενς Στόλτενμπεργκ είχε την Τετάρτη και ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, στο περιθώριο του Συμβουλίου των ευρωπαίων υπουργών Άμυνας. Μάλιστα σε αυτήν, την πρώτη μετά την πανδημία διά ζώσης συνάντηση των υπουργών Άμυνας, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ τόνισε την ανάγκη για «αποκλιμάκωση» των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και για «διάλογο».

Γαλλικό μήνυμα

Την ώρα πάντως, που η χειραγωγούμενη από το Βερολίνο “θεσμική” Ευρώπη ακόμα το συζητά, η Γαλλία έστειλε για άλλη μία φορά ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην Άγκυρα, προειδοποιώντας ότι η Ανατολική Μεσόγειος δεν μπορεί να αποτελέσει «πεδίο παιγνιδιών» για τις «φιλοδοξίες» ορισμένων.

Σε μήνυμά της στο Twitter, η γαλλίδα υπουργός Άμυνας Φλοράνς Παρλί ανέφερε ότι «η Ανατολική Μεσόγειος μετατρέπεται σε περιοχή έντασης» και ότι «ο σεβασμός για το διεθνές δίκαιο πρέπει να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση». Πρόσθεσε επίσης ότι η περιοχή «δεν πρέπει να αποτελέσει πεδίο παιγνιδιών για τις φιλοδοξίες ορισμένων».

Η Γαλλία συμμετέχει άλλωστε, μαζί με την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ιταλία, στην κοινή αεροναυτική άσκηση, που άρχισε την Τετάρτη και ολοκληρώνεται την Παρασκευή. Η άσκηση  φέρει την επωνυμία “ΕΥΝΟΜΙΑ” και η Γαλλία μετέχει σε αυτήν με τρία αεριωθούμενα Rafale και μια φρεγάτα εξοπλισμένη με ελικόπτερο.