Τι έχει πει ο Δημοσθένης για τη Μέρκελ

«Αν ο πρόεδρος του Δ.Σ. μιας εταιρείας αποτυγχάνει επί εξάμηνο να λάβει την έγκριση του Δ.Σ. για το σύνολο ή μέρος των θεμάτων της ημερησίας διατάξεως του Συμβουλίου, οφείλει να παραιτηθεί πριν ή εταιρεία τον απολύσει», γράφει έγκυρος παρατηρητής και αναλυτής των ευρωπαϊκών θεσμών, για να συμπληρώσει: «Στην περίπτωση της καγκελαρίου Μέρκελ και της γερμανικής προεδρίας της ΕΕ τα πράγματα είναι απλούστερα. Η γερμανική προεδρία λήγει στο τέλος του Δεκεμβρίου και η κυρία Μέρκελ είναι ήδη έτοιμη να πάει στο σπίτι της».

Οι αλήθειες που αναδεικνύουν οι παραπάνω φράσεις έχουν καταστεί τις τελευταίες ημέρες επώδυνα επίκαιρες. Την λήγουσα στο τέλος του τρέχοντος μηνός γερμανική προεδρία διαδέχεται εκείνη της Πορτογαλίας, η οποία, κατά γενική παραδοχή, θα κληθεί να παραλάβει και διαχειριστεί κατ’ ουσίαν τα ερείπια του κοινού ευρωπαϊκού οικοδομήματος / εγχειρήματος / ονείρου.

Η γερμανική προεδρία είχε να αντιμετωπίσει μείζονες προκλήσεις: την πανδημία της νόσου covid 19, το Brexit, τον κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό της προσεχούς επταετίας, καθώς και τον σταθερά εντεινόμενο τουρκικό αναθεωρητισμό στη Μέση Ανατολή, την Ανατολική Μεσόγειο, τη βόρειο Αφρική και την περιοχή του Καυκάσου.

Απέτυχε σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις: η νόσος μαίνεται ουσιαστικά ανεξέλεγκτη, με τις πληττόμενες χώρες να πλέουν σε αχαρτογράφητα νερά, η Βρετανία ετοιμάζεται να κάνει το άλμα χωρίς αλεξίπτωτο, ενώ η ευρωπαϊκή και βρετανική γραφειοκρατία πελαγοδρομούν περί τα ασήμαντα. Ο δε κοινοτικός προϋπολογισμός, που περιλαμβάνει και το Ταμείο Ανάκαμψης από την πανδημία, τελούσε μέχρι πρόσφατα υπό την ουγγρική και πολωνική ομηρία.

Οι παρωπίδες

Τέλος, η Άγκυρα απειλεί ευθέως δύο κράτη-μέλη (Ελλάδα και Κύπρο) με πόλεμο, με τη Γερμανία να αρκείται στην γνωστή πολιτική της του κατευνασμού που οσημέραι αποθρασύνει τον Τούρκο ηγεμόνα. Έχει πλέον καταστεί προφανές ότι καθ’ όσον αφορά στην Τουρκία, τα (γερμανικά) οικονομικά συμφέροντα επικρατούν παγίως παντός άλλου επιχειρήματος.

Αυτή ακριβώς η απροθυμία / αδυναμία της Γερμανίας να αποτινάξει τις παρωπίδες της εν στενή εννοία προτάξεως των ιδίων οικονομικών συμφερόντων οδήγησε στην πλήρη έλλειψη ευρωπαϊκής ηγεσίας. Έλλειψη την οποία ούτε οι φιλότιμες προσπάθειες του προέδρου της Γαλλίας ήταν σε θέση να αναπληρώσουν. Έτσι, η πλήρως αποτυχημένη γερμανική προεδρία “επέτυχε” τη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων –ανατολής με δύση και βορρά με νότο– με τις οποιεσδήποτε προοπτικές ανάκαμψης να παραπέμπονται στο απώτερο μέλλον.

Το κενό ηγεσίας και τους παντοίους κλυδωνισμούς που προξενούν και θα συνεχίσουν να προξενούν οι ανωτέρω προκλήσεις και εκκρεμότητες στο ευρωπαϊκό σκάφος θα κληθεί να αναπληρώσει και αντιμετωπίσει, πέραν των επομένων προεδριών, και η διατλαντική συνεργασία με την νέα ηγεσία των ΗΠΑ. Η συνεργασία αυτή θα αποτελέσει τη λυδία λίθο του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Αν και όταν, με το καλό, οι ΗΠΑ επανέλθουν. Απομένει η καίρια πληγωμένη υστεροφημία της κας Μέρκελ – περί αυτής ο λόγος του Δημοσθένους: «προς γαρ το τελευταίον εκβάν έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται».