Το ατύχημα στα Στύρα έφερε στην επιφάνεια την έλλειψη του Συστήματος Θαλάσσιας Επιτήρησης

Όπως φάνηκε από τις επίσημες ανακοινώσεις του Υπουργείου Ναυτιλίας και μαρτυρίες, το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ) – το επιτελικό κέντρο συντονισμού έρευνας και διάσωσης σε ναυτικά και αεροπορικά ατυχήματα- ενημερώθηκε, με καθυστέρηση, για την προσάραξη του πλοίου από έναν ιδιώτη! Ευτυχώς, η εγκατάλειψη του πλοίου από τους 104 επιβάτες και κάποιους από το 9μελές πλήρωμα έγινε ομαλά, χωρίς να προκληθεί κανένας τραυματισμός.

Σε αυτό συνετέλεσαν οι καλές καιρικές συνθήκες, η κοντινή απόσταση της προσάραξης από την ακτή, με αποτέλεσμα να γίνει άμεσα αντιληπτή από ιδιώτες που έσπευσαν με τις βάρκες τους και παρέλαβαν τους επιβάτες, καθώς και η θέση του πλοίου στη βραχονησίδα, που δεν προκάλεσε μεγάλη εισροή υδάτων και για αυτό έχει παραμείνει στην επιφάνεια “περιμένοντας” την αποκόλληση.Από τα μέχρι τώρα στοιχεία, φαίνεται ότι το φέρι μπόουτ, κατασκευασμένο το 2018, σε ναυπηγείο του Περάματος, προσάραξε, για άγνωστο λόγο (εξετάζονται ανθρώπινο λάθος, μηχανική βλάβη ή κάτι άλλο) στην επισημασμένη βραχονησίδα Γλάρος, λίγο μετά τον απόπλου του από τα Νέα Στύρα με προορισμό την Αγία Μαρίνα.

Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση του Υπουργείου Ναυτιλίας «το πλοίο απέπλευσε από το λιμάνι των Νέων Στύρων στις 18:30, η προσάραξη σημειώθηκε στις 18:50 και το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (Ε.Κ.Σ.Ε.Δ.) του Αρχηγείου Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. ενημερώθηκε από πολίτη στις 18:51». Ωστόσο, μαρτυρίες επιβατών (ΕΡΤ) ανέφεραν ότι η προσάραξη έγινε μετά από δεκάλεπτο ταξίδι.  Επίσης, ο πρόεδρος της κοινότητας Νέων Στύρων, Νίκος Δρακογιάννης, που έσπευσε με το σκάφος του να βοηθήσει, είπε σε δηλώσεις του ότι «στις 18:45 μάς ενημέρωσαν για το συμβάν» και όταν έφτασε κοντά στο πλοίο «ήταν ένας άλλος κύριος με το σκάφος του, καθώς στο πλοίο ήταν μέσα η κόρη του και ο γιος του».

Κατά συνέπεια, για περίπου 10 λεπτά, μέχρι να ενημερωθεί το ΕΚΣΕΔ από τον πολίτη, δεν είχε καμία γνώση για το ατύχημα. Καθώς, μάλιστα, η πρώτη επικοινωνία με τον πλοίαρχο έγινε τηλεφωνικά στις 19.01, δεν αποκλείεται να χάθηκε και άλλος χρόνος, δεδομένου ότι η μετεπιβίβαση των επιβατών σε ιδιωτικά σκάφη ξεκίνησε στις 19.10 και το πρώτο πλωτό του Λιμενικού, το ΠΛΣ 1081 του Λιμεναρχείου Καρύστου έφτασε στις 19.50. «(…) η απομάκρυνσή τους [των επιβατών] πραγματοποιήθηκε με βάρκες ιδιωτών, καθώς άργησε η συνδρομή του λιμενικού», αναφέρεται σε ανακοίνωση των ενώσεων μηχανικών (ΠΕΜΕΝ) και κατωτέρων πληρωμάτων μηχανής “Ο Στέφενσον”. Όμως, επειδή, ο χρόνος πολλές φορές είναι πολύτιμος σε περιστατικά έρευνας και διάσωσης, εύλογα θα διερωτηθεί κάποιος πως, με την τόσο ανάπτυξη της τεχνολογίας, γίνεται το ΕΚΣΕΔ να μην έχει άμεση εικόνα των θαλασσών μας.

Το Σύστημα Θαλάσσιας Επιτήρησης και το “τυφλό” το ΕΚΣΕΔ

Γίνεται! Διότι ο διαγωνισμός για την απόκτηση του αναγκαίου τεχνολογικού εξοπλισμού έχει “παγώσει” εδώ και πέντε (!) χρόνια. Πρόκειται για το λεγόμενο “Εθνικό Σύστημα Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης” (ΕΣΟΘΕ), το οποίο «ενισχύει αποφασιστικά την προστασία των θαλασσών και των συνόρων μας και συνιστά ακρογωνιαίο λίθο για τη δράση του Λιμενικού Σώματος», όπως έλεγε, τον Ιούνιο του 2020, σε συνέντευξη τύπου ο τότε υπουργός Ναυτιλίας, Γιάννης Πλακιωτάκης, ανακοινώνοντας την έναρξη της διαδικασίας υλοποίησης του ΕΣΟΘΕ.

Ο ίδιος επιρρίπτοντας ευθύνες στην προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για καθυστερήσεις στην απόκτηση του νευραλγικού συστήματος, έλεγε πως «η επιλογή του αναδόχου αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί αρχές του 2021» και ότι «σε λίγους μήνες, τα θαλάσσια σύνορα μας θα προστατεύονται από ένα σύγχρονο, ολοκληρωμένο σύστημα επιτήρησης».

Ωστόσο, πέντε χρόνια μετά δεν έχει ολοκληρωθεί ούτε ο σχετικός διαγωνισμός. «(….την 30.06.2020 προκηρύχθηκε ο υπ’ αριθμ. 04/2020 κλειστός διεθνής διαγωνισμός δύο φάσεων προς ανάδειξη αναδόχου για την προμήθεια και ανάπτυξη του ως άνω έργου, συνολικής εκτιμώμενης αξίας σύμβασης 62 εκ. ευρώ, με χρηματοδότηση από πιστώσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Σήμερα, πέντε έτη μετά, ανάδοχος δεν έχει ακόμα αναδειχθεί», αναφέρεται σε ερώτηση, που κατέθεσε, προ ημερών, στη Βουλή το ΠΑΣΟΚ, σημειώνοντας ότι «η υλοποίηση του ΕΣΟΘΕ (…) θα συμβάλει (…) στην προστασία της ανθρώπινης ζωής μέσω της έγκαιρης ανίχνευσης και διάσωσης συνανθρώπων μας».

«Το ΕΣΟΘΕ μπορεί να προσφέρει συνεχή επιτήρηση και επίγνωση κατάστασης σε πραγματικό χρόνο, ενίσχυση της έρευνας και διάσωσης ανθρώπων στη θάλασσα, αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης μεταναστών, πάταξη λαθρεμπορίου, ναρκωτικών, παράνομης αλιείας, ενίσχυση της κυριαρχίας στα θαλάσσια σύνορα», αναφέρεται σε αντίστοιχη ερώτηση, που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ για την καθυστέρηση στην απόκτηση του συστήματος, για το οποία αναφερόταν ότι: «Η έρευνα και διάσωση ανθρώπων που κινδυνεύουν καθημερινά στη θάλασσα (…), καθώς και επιβατών και πληρωμάτων παντός είδους πλοίου, που ανά πάσα στιγμή μπορούν να κινδυνεύσουν, καθίσταται δυσχερέστερη από την έλλειψη του εν λόγω συστήματος, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει».

Πολλές διαμαρτυρίες υπήρξαν από επιβάτες για τη στάση του πληρώματος μετά τη προσάραξη. Ιδιαίτερη εντύπωση, πάντως, προκαλεί η μαρτυρία επιβάτη στον ΣΚΑΪ, σύμφωνα με την οποία «από το καράβι μας έβγαλαν με σκάλα οικιακή, σιδερένια». Από εκεί και πέρα, ειπώθηκε ότι δεν υπήρξε καμία καθοδήγηση για να φορέσουν οι επιβάτες σωσίβια, που τα πήραν μόνοι τους “κάτω από τα καθίσματα”, αλλά ούτε και για την διαδικασία εγκατάλειψης.

Κάποιοι είπαν ότι δεν έγινε καμία ανακοίνωση από τα μεγάφωνα, αλλά κάποιοι ανέφεραν (MEGA) ότι ο καπετάνιος είπε από τα μεγάφωνα «κατεβείτε κάτω να μπείτε στις βάρκες». Σύμφωνα με νεότερη ανακοίνωση του Υπουργείου Ναυτιλίας, στον πλοίαρχο του πλοίου καταλογίζεται ότι «δεν ενημέρωσε, ως όφειλε, τις αρμόδιες Αρχές για την προσάραξη». Επίσης, η μικρή οικογενειακή πλοιοκτήτρια εταιρεία, με έδρα στην Ερέτρια, που έχει άλλο ένα μικρό φέρι, φέρεται ότι δεν έχει προχωρήσει στις προβλεπόμενες ενέργειες αποκόλλησης και ναυαγιαίρεσης, «γεγονός που εγείρει σοβαρό ζήτημα για τη διασφάλιση των περιουσιών των πολιτών, αλλά και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος».