Το ηφαίστειο του προσφυγικού-μεταναστευτικού με αριθμούς

Κατακόρυφη αύξηση της τάξεως του 200% σημείωσαν οι αφίξεις στο διάστημα των τελευταίων πέντε μηνών. Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό Γιώργο Κουμουτσάκο, η Ελλάδα έχει δεχθεί φέτος 45.600 πρόσφυγες-μετανάστες από τους 77.400 συνολικά που εισήλθαν στην Ευρώπη από ολόκληρη τη Μεσόγειο. Έχουμε, λοιπόν, αφήσει κατά πολύ πίσω αθροιστικά την Ιταλία, την Ισπανία, τη Μάλτα και την Κύπρο. Μόνο το Σεπτέμβρη εισήλθαν 10.258 άτομα στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης των ελληνικών νησιών. Το πρόβλημα του προσφυγικού-μεταναστευτικού, λοιπόν, παροξύνεται.

Παρά τα μέτρα που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση, το Λιμενικό Σώμα και κυρίως η Frontex περιορίζονται σε ρόλο παρατηρητή. Ακόμα και όταν εντοπίζουν πλοιάρια να πλησιάζουν τις ελληνικές ακτές κατά κανόνα δεν επιχειρούν να τα απωθήσουν. Το λεγόμενο push back αποφεύγεται, επειδή ενέχει κινδύνους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι Λιμενικό και Frontex έχουν στην πράξη μετατραπεί σε συλλέκτες και σε κάποιες περιπτώσεις σε ναυαγοσώστες.

Τα γεγονότα στη Μόρια έφεραν στην επικαιρότητα το οξύ πρόβλημα. Όσο γεμίζουν τα νησιά τόσο δοκιμάζονται τα όρια της Ελλάδας, των κατοίκων και των ίδιων των μεταναστών που ανάμεναν τη γη της επαγγελίας και αντί γι’ αυτήν βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε υπερπλήρεις καταυλισμούς. Η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να εφαρμόσει ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο. Ο πρωθυπουργός αναμένεται να το θέσει προς συζήτηση κατά τη διάρκεια των επαφών του με τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς το επόμενο διάστημα, με σκοπό να υπάρξει συναίνεση και εάν είναι δυνατόν ενιαία εθνική πολιτική.

Προς το παρόν, πάντως, ως πρώτη προτεραιότητα έχει τεθεί η ανακούφιση των νησιών. Μία νέα τραγωδία με ανθρώπινες απώλειες ή επεισόδια εκτός των καταυλισμών θα μπορούσαν υπό την πίεση της παρούσας κατάστασης να εκτροχιαστούν, με απρόβλεπτες συνέπειες. Το σχέδιο περιλαμβάνει τη σταδιακή μετακίνηση 25.000 μεταναστών προς την ηπειρωτική Ελλάδα.

Αρμόδια κρατικά στελέχη, πάντως, θεωρούν αυτή τη μεταφορά ναι μεν αναγκαία, αλλά ουσιαστικά ένα χατζαπλάστ σε μία πληγή που χρίζει χειρουργείου. Όσοι φεύγουν από τη Λέσβο και τα υπόλοιπα νησιά, άλλοι τόσοι καταφτάνουν. Μόνο χθες Τετάρτη, μέσα σε 14 ώρες, έφτασαν στη Λέσβο έξι πλοιάρια με 243 άνδρες, γυναίκες και μικρά παιδιά, που ζήτησαν άσυλο.

Οξυμένο το πρόβλημα και στην ηπειρωτική Ελλάδα

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου να παραμένουν στο κόκκινο, με το κλίμα να έχει καταστεί εκρηκτικό. Στη Σάμο, στο κέντρο υποδοχής στο Βαθύ, στεγάζονται 5.500 άνθρωποι, οκταπλάσιοι από όσους χωράει. Οι περισσότεροι κοιμούνται σε σκηνές με υποτυπώδη πρόσβαση σε τουαλέτες, καθαρό νερό και ιατρική βοήθεια. Στην Κω 3.000 άτομα ζουν σ’ έναν χώρο για 700.

Οξυμένο, όμως, είναι και το κλίμα στην υπόλοιπη Ελλάδα, όπου υπάρχουν κέντρα φιλοξενίας, όπως ο καταυλισμός του Κατσικά στα Ιωάννινα. Οι διαμένοντες σε αυτόν και άλλους δεν επιθυμούσαν την εγκατάσταση νέων, καταγγέλλοντας ότι ήδη ζουν στα όρια. Λογικό αν αναλογιστεί κανείς ότι ήδη συνωστίζονται σε ήδη υπερπλήρεις δομές.

Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι τα κυβερνητικά στελέχη εμμένουν πια στον όρο μεταναστευτικό, αποφεύγοντας τον όρο προσφυγικό. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η ανθρωπογεωγραφία των πρόσφατων αφίξεων καταδεικνύει ότι 65% είναι Αφγανοί, 15% από χώρες της Αφρικής, ενώ οι Σύριοι είναι πια λίγοι. Μέχρι και Τούρκοι έρχονται και ζητούν άσυλο, επειδή φοβούνται διώξεις από το καθεστώς Ερντογάν.

Με τα κλειστά προαναχωρησιακά κέντρα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη,  προσπαθεί να στείλει αποτρεπτικό μήνυμα σε όσους σκοπεύουν να περάσουν στην Ελλάδα: αφ’ ενός ότι θα βρεθούν έγκλειστοι και θα επαναπροωθηθούν, αφ’ ετέρου ότι ο δρόμος για την Ευρώπη είναι κλειστός μέσω Ελλάδας. Άρα, το ταξίδι θα είναι όχι μόνο ματαιοπονία, αλλά και μεγάλη ταλαιπωρία.